Ece Eriş
İçindekiler
Tanım
Sir Arthur Edington seçkin İngiliz bir gökbilimci olmasının yanı sıra iyi bir fizikçi ve matematikçiydi. Edington, astrofizik alanındaki çığır açan çalışmalarıyla tanınır. Yıldızların hareketini, iç yapısını ve evrimini araştıran ilk kişiydi. Tüm zamanların en iyi gökbilimcilerindendir.
Hayatının Erken Dönemi ve Eğitim
Arthur Stanley Eddington, 28 Aralık 1882 yılında Cumbria, İngiltre’de doğdu. Arthur bir Quaker (Hristiyan mezheplerinden ve tarîkatlarından memnun olmayanlar tarafından 17. yüzyıl ortalarında İngiltere’nin kuzeybatısında ortaya çıkmış mezhep) ailesinden geliyordu; babası Arthur Henry Eddington, yerel bir okulun müdürüydü ve annesi Sarah Ann Shout’du. Arthur çok parlak bir öğrenciydi. 1898’de 16 yaşındayken Owens College, Manchester’a giriş hakkı kazandı.
Eddington kolejde üç yıl geçirdikten sonra 1902’de fizikte Birinci Sınıf Onur derecesi ile mezun oldu. Eddington daha sonra Cambridge’deki Trinity Üniversitesi’nde burs kazandı ve 1904’te Cambridge Tripos’ta birinci oldu. 1905’te Cambridge derecesini aldı. Mezun olduktan sonra Eddington, Cambridge’deki Cavendish Laboratuvarı’nda termiyonik emisyon araştırmaları yapmaya devam etti.
Katkılar ve Başarılar
1906’da Eddington, Greenwich’deki Kraliyet Gözlemevi’nde Baş Asistan oldu. Gözlemevindeki görevleri, orada bulunan jeodezik istasyonun boylamını belirlemek için 1909’da Malta’yı ziyaret etmekti. 1912’de bir tutulma seferinin başı olarak Brezilya’yı ziyaret etti.
1913’te Cambridge’de Plumian Astronomi Profesörü oldu ve orada 30 yılı aşkın bir süre ders verdi. 1914’te Cambridge Gözlemevi’nin direktörlüğüne getirildi.
Birinci Dünya Savaşı sırasında, Eddington araştırma çalışmaları nedeniyle hizmetten muaf tutuldu. Savaş yıllarında Eddington, burçlar kataloğu için transit gözlemlerini tamamladı. 1919’da bir tutulmayı gözlemlemek için Afrika kıyılarındaki Principe adasına bir keşif gezisine çıktı. Tutulmayla ilgili gözlemleri, Einstein’ın yıldız ışığındaki hafif bir kaymaya Güneş’in yerçekimi alanının neden olduğu yönündeki tahminlerini doğruladı. Eddington, Einstein’ın yerçekimi ve özel görelilik teorisinin matematiksel ayrıntılarını açıklayan İngilizce dilindeki en eski eserler olan 1920’de “Uzay Zamanı ve Yerçekimi” ve 1923’te “Matematiksel Görelilik Kuramı”nı yayınladı.
Eddington, 1914’te ilk kitabı “Yıldız Hareketleri ve Evrenin Yapısı”nı yayınladı. Bu kitap, evrenlerin yapısını anlamamızın temellerini attı. 1926’da yayınlanan “Yıldızların İç Yapısı” adlı kitabı, onlarca yıldır en çok satan astronomi kitaplarından biridir.
Eddington, 1926’da bir yıldızın içe doğru yerçekimsel basıncının, dışarı doğru radyasyonu ve gaz basıncını dengede tutmak için koruduğunu keşfetti. Ayrıca bir yıldızın kütlesinde bir üst sınır olduğunu da gösterdi.
Eddington kütle-parlaklık ilişkisini keşfetti; bir yıldız, parlaklığı ile doğru orantılıdır. Bir yıldızın parlaklığı, toplam yıldız kütlesi ile 3.5’in kuvveti arasında orantıldır
Daha sonraki yaşamında Eddington, kuantum teorisini, göreliliği ve yerçekimini birleştirecek temel bir teori bulmaya çalıştı. Bu araştırma, ölümünden sonra “Temel Teori” adı altında yayınlandı.
Sonraki Yaşam ve Ölüm
Arthur Eddington, 1906’da Kraliyet Astronomi Cemiyeti üyesi olduktan sekiz yıl sonra, 1914’te Kraliyet Cemiyeti’nin seçilmiş üyesi oldu. 1930’da ise şövalye ilan edildi.
Eddington hayatı boyunca evlilik yapmadı. 22 Kasım 1944’te Cambridge, İngiltere’de başarısız bir cerrahi operasyondan sonra öldü. Eddington Memorial Bursu ve Eddington Madalyası onun onuruna kuruldu.
Görsel Kaynak: https://normalsozluk.com/b/arthur-stanley-eddington–50435
Editör: Ecem Bolat