Elif Gülgarip İçindekiler
Tanım
Trikobezoar yutulmuş ve ve midedeki yemekle karışmış keçe gibi tüylerin teknik adıdır. Mide ve bağırsakta bulunur.
Tavşanlar kendilerini temizledikleri için midelerinde tüy bulmak anormal değildir ve hastalık için endişe verici bir belirti olmaz. Ancak yumaklaşmış (kalın, kuru, hareketli) ve içinde saç bulunan mide içeriği anormaldir ve detaylı inceleme gerektirir. Yumaklaşmış içerik ya da tüy topu bulmak tavşanınızın beslenme düzeninde yeteri kadar lif bulunmadığını ya da bağırsaklarında bir sıkıntı olduğunu gösterir.
Trikobezoar geçiren kedilerin aksine tavşanlar kusma kabiliyetine sahip değildir. Bu yüzden tavşanın ağzından geçen her şey sindirim sisteminden geçebilmelidir yoksa tüylerin fazlalığı bağırsak tıkanması gibi komplikasyonlara sebep olabilir. Eğer bu sorun hızlı bir şekilde çözülmezse ölümcül olabilir.
Semptomlar ve Tipler
Trikobezoarın belirti, semptom ve tipleri hastalığın nedeni ve şiddetine göre değişir. Bazı yaygın semptomlar:
- Anormal yemek alışkanlığı; çok fazla gevrek, tahıl ve pelet tüketilmesi gibi.
- Hastalık ve stres geçmişi
- Kilo kaybı
- Kronik hastalık
- Yetersiz ve küçük dışkı topakları
- İshal
- Karın şişliği
- Midenin yavaş hareketi, şişliği ve sertleşmesi
- Midede katı sindirim materyallerinin bulunması
- Mideden gelen sesler
- Midenin geç boşaltılması
- Karın bölgesinde ağrı ya da karın bölgesine dokunulması
- Aktifliğin azalması ve yuvada daha çok vakit geçirme
- Diş sıkma, kambur duruş ve diğer ağrı belirtileri
- Zayıflık ya da çöküş
- Şok belirtileri
Nedenleri
Trikobezoarın çeşitli nedenleri vardır. Bunlardan biri uygunsuz besin tüketimi ve mide içeriklerinin dehidrasyonudur. Bazen metabolik hastalıklar, ağrı ya da stres midede tğylerşn toplanmasına sebep olabilir. Genellikle mide-bağırsak hareketsizliği midede tüylerin ve diğer materyallerin yumaklanmasının sebebidir. İçeriklerin sindirim sisteminde ilerlemesine yardımcı olan lifli besinlerin yeterince tüketilmemesi sebeplerden biridir. Bir yeme bozukluğu olan anoreksiya ya da uzun süren iştahsızlık da bu soruna katkı sağlar.
Tanı
Trikobezoarı tanılamadan önce elenmesi gereken hastalıklar olacaktır. Röntgen veterinerinizin tavşanın bağırsaklarını incelemesine, tıkanmaya sebep olanın görüntülenmesine ya da bağırsağın neden dışkıyı çıkarmadığını görmesine yardımcı olur. Veterineriniz tıkanma olup olmadığına, bağırsak hareketliliğine ya da hayati tehlike içeren bir aciliyet olup olmadığına karar verir. Eğer tıkanma varsa, bu çabucak hayati bir tehlikeye dönüşebileceğinden, acil müdahale gerekir.
Akut durumlarda şok yaşanabileceği için hassas ve mantıklı olunması önemlidir. Mide şişliği genelde açıktır ve hızlı bir muayeneyle veteriner mide içeriklerinde yemek ve tüy bulacaktır. Ultrason mide içeriklerinin görüntülenmesi ve tanının doğrulanması için en iyi yöntemdir.
Tedavi
Karın şişliği hayati olabilir bu yüzden hızlı tedavi tavşanınızın hayatı için çok önemlidir. Eğer tavşanınızın karnı anormal bir şekilde şişkinse muayene için en kısa zamanda veterinere götürülmesi gerekir. Mide içeriklerinin hareketini sağlamak için sıvı terapisi uygulanacaktır. Mide masajı bazen içeriklerin mide boşluğundan çıkmasına yardımcı olabilir.
Baskıyı azaltma da yardımcı olabilir. Mide-bağırsak sistemindeki hareketliliği artırmak için aktiflik önerilir ve bağırsak florasının düzelmesi ve bağırsaktaki yararlı bakterilerin ölmesini sağlayan patojenlerin üremesini önlemek için iyi bir beslenme diyeti gerekir.
Doğal yeşillikler, kara lahana, marul, maydanoz ve ıspanak önerilen besinlerdendir.
Yaşam ve Yönetim
Eğer tavşanınız hareket edebiliyorsa daha fazla hareket etmesini sağlayın, veterineriniz tarafından önerilmediyse peletli ve diğer sağlıksız gıdalardan kaçının. Gevşeme ve hareketlenme aralıklarıyla dinlenme ve rahatlama önerilir.
Ağrı kesiciler bağırsak ağrısını azaltmada yardımcı olur ve antibiyotikler bakteri kaynaklı ishal için iyi gelebilir. Reçetelenmiş ilaçları bitene kadar kullandığınızdan emin olun ve bittiğinde veteriner kontrolüne gitmeyi unutmayın.
Bazı ilaçlar eğer tavşanınızın böbrek yetmezliği varsa hayati riski arttırır. Veterinere tavşanının sağlık geçmişini aktardığınızdan emin olun, özellikle de acil müdahale yapılıyorsa ve veteriner hayvanınızı tanımıyorsa. Aynı etkiye sahip daha güvenilir ilaçlar var olabilir. İyi ve etkili tedavi edilen tavşanlar tamamen iyileşebilirler.
Kaynak: https://www.petmd.com/rabbit/conditions/digestive/c_rb_trichobezoars
Görsel Kaynak: https://cyberaptrecruitment.com/gens.php?cid=271&kys=rabbit+coats+for+rabbits&g=13
Editör: Yasemin CANKAT
