George Wells Beadle Kimdir?

Tanım

1958 Fizyoloji ve Tıp Nobel ödüllü George Beadle, bilim adamı arkadaşı Edward Lawrie Tatum ile birlikte genlerin hücreler içinde meydana gelen biyokimyasal olayların düzenlenmesinde nasıl bir rol oynadığını keşfetti. Amerikalı genetikçi, kırmızı ekmek mantarı türü olan Neurospora crassa mantarını x ışınlarına maruz bırakan başarılı deneyler tasarladı ve bunun mutasyonlara sebep olduğunu saptayarak biyokimyasal genetiğin kurulmasına yardım etti.

Hayatının İlk Yılları ve Eğitim Hayatı

22 Kasım 1903 tarihinde doğan George Beadle arkadaşları tarafından “Kocabaş” olarak biliniyordu. Memleketi olan Nebraska, Wahoo’da bir çiftlikte büyüdü. Henüz dört yaşındayken annesi Hattie Albro vefat etti ve daha sonra ağabeyi de 1913 yılında vefat etti. Babası Chauncey Elmer Beadle ve evin hizmetçileri, George ve onun küçük kız kardeşini büyüttü. Babası kırk dönümlük bir çiftliğe sahipti ve doğal olarak da George’un kendi izinden gitmesini ve bir çiftçi olmasını istedi.

Ancak Wahoo Lisesi’nde George Beadle’ın fen bilimi öğretmenlerinden biri olan Bess MacDonald üniversiteye gitmesi için onu cesaretlendirdi ve böylece 1922 yılında George Nebraska Lincoln’deki Ziraat Fakültesi’ne kaydını yaptırdı. 1926 yılında da Nebraska Üniversitesi’nden fen fakültesi diploması aldı.

Çalışmalarına devam ettiği üniversitede Beadle, bir sene boyunca tarım bilim profesörü Franklin Keim ile melez buğday üzerine çalışmıştır. Bu araştırma onu genetik bilimine teşvik etti ve öncesinde de 40 dönümlük çiftlik deneyimine sahip olduğundan bu alanda iyi bir geçmişe sahipti. 1927 yılında Beadle fen bilimlerinde master derecesi elde etti ve Cornell Üniversitesi’nde öğretim görevlisi pozisyonunu kabul etti.

Beadle doktora eğitimini tamamlamak için 1931 yılına kadar Cornell Üniversitesi’nde kaldı. Bitirme tezi “Genetical and Cytological Studies of Mendelian Asynapsis in Zea mays” olarak isimlendirildi. Profesör Lester Sharp ve Rollins Emerson ile birkaç steril mısır değişkeni araştırdı ve mutasyonların eşeyli bölünme sırasında farklı evrelerdeki kromozom davranışını etkileyebileceğini fark etti.

Kariyer Yolu

1931 yılında Beadle, Pasedana’daki Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü’nde (Caltech) burs ile ödüllendirildi ve başlarda mısır hücre genetiği çalışmasına devam ederek 1936 yılına kadar orada çalıştı.

Meyve sineğindeki göz pigmentinin gelişimini incelemek için 1935’te Paris’e altı ay süren bir ziyarette bulundu.

1936’da Harvard Üniversitesi’nde genetik bilim yardımcı profesörü olmasını sağlayan şansı 9 yıllık bir atamayla Stanford Üniversitesi’nde biyoloji (genetik) profesörü olarak devam etmesini sağladı. Nobel Ödülü’nü kazandığı çalışması orada yürütülmüştü.

1946’da Beadle, Şikago Üniversitesi’nin bakanı ve genel sekreteri seçildiğinde 1961 yılına kadar kaldığı Caltech Biyoloji Bölümü’nün genel başkanı ve biyoloji profesörü oldu. 1968 yılına gelindiğinde üniversitedeki görevinden ayrıldı.

Ayrıldıktan sonra 1970 yılına kadar hizmet ettiği Amerikan Tabipler Birliği Biyomedikal Araştırma Enstitüsü’nün yöneticisi oldu.

Bilimsel Araştırma ve Çabalar

Beadle’ın Caltech’teki mısır ilgisi yön değiştirdi ve Drosophila meyve sineği üzerinde, özellikle de mayoz sarmalındaki gen araştırmasıyla ilgilenen Thomas Hunt Morgan’a bağlı olarak çalışmaya başladı.

