Hazal Kalsın DEMİR
İçindekiler
Tanım
Fenilalanin, Schulze ve Barbieri tarafından, proteinlerin henüz hidroliz ürünleri oldukları keşfedilmemişken, 1879 yılında Lupinus luteus (sarı acı bakla)‘un fidelerinde bulunmuştur. Bulunmasından tam bir yüzyıl sonra ise bir Japon şirketi tarafından fermantasyon yoluyla üretime başlamıştır.
Kimyasal Yapısı Nasıldır?
Kimyasal ve Fiziksel Özellikleri Nelerdir?
- IUPAC Adı: (2S)-2-Amino-3-fenilpropanoik asit
- Sembol – Üç Harfli Kodu: Üç Harfli Kodu – Phe. Tek Harfli Kodu – F
- Moleküler Ağırlık (Molar Ağırlık): 165.18914 g/mol
- Formül: C9H11NO2
- Kanonik Format: C1=CC=C(C=C1)CC(C(=O)O)N
- İzomerik Format: C1=CC=C(C=C1)C[C@@H](C(=O)O)N
- InChlKey (Uluslararası Kimyasal Tanımlayıcı): COLNVLDHVKWLRT-KMJKUPBBDK
- CAS Numarası: 63-91-2
- MDL Numarası: MFCD00064227
- Erime Noktası: 270-275 °C
- Sudaki Çözünürlük: 27 g/L (20 °C); pKa:1,83; pKb: 9,13
- IR ve H1 NMR Spektrumu: n/a
- 2D Molfile (Kimyasal Tablo Dosyası): Molfile dosyasını al (Uzantıyı .mol diye kaydediniz.)
- 3D PDB Dosyası (Kimyasal Yapı Dosyası): PDB Dosyasını al (Uzantıyı .pdb diye kaydediniz.)
- Diğer İsimleri: L-2-Amino-3-fenilpropionik asit; (S)-alfa-Amino-benzenepropanoik asit; (S)-alfa-Aminohidrosinamik asit; (S)-alfa-Amino-beta-fenilproponoik asit; fenil-alfa-alanin; (-)-beta-fenilalanin; Beta-fenil-alfa-alanin; beta-fenil-L-alanin; 3-fenil-L-alanin; L-beta-fenilalanin
Fenilalanin’in Vücuttaki Fonksiyonları Nelerdir?
Fenilalanin, Tirozin öncüsüdür ve adrenalin oluşumunu sağlamaktadır. Bu aminoasit, adrenalinin; zihinsel uyanıklık, hafıza gelişimi ve iştahı bastırmaktan sorumlu olan nöradrenalini üretmesini sağlayarak, beyinde kullanılabilir bir kimyasal haline getirilmesine sebep olur. Nöradrenalin, ruh halini önemli oranda etkilemektedir. Bu aminoasitin eksikliğinde nöradrenalin yetersiz kalacağından; yorgunluk, depresyon, uyku düzensizlikleri, iştahsızlık, hafıza kaybı gibi problemler ortaya çıkmaktadır. Bu gibi durumların ortaya çıkmaması için çeşitli takviyeler önerilmektedir.
Fenilketonüri nadir görülen bir hastalıktır ve hastalığa sahip olan insanların vücudunda bu aminoasit, hidroksilaz enzimi eksikliği nedeniyle karaciğerde parçalanamaz. Bu sayede ise dokularda ve vücutta birikmeye başlar. Bu birikim, aminoasidin yüksek seviyelere ulaşmasına yol açar. Bu da beyin hasarına sebep olur ve beynin gelişimini engeller. Eğer bebek 3 haftalıktan küçükse, tedavi edilerek hastalık engellenebilir. Yenidoğan bebeklerde hastalığın takibi 2-3 gün süre zarfında yapılır. Hastalığa sahip olan insanlar ise fenilalanin içermeyen özel bir diyetle beslenmektedirler.
Ayıca bu aminoasit, Vitiligo hastalığına ve Parkinson hastalığına sahip olan insanların güneşten gelen UV-A ışını radyasyonuna daha fazla maruz kalmalarını sağlamaktadır. Bu durum deride fazlaca hasara ve karsinogeneze sebebiyet vermektedir.
Fenilalanin’in Faydaları Nelerdir?
Yapılan araştırmalara göre bu aminoasit; kronik hastalıkların sebep olduğu ağrıları dindirmeye yarar. Hayvanlar üzerinde yapılan bir çalışmada ise bu aminoasit; konuşma güçlüğü, yürüme bozuklukları ve Parkinson hastalığından kaynaklanan depresyonu iyileştirme etkisi olduğu raporlanmıştır. Bu aminoasitin depresyon tedavisinde kullanılmasının sebebi ise; dopamin ve nörepinefrin (nöradrenalin) gibi kimyasal yapıdaki maddelerin üretimlerini arttırmasıdır.
Bu aminoasit, esansiyel bir aminoasit türü olduğundan dolayı, vücut ihtiyaç duymasına rağmen vücutta üretilememektedir. Bu yüzden gıdalardan vücuda alınması gerekmektedir.
Kaynak: https://aminoacidsguide.com/Phe.html
Görsel Kaynak: https://www.rcsb.org/
Editör: Meryem Melisa KAR