EXT2 Geni Nedir?

EXT2 Geni: Ekzostozin Glikoziltransferaz 2

Normal Fonksiyon

EXT2 geni ekzostosin-2 isimli bir proteinin üretiminden sorumludur. Bu protein, yeni üretilmiş enzimleri ve diğer proteinleri modifiye eden Golgi cisimsiği isimli bir hücre yapısının içinde bulunur. Ekzostozin-2 golgi cisimciği içerisinde ekzostozin 1 isimli bir diğer protein bağlanır. Bu yolla heparan sülfat diye bilinen protein modifiye edilerek vücut içinde kullanılmasına olanak tanıyan bir kompleks oluşturulur.

Heparan sülfat kan pıhtılaşması ve kan damarlarının oluşumu gibi (anjiyogenez) birçok sürecin düzenlenmesinde yer alır. Ayrıca kanser hücrelerinin sıçramasında da (metastaz) rol almaktadır.

Genetik Değişikliklere Bağlı Sağlık Durumları

Kalıtsal Çoklu Osteokondromlar

Kalıtsal çoklu osteokondroma tip-2 hastalığına sahip olan kişilerde EXT2 geninde gerçekleşmiş olan en az 220 mutasyon tespit edilmiştir. Bu hastalığa sahip kişiler vücutlarında osteokondrom adı verilen iyi huylu birçok tümör geliştirirler. Bu mutasyonların çoğu üretilmesinden itibaren birçok ekzostozin-2 proteninin üretimine sebep olurlar ve işlev kaybına sebep olan mutasyon kategorisindedirler. Ekzostozin-2 proteininin işlevini yitirmesi ekzostozin-1 ile kompleks oluşturmasını önler ve heparan sülfat modifikasyonu gerçekleşemez. Proteindeki bu işlevsel bozukluğun nasıl bir yolla çoklu osteokondrom üretimine sebep olduğu henüz tam bilinmemektedir.

Potocki-Shaffer Sendromu

EXT2 genindeki delesyona bağlı genetik değişiklikler Potocki-Shaffer sendromuna sebep olur. Bu sendroma sahip kişiler çoklu osteokondrom rahatsızlığına ve kafatasının üst ve yan taraflarını oluşturan iki kemikte büyük açılmalara sahiptirler (büyümüş pariyetal fomina).

Bu rahatsızlığa sahip bazı bireylerde görülen diğer semptomlar şöyle sıralanabilir ;

• • Entelektüel bozukluk (gerilik)
  • Gelişimsel yetersizlikler
  • Görme problemleri
  • Kalp, böbrek ve idrar yollarında anomaliler.

Potocki- Shaffer sendromu (bazen 11p delesyon sendromu olarak da adlandırılır.) kromozom 11‘in kısa (p) kolundaki genetik materyalin delesyonundan kaynaklanır. Bu alandaki EXT2 geni kaybı, bu rahatsızlığa sahip kişilerde çoklu osteokondromdan sorumludur. Delesyon ekzostozin-2 proteininin redüksiyonu ve heparan sülfatın yanlış işlenmesine neden olur.

Heparan sülfat vücutta birçok önemli süreçte rol almaktadır ve bu proteinin eksikliğinin çoklu osteokondroma nasıl sebep olduğu henüz net değildir. Silinen alandaki ekstra genlerin kaybı Potocki- Shaffer sendromunun diğer semptomlarının ortaya çıkması ile ilişkilidir. Özellikle ALX4 geni kaybı büyümüş pariyetal foramina ile sonuçlanır. PHF21A delesyonu ise entelektüel bozukluk ve rahatsızlığa özgü ayırıcı yüz özelliklerine sebebiyet vermektedir.

Diğer Hastalıklar

EXT2 genindeki en az 2 mutasyon skolyoz-nöbet-makrosefali sendromuna sahip bir ailede tanımlanmıştır. Bu sendroma sahip bireylerde ilgili nöbetler tipik olarak erken çocukluk evresinde başlar. Sendromdan etkilenmiş bireyler genellikle anormal omurga eğriliğne (skolyoz), alışılmadık büyüklükte kafa yapısına (makrosefali), entelektüel bozukluklara ve zayıf kas gücüne (hipotoni) sahiptir. Skolyoz – nöbet – makrosefali sendromu ile ilişkilendirilen EXT2 geni mutasyonları ekzostozin-2 proteinindeki tekli protein yapıtaşlarında değişikliğe sebep olmaktadır. Bu değişiklikler işlevsel ekzostozin-2 proteini üretiminde azalmaya yol açar ve bu durum heparan sülfatın normal modifikasyonunu bozar. Bu bozulmaların ilgili sendroma nasıl sebep olduğu henüz net olarak bilinmemektedir. Skolyoz- nöbet – makrosefali sendromuna sahip bireyler osteokondrom geliştiriyor gibi görünmemektedirler.

EXT2 Geninin Diğer İsimlendirmeleri

• exostoses (multiple) 2
• exostosin 2
• EXT2_HUMAN
• Glucuronosyl-N-acetylglucosaminyl-proteoglycan 4-alpha-N- acetylglucosaminyltransferase
• N-acetylglucosaminyl-proteoglycan 4-beta-glucuronosyltransferase
• SOTV

Kaynak: https://medlineplus.gov/genetics/gene/ext2/

Görsel Kaynak: https://www.rcsb.org/3d-view/7C6B

Editör: Meryem GÖKOĞLU