Bebeklik Dönemi Arteriyel Kalsifikasyonu

İçindekiler

Tanım

Bebeklik dönemi arteriyel kalsifikasyonu (GACI), dolaşım sistemini etkileyen doğumdan önce ya da doğumdan sonra birkaç ay içinde belirginleşen bir hastalıktır. Bu durum kalpten (1*) vücudun diğer kısımlarına kan taşıyan damarların (atardamar) (2*) duvarlarında kalsiyum mineralinin anormal birikimi (kireçlenme) ile karakterizedir.

Bu kalsifikasyon çoğu kez arterial duvarların astarının (iç zar) kalınlaşması ile gerçekleşir. Bu değişiklikler atardamarların daralmasına (stenoz) ve kalbi kan pompalamak için daha çok çalışmaya zorlayan damar sertliğine yol açar. Bunun sonucunda etkilenen bireylerde kalp yetmezliği, zor nefes alma, el ve ayaklarda sıvı birikimi (ödem), (3*) cilt ve dudaklarda mavi bir görünüm (siyanoz), şiddetli yüksek tansiyon (hipertansiyon) ve kalp genişlemesini (kardiyomegali) içeren belirti ve semptomlar gelişebilir.

GACI (Bebeklik Dönemi Arteriyel Kalsifikasyonu) ya sahip bireyler diğer organ ve dokularda özellikle bağlantı kenarlarında kireçlenmeye sahip olabilirler. Ek olarak, işitme kaybı ya da kemik yumuşaması (4*) ve zayıflamasına (raşitizm) sahip olabilirler. GACI ya sahip bazı bireyler psödoksantoma elastikum (PXE) olarak adlandırılan başka bir hastalığınkine benzer özellikler geliştirir.

PXE, kalsiyum ve diğer minerallerin bağ dokusunun bir birleşeni olan elastik liflerde birikimi ile karakterizedir (mineralizasyon). Bağ dokusu vücuttaki yapılara güç ve esneklik sağlar. GACI de de ortaya çıkan PXE’nin karakteristik özellikleri arasında koltuk altlarında papüller adı verilen sarımsı yumrular ve eklem büküldüğünde (fleksör alanları) temas eden diğer cilt alanları; ve göz muayenesi sırasında tespit edilebilen, gözün arkasındaki dokuyu etkileyen anjioid çizgiler adı verilen anormallikler vardır.

GACI (Bebeklik Dönemi Arteriyel Kalsifikasyonu) ile bağlantılı kardiyovasküler problemlerin bir sonucu olarak, bu hastalığa sahip bireyler bebeklik dönemlerinde genellikle kalp krizi ya da felcin sebep olduğu ölümler nedeniyle hayatta kalamaz. Bununla birlikte, kritik dönem olarak bilinen ilk altı haftada hayatta kalmayı başaran hasta bireyler ergenliğe ya da yetişkinliğe kadar yaşayabilir.

Sıklık

GACI (Bebeklik Dönemi Arteriyel Kalsifikasyonu) yaygınlığı yaklaşık olarak 391.000’de 1 olduğu tahmin edilmektedir. Medikal literatürde en az 200 etkilenen birey kaydedilmiştir.

Nedenler

Vakaların yaklaşık olarak 3’te 2’sinde GACI, ENPP1 genindeki mutasyonlardan kaynaklanır. Bu gen adenozin trifosfat (ATP) olarak adlandırılan özellikle hücrenin dışında (ekstrasellüler) bulunduğu zaman yıkılmasına yardım eden bir proteinin yapımı için talimatlar sağlar. Ekstrasellüler ATP kolayca adenozin monofosfat (AMP) ve pirofosfat olarak adlandırılan moleküllere parçalanabilir.

Pirofosfat kalsifikasyon ve vücuttaki diğer mineralleşmeleri kontrol etmede önemlidir. ENPP1 genindeki mutasyonların pirofosfat mevcudiyetinin azalmasına, vücutta aşırı kalsifikasyona ve GACI’nın belirti ve semptomlarına neden olduğu düşünülmektedir.

GACI (Bebeklik Dönemi Arteriyel Kalsifikasyonu) ayrıca ABCC6 genindeki mutasyonlardan da kaynaklanabilir. Bu gen MRP6 olarak adlandırılan aynı zamanda ABCC6 proteini olarak bilinen bir proteinin yapımı için talimatlar sağlar. Bu protein öncelikli olarak karaciğer ve böbreklerde bulunur; az miktarda da cilt, karın, kan damarları ve gözler gibi diğer dokularda bulunur.

MRP6 proteinin hücre zarı boyunca belirli maddeleri taşıdığı düşünülmektedir ancak bu maddeler henüz tanımlanmamıştır. Bazı çalışmalar, MRP6 proteinin hücrelerden bilinmeyen bir mekanizma ile ATP salınımını uyardığını, ATP’nin AMP ve pirofosfata parçalanmasına izin verdiğini ve yukarıda açıklandığı gibi kalsiyum ve vücuttaki diğer minerallerin depo edilmesine yardım ettiğini önermektedir.

Diğer çalışmalar MRP6 tarafından taşınan bir maddenin ATP parçalanmasına dahil olduğunu önermektedir. Bu tanımlanmamış maddenin dokuların kireçlenmesini önlemeye yardımcı olduğu düşünülmektedir.

ABCC6 genindeki mutasyonlar eksik ya da işlevsiz bir MRP6 proteinine neden olur. Düzgün işlevli MRP6 proteinin yokluğunun GACI (Bebeklik Dönemi Arteriyel Kalsifikasyonu) ya nasıl neden olduğu belirsizdir. Bu eksiklik ATP’nin hücrelerden salınımına zarar verebilir. Bunun sonucunda az pirofosfat üretilir; kan damarlarında ve GACI tarafından etkilenen diğer dokularda kalsiyum birikir. Alternatif olarak işlevsel MRP6 eksikliği, normalde mineralizasyonu önleyebilecek bir maddenin taşınmasını bozabilir, bu da GACI’nın karakteristik anormal kalsiyum birikimine neden olur.

GACI’ya sahip bazı insanlar ENPP1 ve ABCC6 genlerinde mutasyona sahip değildir. Bu etkilenen bireylerde hastalığın sebebi bilinmemektedir.

Kalıtım Modeli

Bebeklik Dönemi Arteriyel Kalsifikasyonu, her hücredeki genin iki kopyasının da mutasyona sahip olduğu otozomal çekinik (5*) bir model ile aktarılır. Otozomal resesif hastalığa sahip bir bireyin ebeveynlerinin her biri mutasyonlu genin bir kopyasını taşır ancak genellikle hastalığın belirti ve semptomlarını göstermezler.