FAT4 Geni Nedir?

FAT4 Geni: FAT Tipik Olmayan Kadherin 4 Proteini

Normal İşlevi

FAT4 geni, pek çok dokuda yer edinmiş bir proteinin yapımında görevlidir. Bu protein, hücreleri çevreleyen zarları bağlar, bu yüzden proteinin bir kısmı hücre içindeyken bir kısmı hücre dışında bulunur. FAT4 proteininin ana işlevi büyük ölçüde bilinmemektedir, ancak araştırmalar gösteriyor ki bu protein muhtemelen hücrelerin içindeki çeşitli bileşenlerin konumunu belirliyor (hücre kutuplaşması). Ek olarak, FAT4 proteininin tümör baskılayıcı bir işlevi olduğu akıllarda; bu da hücrelerin çok hızlı veya kontrolsüzce büyüme ve bölünmesini engellediği anlamına geliyor.

Genetik Değişikliklerle İlgili Sağlık Durumları

Hennekam Sendromu

Tüm vücutta yer alan bağışıklık hücreleri ve lenf sıvısının taşınmasından sorumlu damarlar ağı olarak da bilinen lenf sisteminde sakatlığa ve anormal çalışmaya sebep olan kalıtsal hastalık, Hennekam sendromuna sebep gösterilen en az yeni tane FAT4 geni mutasyonu vardır. Bu sendroma yol açan FAT4 geni mutasyonları, lenf sisteminin normal gelişimini düzenleyen FAT4 proteininin etkinliğini kısıtlar. Oysa bu çalışma sistemi pek bilinmemektedir. Normalinden daha az olan lenf sistemi, lenf damarlarının anormal genişlemesi (lenfanjiektazi) ve yırtılarak açılmaya müsait olması (kırılma), sıvı oluşumu sonucu şişme veya kabarma (lenf ödemi) ve diğer Hennekam sendromu semptomlarına sebep olur. FAT4 geni mutasyonları, Hennekam sendromu vakalarının dörtte birinde tekin rol almaktadır.

Diğer Rahatsızlıklar

FAT4 geni mutasyonları ayrıca van Maldergem sendromu olarak da bilinen, periventriküler heterotropi adlı bir beyin sakatlığı, iskeletteki anormallikler, duyu kaybı ve zihinsel engellilik ile tanımlanmış bir hastalığa sahip kişilerde de bulunmuştur. Bu sendroma sebep olan FAT4 geni mutasyonları, FAT4 proteininin işleyişine de müdahale eder. FAT4 proteini işleyişindeki bu azalmanın beyindeki sinir hücrelerinin kutupluluğunu aksattığı düşünülmektedir; bu durum periventriküler heterotropiye sebep olmaktadır.

FAT4 genindeki mutasyonların bazı kişilerde van Maldergem sendromunun belirti ve semptomlarına nasıl neden olabileceği bilinmemektedir. Ancak Hennekam sendromlu kişilerde farklı belirti ve semptomlara yol açabilmektedir. Protenin yapı taşı (amino asit) glutamik asit ile amino asit lizini FAT4 proteininin 2375 konumunda (Glu2375Lys veya E2375K olarak yazılır) yer değiştiren bir mutasyon, hem van Maldergem sendromu hem de Hennekam sendromuna sahip bireylerde tespit edilmiştir.

Diğer bir yandan, FAT4 genine ait mutasyonlar saldırgan bir deri kanseri türü olan kara tümör, bir çeşit karaciğer kanseri olan hepatosellüler karsinom, mide (gastrik/ midesel) kanseri, pankreas kanseri ve yine bir deri kanseri türü olan baş ve boyun skuamöz hücre karsinomu da içermek üzere pek çok kanser tipinde de kendini belli etmektedir. Bu kanser çeşitlerinde bulunan FAT4 geni mutasyonları, van Meldergem ve Hennekam sendromlarına yol açanlardan farklıdır. FAT4 genindeki mutasyonlar kanser sebebidir ve somatik mutasyonlar olarak bilinirler; kalıtsal olmayan ve kansere meyilli hücrelere özeldirler. Bu mutasyonlar daha çok FAT4 proteininin, kanser tanımlı hücrelerin bölünme ve gelişmesindeki kontrolsüzlüğü destekleyen bir tümör baskılayıcı olarak görev yapmasını engeller. Van Maldergem ve Hennekam sendromlu kişilerin kanser gelişim riskinin yüksek olmadığı düşünülmektedir.

Bu Genin Diğer İsimleri

• Kaderin Aile Üyesi 14
• Kaderin- İlişkili Aile Üyesi 11
• CDHF14
• CDHR11
• FAT tümör baskılayıcı homolog 4
• FAT-J
• Yağ benzeri kaderin proteini FAT-J
• FAT4_İNSAN
• FATJ
• NBLA00548
• Protokaderin FAT4
• VMLDS2

 Kaynak: https://medlineplus.gov/genetics/gene/fat4/#synonyms

Görsel Kaynak: https://www.rcsb.org/3d-view/1QVX/0

Editör: Seray YETKİN