Enrico Fermi Kimdir?

Tanım

İtalyan fizikçi Enrico Fermi, hem deneysel hem de teorik fizikteki ünlü başarıları ile bilinir. Bu, bilim insanlarının iki alandan sadece birine odaklandığı zaman dilimine göre büyük bir başarıdır. İlk nükleer reaktörün geliştirilmesi, kuantum teorisi, nükleer ve parçacık fiziği ve istatiksel mekanik alanlarındaki çalışmalarıyla tanınır.

‘’Nötron irradyasyonu ile yeni radyoaktif elementlerin keşfi ve yavaş nötronların sebep olduğu nükleer reaksiyonlar’’ çalışmaları ile 1938 yılında Nobel fizik ödülü almıştır.

Erken Yaşam

29 Ekim 1901 yılında Roma, İtalya’da doğdu. Babası Alberto Fermi İletişim bakanlığında baş müfettiş olarak çalışıyordu. Annesi Ida de Gattis ise öğretmendi. İlk eğitimini yerel bir okuldan alan Enrico, erken yaşlarda fiziğe ve matematiğe ilgi gösteriyordu.

Fiziğe ve matematiğe olan ilgisi, babasının arkadaşı Adolfo Amidei tarafından fark edildi. Fermi, Adolfo’dan aldığı kitapları okudu ve hızlıca anladı.

Kariyer

1918’de Pisa’da bulunan Scuola Normale Superiore üniversitesine girdi. Geçirdiği 4 yılın ardından 1922’de fizik alanında doktorasını aldı. Bir yıl sonra İtalyan devleti bursuyla, ünlü fizikçi Max Born ile Almanya’nın Göttingen şehrinde çalışmalar yaptı. 1924’te, Rockefeller bursuyla teorik fizikçi Paul Ehrenfest ile çalışmak için Leiden, Hollanda’ya taşındı.

Aynı yıl İtalya’ya döndü ve 2 sene boyunca Florence Üniversitesinde matematiksel fizik ve mekanik dersleri verdi. 1927’den 1938’e kadar Roma Üniversitesinde teorik fizik profesörü olarak görev aldı.

1928 yılında Laura Capon ile evlenen Fermi, Guillo adında erkek ve Nella adında bir kız çocuğuna sahip oldu.

1939’dan 1942 yılına New York’taki Columbia üniversitesinde fizik profesörlüğü yaptı.

1944’te Amerikan vatandaşlığına kabul edilen Fermi, 1946 yılında Chicago Üniversitesi Nükleer Çalışmalar Enstitüsü’nde profesörlüğe kabul edildi.

Başarıları ve Bilime Katkıları

Paris’te geçirdiği zamanlarda, Fermi ve takımı deneysel ve teorik fizik alanında birçok ilerleme kaydetti. 1934’te Roma Üniversitesinde çeşitli elementleri nötron bombardımanına tuttuğu deneyler yaptı. Deneylerde, yavaş ilerleyen nötronların, radyoaktif atom üretmede daha başarılı olduğunu keşfetti. Çalışmaları, nükleer fizyonun keşfine ve uranyumdan öte elementlerin yaratılmasına olanak sağladı. 1938 yılında çalışmaları Nobel ödülü ile taçlandırıldı.

1935’te, kuantum mekanik istatistik kurallarını buldu. Atom ve çekirdeğinin istatistiğini veren bu modele bugün ‘’Fermi İstatistiği’’ denir.

Fermi, Columbia üniversitesinde nükleer fizyon çalışmalarına devam etti. 1940 yılında, uranyum çekirdeğine nötron emilmesinin, çekirdeğin ikiye ayrılmasına ve çok sayıda nötronla birlikte yüksek miktarda enerji yayılmasına sebep olduğunu keşfetti. Bu, ilk nükleer zincir reaksiyondu.

İkinci Dünya savaşı sırasında, Manhattan projesinin önemli bir üyesiydi. 16 Temmuz 1945’te Alamogordo hava üssünde ilk nükleer bomba denemesi yapıldı.

Son yıllarında, kozmik ışınların kaynağıyla ilgilendi ve pi mezonu ve müonlar gibi atomaltı parçacıkları araştırdı.

Ölüm

Fermi’nin tarihi başarıları, onun 1900’lerin en büyük bilim insanlarından biri yaptı. 28 Kasım 1954’te mide kanserinden hayatını kaybeden Fermi, Chicago’da Oak Woods mezarlığına gömüldü.

Kaynak: https://www.famousscientists.org/enrico-fermi/

Görsel Kaynak: https://miro.medium.com/max/1200/1*MmJMUjQsTPFGMyPDCtxyBg.jpeg

Editör: Doğa DEMİRBAŞ