Merve TELTIK Giriş
Yeni bir çalışma canlıların dünyada denizden karaya inanılmaz evrimsel geçişine başka bir bakış açısı ekledi.
Tarih öncesi salamander, lob kanatlı akciğer balıkları ve coelacanthlar dahil kalıntı tetrapodları(ilk kara omurgalıları) uluslararası çalışması dört bacaklı kara hayvanlarının evrimine yeni bir bakış açısı ekledi.
Edinburg Üniversitesi, Calgary Üniversitesi ve Finlander Üniveritesi Palaentologları Mikro-CT ve MRI cihazları kullanılarak bazı ilk kara yaşam formlarının yeme alışkanlıkları ve beyinlerini kuru ortama nasıl hazırladıklarına ışık tutmak için küçük hayvan kafalarının 3D modelini oluşturdular.
Çalışmanın yayınlandığı Royal Society Open Science dergisinde Flinders Üniversitesi araştırmacısı Dr.Alice Clement “Sudan karaya geçiş formu olan tetrapodlar, Devoniyen Döneminde (359-419 milyon yıl önce) evrimin en önemli adımlarından birisi olarak görülmektedir.” diyor. Fakat bu geçiş sürecinde beyin morfolojisindeki değişimler hakkında çok az şey bilindiğini ekliyor.
Dr. Clement, “Bu gün yalnızca lob kanatlı balıklar olarak Coelacanth ve akciğerli balıklar hayattalar fakat onların akrabaları ilk sudan ayrılıp karada koloni kuran nesildir.” diyor ve devam ediyor.
“Beyin ve kas gibi yumuşak dokular fosil kayıtlarında canlı kalamamaktadır bu yüzden yaşayan canlıların beyinlerinde ve fosil hayvanların beyinlerinin neye benzediğini anlamak için kafatasının içsel boşluğu veya endocast üzerinde çalıştık.”
“Bizim ana bulgumuz, şekil ve büyüklük olarak salamander ve akciğerli balıkların beyinlerinin birbirine çok benzer olmasına rağmen, Coelacanth’ın küçük beyniyle gerçek bir aykırılık göstermesidir.”
Edinburg Üniversitesi araştırmacısı Dr. Tom Challands, altı etli yüzgeçli türünün (sarkopteriji) kafatası ve çene yapılarının yüksek teknoloji taramaları sonucu, beynin kafatasını sıkı veya gevşek doldurduğu arasında nasıl bir bağlantı olduğunu gösterdiğini söylüyor.
Edinbur Üniversitesi Yerbilimi Enstitüsünden olan ilk yazar Dr.Tom Challands, “İlk seferde çene kaslarının beynin beyin boşluğu içerisindeki konumunu nasıl etkilediği gösterebildik.” diyor ve devam ediyor.
“Hayvanlar sudan karaya kendi yollarını yaptıkları zaman yiyecek kaynakları değişti ve beyinler, yaşamanı yeni yollarına tamamen ayak uydurmak için farklı duyusal süreçler, farklı hareket kontrolü, denge vs. uyum sağlamak zorunda kaldılar.”
“Bunlardan her biri birbirlerine karşı oynadı ve çalışmalarımız temel olarak çiğneme (yeme) değişikliklerinin beyni destekleyen ve koruyan bir kafatası yardımıyla dengelendiğini gösteriyor.”
Bu ilk kara hayvanlarının özelliklerinden bazılarının diğer modern hayvanlara yansıdığını söylüyor.
“Buna ek olarak, balıklar ve kara hayvanları arasında benzerlikler görüyoruz, bu da bazı kas-beyin-kafatası düzenlemelerinin karada yaşamak için çoktan hazırlanmış olduğunu gösteriyor.” diyerek sözlerini tamamlıyor, Dr Challands.
“Mandibular kas sistemi, sarkopteryjiler arasında beyin-endokast eşitsizliğini kısıtlar,” makalesi 2020 de Royal Sciety Open Science denrgisinde yayınlandı.
Kaynak: https://phys.org/news/2020-11-brains-primed-life.html
Görsel Kaynak: https://www.youtube.com/watch?v=9IljtBh3NJk&app=desktop
Editör: Züleyha Demirci
