Atlarda Kabarcık Böceği Zehirlenmesi Nedir?

Tanım

Kabarcık böcekleri, Amerika’nın güney batısında ve orta batısında yaygın olarak bulunan böcek ailesine ait canlılardır. Bu canlılar, kantaridin adı verilen zehirli bir toksin barındırırlar ve bu toksini diğer böcekler gibi ısırarak yaymazlar.

Yetişkin kabarcık böcekleri, atların ve ineklerin beslendiği ekin ve yonca türü besin maddeleriyle beslenirler. Bu ürünlerin toplanması ve diğer canlıların yenmesine uygun hale getirilmesi sırasında kabarcık böcekleri ölür  ve vücut parçaları ya da vücutlarından çıkan sıvı maddeler besine zarar verir, zarar görmüş besinleri tüketen canlılar ise zehirlenir.

Kabarcık böcekleri, atlar tarafından sindirildiğinde canlılara zarar verebilir. Sadece bir at için en az beş veya on kabarcık böceği öldürücü etki yaratabilir. Kantaridin, vücut sistemlerini etkileyen bir toksindir. Bu madde, sindirim sistemine ilk girdiği andan itibaren dudaklardan başlayarak kalın bağırsak zarına kadar zarar verebilir. Daha sonrasında, karın ağrısına ve ishale de sebebiyet verebilmektedir. Bunların yanında canlının, böbreklerine ve kalbine de zarar verebilmektedir.

Semptomlar ve Çeşitler

• Gaz sancısı,
• Anoreksiya,
• İshal veya dışkıda yumuşaklık,
• Böbrek hasarları,
• Ağızda kabarcıklar,
• Kabarcıkların acısından kaçmak için suyla oynamak,
• İdrar yolarında hasar (Sürekli idrar atımı gerçekleşmesi ve idrar renginde bozulmalar gözlemlenmesi.),
• Kalp ritminde hızlanmalar, kalpte ritim bozukluğu ve
•  Kandaki düşük kalsiyum seviyesinden kaynaklı diyafram çarpıntısı.

Nedenler

• Zarar görmüş (kirlenmiş) kuru veya yonca yemek (Kabarcık böceğinin salgıları yüzünden kirlenmiş ürünleri tüketmeye sebep olur.).
• Tedavi edilmiş saman toksinlerden arınmaz ve samanın yaşı, kantaridin seviyesini etkilemez.

Teşhis

Eğer atınızda yukarıdaki semptomları gözlemliyorsanız veya samanlarınızın kabarcık böceği tarafından kirletildiğini düşünüyorsanız, hemen Veteriner Hekiminize başvurun. Veteriner Hekiminize, atınızın sağlık geçmişi hakkında bilgiler vermelisiniz. Bu bilgilerin yanında, atınızın semptom geçmişini ve sebep olabilecek şüphelerinizle beraber yemek geçmişini de bildirmeniz gerekmektedir. Verdiğiniz bilgiler Veteriner Hekiminize, atınızın hangi organlarının etkilendiği hakkında bilgi verebilir.

Kantaridin maddesinin kesin tanısı için Veteriner Hekiminiz, canlının idrarından örnek alarak bunu test eden bir laboratuvara iletmesi gerekmektedir. Mideden alınacak örnekler de teşhise yardımcı olabilir. Genel olarak en hızlı ve kolay teşhis ise samanda kabarcık böceğinin bulunup bulunmayacağına bakmaktır. Ata teşhis koyulmadan ölürse midesinden ve böbreklerinden alınan örnekler nihai teşhis için laboratuvarlara yollanabilir.

Atın durumunun kesin olarak algılanmasında, böbrek hasarını belirlemek için yapılan testler de etkili olmaktadır. Kalpte ritim bozukluğu gibi kondisyonları gözüküyorsa Elektrokardiyogram (EKG) kullanılabilir.

Tedavi

Kantaridin Zehirlenmesi’nin herhangi bir antidotu bulunmamaktadır. Başarılı tedavi, canlının ne kadar kantaridin tükettiğine ve sindirim hızına göre değişiklik gösterebilir.

Kantaridin tüketmiş canlının tekrardan sağlığına kavuşması için, böbreklerini temizlemek için sıvı verilmesi, hayvanın vücudundaki sıvı düzeyinin yeniden dengelenmesi ve elektrolit seviyesinin düzenlenmesi dahil olmak üzere çok yoğun destekleyici tedaviye girmesi gerekmektedir. Tedavi sonrasında, gastrointestinal sistemde bulunan bir toksinin etkilerini yok etmek amacıyla canlıya aktif kömür de uygulanmalıdır. Dışkının vücuttan çıkmasını hızlandırmak ve kolaylaştırmak amacı ile nazogastrik tüp yardımıyla Mineral Yağ Tedavisi uygulanabilir.

Canlıya ikincil bakteri enfeksiyonunu önlemek amacıyla antibiyotikler ve onların yanında ülser ilaçları da verilmelidir. Ağrı kesici takviyesinin yapılması da önerilmektedir.

Yaşam ve Yönetim

Erkenden fark edilse bile Kantaridin Zehirlenmesi’nin iyileşip iyileşmeyeceği ile alakalı kesin bir bilgi verilememektedir.

Alınabilecek Önlemler

Kabarcık böcekleri, yaz ortasından sonuna kadar üremek amacıyla yonca tarlalarında sürüler halinde toplanmaya başlarlar. Samanınızın nerden geldiğini bilmek ve yılın bu zamanlarında alınan samanların yakından incelenmesi, yaşanabilecek ölümcül durumdan korunmanın yollarındandır.

Kaynak: https://www.petmd.com/horse/conditions/digestive/c_hr_blister_beetle_poisoning

Görsel Kaynak: https://www.hospitalveterinariglories.com/common-diseases-in-horses/?lang=en

Editör: Elif Berfin KORGAN