Genlerin embriyonik gelişim evrelerini nasıl belirlediğiyle ilgilenmeye başladı. Beadle, embriyolog Boris Ephrussio ile ortak çalıştığı meyve sineğindeki göz pigmentinin gelişimini incelemeye karar verdi.

1935 yılında Beadle Paris’e gitti ve orada 6 ay boyunca kaldı. Paris’te kaldığı süre boyunca birçok çalışma ve Boris Ephrussi ile araştırmalar yürüttü. Institut de Biologie Physico-Chimique’de bilimsel bir araştırmaya kılavuzluk ettiler ve meyve sineği Drosophila’nın göz pigmentini bir diğer adıyla “göz rengi maddelerini” araştırdılar.

1937 yılına kadar Beadle Drosophila’nın çalışmaları için uygun bir konu olmadığı sonucuna vardı ve incelemek için daha basit bir organizma araştırdı.

Stanford Üniversitesi’nde genetik araştırmaları için çürüyen bitkileri kaplayan kırmızı mantar türünden olan Neurospora crassa’yı seçerek biyokimyacı Edward Lawrie Tatum ile işbirliği yaptı. Mantar kalıbını x ışınlarına maruz bıraktılar ve üretilen mutantları inceleyerek bunların farklı besin gereksinimlerini araştırdılar.

Başlarda çalışmanın başarı getirip getirmeyeceği konusunda emin değillerdi. O zamanlarda, projeyi bırakma kararı vermeden önce her iki genetisyen 5000 kültürü (bakteri üretimi) test etmede anlaştı. İlk olarak, testi gerçekleştirmeden önce 1000 kültür topladılar. İlk başarıları 299.’da gerçekleşti ve 1941 yılında çalışmalarının sonuçlarını yayımladılar.

Araştırmalarından şu sonuca vardılar:  her gen özel bir enzim yapısı belirler ve her enzim türemek için tek bir kimyasal tepkiye izin verir. Bu görüş gen davranışının “bir gen-bir enzim hipotezi” olarak bilinir.

1958 yılında genetisyen Joshua Lederberg’in de ortak olduğu Nobel Fizyoloji ve Tıp Ödülü ile onurlandırıldılar. Lederberg belli başlı virüslerin bir bakteriden diğerine nasıl bir bakteri geni taşıyabileceğini tespit etti.

Beadle çalışmasına ek olarak, genç araştırmacılar için 1996 yılında yayımlanan “The Language of Life: An Introduction to the Science of Genetics” isimli Nobel ödüllü kitabı yazdı.

Beadle kariyerinin sonraki aşamalarında araştırmadan ziyade üniversite yöneticiliğine odaklandı.

Diğer Ödüller ve Tanınmalar

1946’da Amerikan Sanat ve Bilim Akademisi üyesi olarak seçildi. Aldığı ödüller şunları da içeriyordu:

• 1950’de Albert Laker Amerikan Halk Sağlığı Birliği
• 1951’de Dyer Ödülü
• 1953’de Denmark  Emil Christian Hansen Ödülü
• 1958’de Albert Einstein Dünya Bilim Ödülü
• 1960’da Kimber Genetik Ödülü

Bunlara ek olarak; Ulusal Bilimler Akademisi, 1956’da başkanı olduğu Amerika Genetik Topluluğu, Amerikan Kanser Derneği, Londra Kraliyet Cemiyeti, 1955’te yine başkanı olduğu Amerikan Bilimsel Gelişme Birliği gibi eğitimli toplumların bir üyesiydi.

Özel Hayatı ve Son Yılları

George Beadle iki kere evlendi. 1928 yılında ilk evliliği gerçekleşti ve eşi Marion Hill’den bir erkek çocuğuna sahipti. 1953 senesinde boşandılar. İkinci eşi ise yazar olan Muriel McClure idi.

1968 yılında emekli olduğunda araştırmalarında aktif olmaya devam etmek adına mısırın kökeni üzerine çalışmalar yaptı.

1981 yılında genetisyenin Alzheimer hastalığı ilerledi ve 8 yıl sonra 85 yaşında olduğu 9 Haziran 1989 yılında hayata gözlerini yumdu.

Kaynak: https://www.famousscientists.org/george-beadle/

Görsel Kaynak: https://npg.si.edu/media/78T0458A_1.jpg

Editör: Züleyha DEMİRCİ