Tolga Polat
İçindekiler
Tanım
Aldosteron testi ise, kandaki ve idrardaki aldosteron (ALD) değerini ölçer. Aldosteron böbrek üstü bezlerinden Zona Glomerulosa bölgesinden üretilen, kandaki sodyum ve potasyum dengesini düzenleyen bir steroid hormondur. Sodyum ve potasyum elektrolitlere birer örnektir ve bu elektrolitler, vücudumuzdaki sıvı değerinin stabilizasyonuna yardımcı olan, sinirlerin ve kasların düzgün çalışmasını sağlayan minerallerdir. Aldosteron sentaz enzimi ile kolesterolden bireşimlenir. ALD seviyesinin çok yüksekliği ve düşüklüğü bir sağlık sorununun işareti, habercisi olabilir.
ALD testleri, genellikle böbrekler tarafından sentezlenen bir hormon olan renin hormonunun testleri ile birleştirir. Renin, böbreküstü bezlerine ALD üretmek için sinyal göndermektedir. Bu yüzden değerlendirmede ikisi birleştirilerek yorumlanır. Birleşik testler bazen aldosteron-renin oranı testi veya aldosteron-plazma renin aktivitesi olarak adlandırılmaktadır.
ALD Testi Hangi Amaçla Yapılır ve Hangi Semptomlarda İstenir?
Aldosteron testi genellikle aşağıdaki amaçlar için yapılır:
- Adrenal bezlerin çok fazla ALD yapmasına neden olan bozukluklar olan birincil veya ikincil aldosteronizmi teşhis etmeye yardımcı olur.
- Adrenal bezlerin yeterince ALD yapmamasına neden olan bir bozukluk olan adrenal yetmezliğini teşhis etmeye yardımcı olur.
- Böbreküstü bezlerinde tümör olup olmadığının kontrolüne yardımcı olur.
- Yüksek tansiyonun nedenini saptamakta yardımcı olur.
Çok fazla veya çok az aldosteron (ALD) semptomlarında bu test yapılır. Peki belirtileri nelerdir bahsedelim.
Çok fazla ALD’nin belirtileri şunlardır:
- Zayıflık
- Karıncalanma hissi
- Artan susuzluk
- Sık idrara çıkma
- Geçici fel.
- Kas krampları veya spazmları
Çok az ALD’nin belirtileri şunlardır:
- Kilo kaybı
- Yorgunluk
- Kas güçsüzlüğü
- Karın ağrısı
- Koyu cilt lekeleri
- Düşük kan basıncı
- Mide bulantısı
- İshal
- Azalan vücut tüyleri
Aldosteron Testi Nasıl Yapılır?
ALD kandan veya idrardan ölçülebilir.
- Kan testi sırasında, bir sağlık çalışanı tarafından kar örneği alınır.. İşlem yaklaşık 2-3 dakika sürmektedir. Kanınızdaki ALD miktarı, vücut kompozisyonunuza göre değişkenlik gösterebilir. Yani ayakta ya da uzanarak kan verebilirsiniz demektir.
- İdrar testi için, sağlık uzmanı tarafından istenen bir günlük (24 Saat) bütün idrarın toplanması istenebilir.
Testi Yaptırmadan Önce Bir Hazırlık Gerekli Midir?
Testi yaptırmadan önce, sürekli kullanılan ilaçlar var ise, bunların testte 2 hafta kala geçici süre alınmaması tavsiye edilebilir.
Testi yaptırmadan önce, en az iki hafta boyunca bazı ilaçların alınması durdurulmak istenebilir. Bu ilaçlara örnek olarak:
- Yüksek tansiyon ilaçları
- Kalp ilaçları
- Östrojen veya progesteron gibi hormonlar
- Diüretikler
- Antasit ve ülser ilaçları
Ayrıca testten yaklaşık iki hafta önce çok tuzlu besinlerin tüketiminin azaltılması veya tuzlu besinlerden uzak durulması istenmektedir. Bunlara örnek olarak da cips, simit, konserve çorba gibi besinlerdir.
ALD Testinin Herhangi Bir Riski Var Mıdır?
Kan testi yaptırırken kan alınan yerde hafif ağrı veya morarma meydana gelebilir, ama bu semptom çok hızlı şekilde iyileşebilir.
İdrar testi vermenin de herhangi bir riski yoktur.
Sonuçlar Nasıl Yorumlanır ve Ne Anlama Geliyor?
Test sonuçlarına göre normalden daha yüksek aldosteron (ALD) değerine sahipseniz aşağıdaki yorumlar yapılabilir:
- Birincil aldosteronizm yani Conn Sendromu olarak da literatürde yerini almaktadır. Bu sendromun sebebi, adrenal bezlerin çok fazla ALD üretmesine sebebiyet veren bir tümör veya başka bir problemin olmasıdır.
- İkincil aldosteronizmin sebepleri ise, vücutta bulunan bir rahatsızlığın, adrenal bezlerin çok fazla ALD üretmesine sebep oluyor. Bu şartlar altından en çok yüksek tansiyon ve kalp hastalıkları bulunur.
- Preeklampsi ise hamile kadınları etkileyen bir tür yüksek tansiyon rahatsızlığıdır.
- Barter Sendromu böbrekteki sodyumun emilim yetisini etkileyen nadir görülen bir doğum kusurudur.
Sonuçlarınız normalden daha az aldosteron (ALD) değerine sahipseniz gösteriyorsa aşağıdaki yorumlar yapılabilir:
- Addison Rahatsızlığı yani adrenal bezlerde meydana gelen hasar veya başka bir sebepten kaynaklanan bir tür adrenal yetmezliktir. Bu durum, çok az ALD üretimine sebebiyet vermektedir.
- İkincil adrenal yetmezlik ise, beynin tabanında bulunan hipofiz bezindeki problemden kaynaklanmaktadır. Hipofiz bezi, böbrek üstü bezlerinin doğru formda çalışmasına destek veren hormonların senteziyle görevlidir. Eğer ki hipofiz hormonları yeterli değere ulaşmamış ise adrenal bezler yeterince ALD üretememektedirler.
Kaynak: https://medlineplus.gov/lab-tests/aldosterone-test/
Editör: Meryem Melisa KAR