Atlarda Şarbon Hastalığı Nedir?

Tanım

Çoğu insan şarbon hastalığını (dalak yanığı olarakta bilinir) mutlaka duymuştur. 2000’li yılların başında terör saldırılarında korkutma taktiği ve biyolojik silah olarak kullanılmıştır. Bu hastalığı, Bacillus adı verilen bir bakterinin neden olduğu enfeksiyon olarak tanımlamak mümkündür. Ayrıca bu enfeksiyon hastalığı atlar (ya da insanlar) için ölümcül olabilir. Şarbonun getirdiği bazı yasal sorumluluklar vardır. Örneğin bunu teşhis eden veteriner hekim devlete bunu bildirmeli ve bu konu hakkında bilgi vermelidir.

Türler ve Semptomlar

Şarbon enfeksiyonunun belirtileri, bu enfeksiyona maruz kalan hayvanın nasıl etkilendiğine göre değişiklik göstermektedir. Atlar bu bakteriden en çok sporların yutulması ya da bir böcek tarafından ısırıldıktan sonra deri altına geçmesi yoluyla etkilenirler.

Sporlar yutulduğunda;

• Depresyon
• Ateş
• Titreme
• Sancı
• İnce bağırsak iltihabı
• Ölüm gibi belirtiler gözükür.

Deri yoluyla alındığında;

• Genişleyen lenf düğümleri
• Boğazda şişme
• Nefes almakta güçlük
• Büyük, şişmiş ve acı veren ısırık alanı gibi belirtiler gözükür.

Nedenler

Spor oluşturan Bacillus bakterisi şarbon enfeksiyonunun oluşmasında temel rol oynar. Atlar genel olarak toprakta bulunan bu sporları yutarlar ve böylece enfekte olurlar. Bu bakteri sporları soğuğa, kurumaya, ısıya ve dış çevre koşullarına oldukça dayanıklıdır. Ayrıca bakteri böceklerin atları ısırması sonucu ile de yayılabilir.

Teşhis

Şarbon enfeksiyonunun teşhisi sırasında veteriner hekiminiz atınızdan kan örneği alabilir. Bu bakteri türü atı çok hızlı enfekte ettiği ve kısa sürede ölümüne yol açtığı için, şarbon teşhisi genellikle atlar öldükten sonra koyulur. Eğer ölüm nedeni olarak şarbondan şüpheleniliyor ise veteriner hekim gereken yerlere bildirmedikçe ceset açılmamalı ya da yerinden oynatılmamalıdır. Bu enfeksiyon ciddi ve devlet hizmetinde çalışan veteriner hekime bildirilmesi gereken bir hastalıktır. Eğer şarbon enfeksiyonu sizin çiftliğinizdeki atlardan birinde ya da birkaçında görüldüyse tüm çiftliğiniz karantinaya alınmalı ve diğer tüm hayvanlar bu bakteri için aşılanmalıdır.

Tedavi

Şarbon hastalığı uygun antibiyotik verilerek kolayca tedavi edilebilen bir hastalıktır ancak, atın ölümünden sonrasına kadar teşhis koyulamamış birçok vaka vardır. Bu bakterinin oksitetrasilin ve penisilin gibi antibiyotiklere karşı duyarlı olduğunu söyleyebiliriz. Fakat bu antibiyotiklerin etkili olmaları için erken teşhis ve güçlü bir tedavi çok önemlidir.

Önlem

ABD bölgesinde şarbon için kullanılan onaylı bir aşı bulunmaktadır ancak hayvanları endemik bir bölgede bulunmayan at sahipleri bu aşıyı yaptırmamalıdır.

Kaynak: https://www.petmd.com/horse/conditions/endocrine/c_hr_anthrax

Görsel Kaynak: https://vetrehberi.com/atlarda-antraks-hastaligi-sarbon/

Editör: Fatih Nejdet MEMİŞ