Arjinaz Eksikliği

İçindekiler

Tanım

Arjinaz eksikliği, kanda arjinin aminoasidinin (proteinin bir yapı taşı) ve amonyağın giderek artmasına, ve birikmesine neden olan kalıtsal bir hastalıktır. Proteinlerin vücutta yıkılmasıyla oluşan amonyak, eğer çok yüksek seviyelerde bulunursa toksik etki oluşturur.

Bu hastalık genellikle 3 yaş civarlarında belirgin olmaktadır. Hastalığın en sık karşılaşılan belirtisi, özellikle bacaklarda olmak üzere, kaslarda anormal gerginlikten dolayı oluşan sertliktir (spatisite). Bu hastalık; normalden daha yavaş gelişme, gelişimsel gecikme ve sonucunda gelişimsel dönüm noktalarının kaybı, zeka geriliği, felç, titreme ve denge ve hareket koordinasyonunda bozukluk (ataksi) gibi semptomları içerebilir. Nadir olarak, yüksek protein diyetleri ya da açlık periyodlarının veya hastalığın neden olduğu strese bağlı olarak, amonyak kan içerisinde çok hızlı bir şekilde birikir. Amonyağın kanda hızlı bir şekilde birikmesi, kişide asabiyete ve yemek yemeyi reddetmesine neden olabilir ve kusmayla sonuçlanabilir.

Bu hastalığa sahip bazı bireylerde, arjinaz eksikliğinin işaret ve semptomları çok daha düşük şiddetli olabilir veya kişinin geri kalan yaşamında görünmeyebilir.

Sıklık

Arjinaz eksikliği çok nadir görülen bir hastalıktır; bu hastalığın 300,000 ile 1,000,000 kişide bir ortaya çıktığı tahmin edilmektedir.

Nedenler

ARG1 genindeki mutasyonlar arjinaz eksikliğine neden olmaktadır. Arjinaz eksikliği, üre döngüsü bozuklukları olarak adlandırılan genetik hastalıkların bir sınıfıdır. Üre döngüsü karaciğerde meydana bir dizi reaksiyondur. Bu döngü, proteinin vücut tarafından yıkılmasıyla oluşan aşırı azotu böbrekler tarafından atılan bir bileşik olan üreye çevirmek için işler.

ARG1 geni arjinaz olarak bilinen bir enzimi yapmak için talimatlar sağlar. Bu enzim azotun arjininden uzaklaştırılmasıyla üre üreten üre döngüsünün son adımını kontrol eder. Arjinaz eksiklliği olan bu bireylerde üre arjinaz enzimi ya bozuktur ya da bu enzim yoktur. Dolayısıyla, arjinin aminoasidi doğru bir şekilde yıkılmaz. Sonuç olarak, üre normal bir şekilde üretilmez ve kan damarlarında aşırı azot birikir, bu durum ise amonyağın oluşmasına neden olur. Arjininin ve amonyağın kan damarlarında birikiminin arjinaz eksikliğinin diğer işaret ve semptomlarına ve nörolojik problemlere neden olduğu düşünülmektedir.

Kalıtım Karakteri

Bu hastalık otozomal resesif bir şekilde kalıtılır. Otozomal resesif, her bir hücrede bulunan genlerin iki kopyasında da mutasyon taşıması anlamına gelir. Otozomal resesif durumda olan bireylerin ebeveynleri mutasyona uğramış genlerden bir kopya taşır. Fakat bu bireyler arjinaz eksikliğinin işaret ve semptomlarını göstermezler.