Elif Gülgarip
İçindekiler
Tanım
Ana besin kaynağı böcekler ya da bitkiler olan sürüngenler, metabolik kemik hastalığı geliştirme riskine sahiptir. Bunun nedeni vücutlarındaki kalsiyum, fosfor ve D vitamini dengesizliğidir. Yılanlar ve bütün hayvanla beslenen diğer etobur sürüngenler genellikle yeterli kalsiyum ve D vitamini alabilir ve metabolik kemik hastalığı onlar için bir problem değildir.
Semptomlar ve Tipler
Metabolik kemik hastalığının tipik semptomları şunlardır:
- Topallık
- Bacakların bükülmesi
- Bacak, omur ya da çene kısmında sert şişlikler
- Alt çenenin yumuşaması ya da anormal esnekliği
- Vücudu yerden kaldırmada zorluk
- İştah kaybı
Eğer kandaki kalsiyum seviyesi aşırı derecede düşerse; depresyon, letarji, seğirmeler, titremeler, arka bacaklarda zayıflık, nöbetler ve ölüm görülebilir.
Bir kaplumbağanın kabuğu anormal bir şekilde yumuşayabilir, köşeleri genişleyebilir ya da arka kısmı bükülebilir. Eğer bir tosbağanın geniş pulları piramide benzeyen anormal bir şekil almışsa metabolik kemik hastalığından şüphelenilebilir.
Nedenler
Metabolik kemik hastalığı genellikle kalsiyum ve D vitamini eksikliği, fosfor seviyesinin yükselmesi ya da ışığın ultraviyole-ß dalga boyuna yeteri kadar maruz kalmaması sürüngenin vücudunda normal D vitamini üretimini ve kalsiyum metabolizmasını engeller.
Tanı
Veteriner metabolik kemik hastalığını genellikle hayvanın klinik semptomları, beslenme düzeni ve UVB ışığına maruz kalmasına bakarak tanılayacaktır. Röntgen, kan ve kalsiyum testi de gerekli olacaktır.
Tedavi
Hafif metabolik kemik hastalığı iyi bir beslenme düzeni, kalsiyum ve D vitamini desteği ve UVB ışığa maruz kalma ile tamamen iyileştirilebilir. Daha ciddi durumlar kalsiyum ve D vitamini enjeksiyonu, oral yolla ilaç tedavisi, sıvı terapisi ve beslenme düzeni gerektirir. Kalsiyum takviyesinden sonra kalsitonin hormonu enjeksiyonu gerekli olabilir. Sürüngende metabolik kemik hastalığına bağlı olarak kırık varsa atel ya da diğer stabilize edici araçlar gereklidir.
Yaşam ve Yönetim
Metabolik kemik hastalığından sakınmak isteyen sürüngen sahipleri hayvanlarının beslenme düzenine ve çevre koşullarına dikkat etmelidir. Otçullar için kalsiyum bakımından zengin besinler şunlardır: Lahana, kara lahana, çin lahanası, yonca, balkabağı, yemişler ve kavun. Temel besin kaynağı bitki ve böcek olan sürüngenler için kalsiyum ve D vitamini takviyesi gereklidir. Sürüngenin besleneceği böcek; besleyici ve sağlıklı gıdalarla beslenmeli, uygun vitamin ve mineral takviyesi almalıdır. Kalsiyum ve D vitamini takviyesi yaparken dozu aşmamaya dikkat edin, bu durum metabolik kemik hastalığı kadar ciddi başka hastalıklara yol açabilir.
Kaplumbağa, tosbağa ve kertenkele gibi gün içinde aktif olan türler UVB ışığına ihtiyaç duyarlar. Teraryumlarında tam spektrumlu UVB üretici ampuller kullanılmalıdır. Sürüngenin türüne göre en iyi UVB kaynağı olan doğal güneş ışığı da kullanılabilir.
Sürüngen kapalı bir cam ya da plastik içindeyse direkt olarak güneş ışığına maruz kalmamasına dikkat edin. Bu materyallar ışığı filtrelemekle birlikte hayvanın aşırı ısınmasına yol açıp onu öldürebilir.
Kaynak: https://www.petmd.com/reptile/conditions/musculoskeletal/c_rp_hyperparathyroidism
Görsel Kaynak: https://www.vets4pets.com/pet-health-advice/reptile-advice/mites-and-your-reptile/
Editör: Ahmet Alperen CANBOLAT