Kedilerde Çinko Fosfit Zehirlenmesi Nedir?

Tanım

İnsanların birçoğu kemirgenleri, hamam böceklerini ve diğer ev haşerelerini öldürebilmek için ticari zehirleri kullanırlar. Öldürülmesi planlanan haşereler için zehrin daha çekici gelebilmesi adına tatlandırıcılar eklenir. Bu tatlandırıcılar kedi ve köpekler içinde çekici etkiye sahiptir.

Kedinizin en sık karşılaşacağı ev tehlikelerinden birisi pestisitler veya kemirgen öldürücüler tarafından zehirlenmeleridir. Kedinizin sağlığından olumsuz bir etken olarak çinko fosfit zehirlenmesinin incelenmesi gerekecektir. Çinko fosfit fare zehirlerinde kullanılan bir bileşendir. Haşere ile mücadele edenler tarafından sıklıkla kullanılır. Çinko fosfitin vücudu etkilemeye yönelik yöntemlerinden birisi de midede gaz salınmasına neden olmasıdır. Çinko fosfit barındıran bir zehri vücuduna almış bir hayvanın nefesi sarımsak ve bayat balık kokar. Tedavi semptomlara göre şekillenir. Çinko fosfitin yan etkileri tedavi bitiminden birkaç gün sürebilir.

Belirtiler

• Hızlı veya zor nefes alış,
• Depresyon hali,
• Zayıflama,
• Kusmada görülen kan,
• Nefesin sarımsak veya bayat balık şeklinde kokması,
• Konvülsiyonlar, nöbetler.

Nedenler

• Zehir almış hayvanın yutulması (örnek: kemirgenler),
• Zehrin kendisinin alınması,
• Hamam böceği zehri,
• Haşere zehri,
• Çinko fosfatlı herhangi bir zehir.

Kedinizin fareyle ya da fare zehri ile temasından şüpheniz varsa yukarıda sıralanmış olan belirtilerden birkaçını gözlemliyorsanız kedinizin sağlığı daha ciddi kritik noktalara ulaşmadan önce bir veteriner hekime götürmeniz gerekecektir. Kedinizin dışarısı çıkması durumunda kemirgen zehriyle karşı karşıya kalma durumu olduğunu unutmamalısınız. Peki bu nasıl mümkün diyorsanız, şu şekilde belirtebiliriz:

Zehir

• Bir komşunuzun bahçesinde,
• Onun çöp torbalarında,
• Herhangi bir sokakta,
• Kedinizin yakaladığı, yuttuğu bir farede karşınıza çıkabilir.

Fare ya da sıçanların yokluğundan emin olduğunuz bir alanda yaşıyor olsanız da kemirgen zehriyle karşı karşıya kalmanıza neden olacak başka canlılar da mevcuttur. Örneğin rakun, opposum, sincap gibi.

Teşhis

Veteriner hekiminiz kapsamlı bir anamnez alarak (hastalığın öyküsü) bu olayı tetikleyebilecek nedenleri belirleyebilmek adına kedinize kapsamlı bir fiziki muayene yapacaktır. Sağlıklı ve yararlı bir anamnez verebilmeniz adına kedinizin son zamanlardaki hareketleri hakkında kapsamlı bilgileye, gözleme sahip olmalısınız. Kan tahlili, idrar tahlili de yapılmalıdır.

Tedavi Yöntemi

Kedinizin fare zehri aracılığıyla çinko fosfit yuttuğundan eminseniz, zehri dışarı atabilmek adına kediyi kusmaya yönlendirmek gerekir. Vücut ağırlığındaki her beş kilo başına bir çay kaşığı hidrojen peroksit solüsyonu ekleyerek kusma için ilk müdahale yapılmış olur. Tek bir seferde üç kaşıktan fazla vermemelisiniz. Bu metot toksin son iki saat içerisinde vücuda alındıysa etkili olur. On dakikalık periyotlarla sadece üç kez verilmelidir. Üçüncü dozun ardından da kediniz kusmadıysa, kusturmak adına fazladan doz yüklemesi yapmayın. Çünkü kusturmak için fazladan hidrojen peroksit kullanmak uyarılmış olan bazı kusma toksinleri için tehlike teşkil eder. Bazı zehirler de ise yemek borusundan geri gelmesi aşağı inmesinden daha çok zarar verir. Veteriner hekiminizden onay almadan hidrojen peroksitten daha güçlü bir kusturucu kullanmayınız. Ayrıca kedinizin de yediğinden emin değilseniz kusturmayı denemeyin. Ayrıca kediniz kusmuşsa daha fazla kusması için zorlamayın.

Son olarak, eğer ki kediniz baygınsa, nefes almakta güçlük çekiyorsa ciddi bir sıkıntı hali ya da şok belirtisi gösteriyorsa kesinlikle kusturmayın. Kediniz kussun ya da kusmasın ilk bir bakımın hemen ardından veteriner hekime götürmelisiniz.

Maalesef ki çinko fosfit zehirlenmesi için spesifik bir panzehir bulunmamaktadır. Veteriner hekiminizin izleyeceği en iyi yol, çinko fosfit zehirlenmesinin neden olduğu gaz oluşumunu geciktirebilmek adına mide pH seviyesini yükseltmektir ve bu işlemin ardından %5’lik sodyum bikarbonat solüsyonuyla kedinizin midesine lavaj (iç yıkama) yapılır.

Yaşam ve Yönetim

Kedinizin sağlık durumundaki düzelmeler ve hayatta kalabilmesi yuttuğu çinko fosfit miktarına ve tedaviye başlanmadan önce geçen süreyle bağlantılıdır. Kedinizin tedavisinin ardından birkaç gün sonra halsizlik, depresif hal gibi zehirlenme belirtileri görülmesi olasıdır.

Önlem

En klasik ama bir o kadar da başarılı olacak önlem, kedinizin tüm zehirlerden (özellikle de kemirgen zehirleri) uzak kalacağı bir yerde barındırmaktır. Çünkü bir dikkatsizlik sonucu ortada bırakılan zehir unsurları onlara erişen kediler için ölümcül tehlikeler barındırmaktadır.

Kaynak: https://www.petmd.com/cat/emergency/digestive/e_ct_rat_poison

Görsel Kaynak: https://frontpagemeews.com/wp-content/uploads/2019/01/diseases.jpg

Editör: Doğa DEMİRBAŞ