Gönül AKMEŞE
İçindekiler
Giriş
1818-1903 yılları arasında yaşadı.
Alexander Bain, mantık, psikoloji, dilbilim, eğitim reformu ve ahlak felsefesi alanlarında çalışmaları olan, yenilikçi ve önde gelen İskoç bir eğitimci ve aynı zamanda filozoftur. Alexander Bain, psikoloji ve analitik felsefeye odaklanan ilk dergisi olan Mind’ın kurucusu ve aynı zamanda bilimsel yöntemlerin psikoloji çalışmalarında uygulanabilmesinde öncülük eden kişiydi. Alexander Bain, Aberdeen Üniversitesi’nde İngiliz Edebiyatı ve Ahlak Felsefesi profesörüyken, Logic’te ilk Regius Kürsüsünü yürüttü. İki kez Lord Rektör seçildi.
Erken Yaşları
Alexander Bain, 11 Haziran 1818 yılında İskoçya’nın Aberdeen şehrinde Margaret Paul ve George Bain’in çocuğu olarak dünyaya geldi. Babası emekli asker ve el tezgahı dokumacısıydı. 11 yaşında okulu bırakan Alexander da babası gibi dokumacı oldu. Eğitimine devam etmek isteyen Alexander, Aberdeen Halk Kütüphanesi’nde düzenlenen konferanslara katılarak Mechanic’s Institute of Aberdeen’de akşam dersleri aldı. 1836 yılında Marischal Koleji’nde kaydolup klasik matematik ve felsefe eğitimleri aldı. Burada, kariyerine oldukça katkıları olan Prof. John Cruickhank ile tanıştı.
Eğitimini tamamlamasına yakın Westminster Review’e ‘The Electrotype and the Daguerrotype’ isimli makalasini yazdı. 1840 yılında Blue Ribbon ve Gray Mathematical Bursary ile birlikte yüksek bir derece ile mezun oldu.
1841 yılında yardımcı profesör olarak çalıştı ve üç dönem boyunca Ahlak felsefesi eğitimleri verdi. Aynı zamanda, Westminster Review’a makaleler yazmaya da devam etti. 1842 yılında John Stuart Mill System of Logic el yazmaları ile ilgili düzenlemeler yapmasında yardımcı olması sonra ömür boyu sürecek arkadaşlıkları başlamış oldu.
Akademik Kariyer
1845 yılında Anderson Üniversitesi’nde (Günümüzde Strathclyde Üniversitesi olarak bilinmektedir.) Doğa Felsefesi ve Matematik alanlarında Profesörlük yaptıktan sonra, 1846 yılında daha fazla yazabilmek için görevinden ayrıldı. İki yıl sonra Londra’ya taşınma kararı aldı ve Sağlık Kurulu’nda çeşitli görevlerde çalıştı. Zamanının çoğunu sosyal reformlar ile geçirdi.
1855 yılında “Duyular ve Akıl” ve ismini verdiği ilk eseri ve sonrasında 1859 yılında “Duygular ve İrade” isimli eseri yayınlandı. Daha sonra bu iki eser birleşitirilerek standart yetkili psikoloji cildi oluşturuldu.
Alexander, Londra Üniversitesi’nde 1857-1861 yılları arasında Ahlak Felsefesi ve 1864-1869 yılları arasında Mantık bölümlerinde müfettişlik yaptı.
1860 yılında Aberdeen Üniversitesi’nde yeni kurulan Regius Mantık Kürsüsü pozisyonunda çalıştı. Bu pozisyon, dil bilgisi, zihinsel ve ahlaki felsefe ve kompozisyon eğitimlerini kapsıyordu. İskoçya’nın kuzeyinde eğitim standartlarını yükseltmesi ile tanınan Alexander, yazdığı birkaç gramer kitabıyla İngiltere halkının gramer ve kompozisyon eğitim şeklini etkiledi. Ayrıca, üniversitede bir Felsefe Bölümü kurulmasına öncülük etti.
Felsefe alanındaki çalışmaları ve 1870 yılında arkadaşı John Stuart Mill’in çalışmalarının derlemesinden oluşan, Mantık adını verdiği kitabı özellikle Felsefe bölümünde eğitim amaçlı kullanıldı.
1876 yılında “Zihin” ismini verdikleri ilk psikoloji ve analitik dergisini yayınladı ve bu derginin onaltı yıl boyunca sahibiydi.
Sosyal Reform
Alexander, sosyal adalet ve kalkınma konularına oldukça ilgi duyan biriydi ve bir dönem sosyal ve politik hareketlerde aktif olarak çalışmalar yaptı. 1880 yılında Mantık Kürsüsü’nde emekli olur olmaz Aberdeen Üniversitesi’nde iki dönem Lord Rektör olarak seçildi. Eğitimde reformun savunucusu olarak çok çalıştı. Bu amaçla okul müfredatına modern dillerin de dahil edilmesini çokça desteklemiş, öğrenci haklarının güçlü savunuculuğunu yapmıştır.
Aberdeen Üniversitesi’nden emekli olmasının üzerine, onun yerine en parlak öğrencilerinden olan William Minto aldı. Emekli olması tutkuyla çalıştığı konulardan ve meselelerden onu koparamadı. “John Stuart Mill: Kişisel Hatıralarla Eleştiri “de dahil pek çok makale ve kitap yazdı. Ayrıca 1882 yılında yakın arkadaşı John Stuart Mill’in babası James Mill’in biyografisini de yazdı.
Ömrünün son zamanlarında özel olarak Aberdeen’de geçirdi. Hiç çocuğu olamayan Alexander iki kez evlendi. 18 Eylül 1903 yılında vefat etti. Ölmeden önce son isteği, mezarına taş konulmaması ve kitaplarından oluşan bir anıt yapılmasıydı.
Kaynak: https://www.famousscientists.org/alexander-bain/
Görsel Kaynak: http://nedirneyeyarar.com/saglik-nedir-neye-yarar/teknoloji-nedir-neye-yarar/faksin-icadi-faks-nedir-ne-zaman-kim-tarafindan-bulundu/
Editör: İrem Ezgi Ustaoğlu