Amfipatik Nedir?

Tanım

Hem polar hem de polar olmayan (non-polar/apolar) bileşenler içeren bir molekülün amfipatik olduğu söylenir. Örneğin fosfolipidlerde polar fosfat “başları” ve polar olmayan yağ asidi “kuyrukları” bulunur.

Moleküllerin “polaritesi”, diğer moleküllerle nasıl etkileşime gireceklerini belirleyen çok önemli bir özelliktir.

Bir moleküldeki bazı atom çekirdekleri elektronları diğerlerinden daha güçlü bir şekilde çektiğinde, polarite oluşur. Sonuç olarak, bir atom diğerine göre daha fazla negatif elektron yüküne sahip olurken, ikinci atom elektronların ilk atoma yakınlığının bir sonucu olarak biraz pozitif yüke maruz kalır.

Oksijen ve sülfür gibi güçlü elektron çekici çekirdeklere sahip elementler, polar bileşiklerde sıklıkla bulunur. Sonuç olarak, eş atomlarından bazı elektronları alabilirler.

Polar bir molekülün iyi bir örneği, oksijen atomu atomları hidrojen atomlarından uzaklaştıran sudur.

Bunun aksine, polar olmayan bileşikler bazen elektronları orta derecede çeken bir element olan karbonu büyük miktarlarda içerir. Bu, karbon moleküllerinin nötr bir yüke sahip olduğu ve elektronları eşit olarak paylaşma olasılığının yüksek olduğu anlamına gelir.

Polar moleküllerin pozitif ve negatif uçları birbirine doğru çekildiğinden, polar moleküller söz konusu olduğunda “benzer benzeri çeker” ve bu da polar moleküller arasında güçlü etkileşimlere neden olur.

Öte yandan, polar olmayan moleküller polar moleküllerle çok güçlü etkileşime girmezler ve hatta polar moleküllerin kısmi yüklerine çekilen diğer polar moleküller tarafından kenara itilebilirler.

Amfipatik moleküller hem polar hem de apolar maddelerle etkileşime girebilir, bu da onları biyolojik amaçlar için avantajlı hale getirir.

Bu da hücre zarı gibi, sadece polar ve polar olmayan moleküllerle düşünülemeyecek önemli yapıları oluşturmalarını mümkün kılıyor.

Kaynak: https://biologydictionary.net/amphipathic/