Macfarlane Burnet Kimdir?

İlkokuldaki son yılında, prestijli bir özel okul olan Geelong College için tam bir konut bursu aldı.

1913’te, 13 yaşındayken Macfarlane Burnet, Geelong Koleji’ne binmek için 160 kilometre doğuya gitti. Terang’daki açık hava hayatını sevmeye başlamıştı ve liseden pek hoşlanmıyordu. Akademik eğilimli, kitap gibi burslu bir çocuktu, aşırı zengin, iddialı ve hayatları spor etrafında dönüyormuş gibi görünen diğer öğrencilerle tamamen rahat değildi.

Diğer öğrencilerinden alay etme korkusuyla, böceklerin incelenmesine olan bağlılığını gizli tuttu.

1916’da Geelong Koleji’nden en iyi öğrencisi olarak mezun oldu ve Melbourne Üniversitesi Ormond Koleji’nde tam bir konut bursu kazandı.

Charles Darwin ve H. G. Wells’e olan yüksek saygısı ve kendisi için bir kariyer yapma ihtiyacından etkilenerek tıp okumaya karar verdi.

Melbourne ve Londra

Burnet, Birinci Dünya Savaşı’nın sondan bir önceki yılı olan 1917’de Melbourne Üniversitesi’ne kayıt oldu.

Üniversitenin ordusuna, savaşı onayladığı için değil, savaştan sonra katılmaya istekli olmayan herkesin hayatını zor bulacağını hissettiği için katıldı.

1922’de 22 yaşındayken Tıp Lisans ve Cerrahi Lisans derecesi ile mezun oldu. Bir hastane doktoru olmayı umuyordu – ameliyathane ve acil serviste eğitim alırken çok fazla iş tatmini hissetmişti, ancak hastane amiri kişiliğinin araştırma çalışmalarına daha uygun olduğuna karar verdi.

1923’te Melbourne Hastanesi’ndeki Walter ve Eliza Hall Enstitüsü’nde kıdemli patolog oldu.

1925’te Londra, İngiltere’deki Lister Enstitüsü’nde yardımcı küratör olarak çalışmak üzere Avustralya’dan ayrıldı. Çoğu zaman kendi araştırmasını yapmakla özgürdü ve mikro organizmaları incelemeye karar verdi. Enstitü yeteneğinden etkilendi ve ona çıkarlarını daha fazla sürdürmesine izin vererek bir burs verdi.

1928’de Londra Üniversitesi, bakterileri enfekte eden virüsler olan bakteriyofajlar konusunda ki araştırmaları nedeniyle doktorasını verdi.

1928’de Walter ve Eliza Hall Enstitüsü Müdür Yardımcısı olarak Melbourne’e döndü ve 1932-1933’te bir yıllığına Londra’ya dönmesinin yanı sıra kariyerinin geri kalanında Avustralya’da kaldı. 1944’te Walter ve Eliza Hall Enstitüsü Müdürü olarak atandı ve ayrıca Melbourne Üniversitesi Deneysel Tıp Profesörü olarak atandı.

Bilime Katkıları

Burnet’in çok sayıda bilimsel keşifleri ve başarıları vardı; başta viroloji alanında olmak üzere kendi araştırma çalışmalarını belgeleyen 400’ün üzerinde makale yayınladı. Bununla birlikte, immünolojideki çalışmaları, tüm çalışmalarının yanında devede kulak kalır ve bunun için kendisi bilim dünyasında en iyi hatırlanır. Burada sadece bilim camiasınca en iyi çalışmaları oldukları konusunda hemfikir olunduğundan iki katkıya odaklanacağız: Nobel Ödülü aldığı edinilmiş immünolojik tolerans teorisi; ve klonal seçim teorisi.

Edinilmiş İmmünolojik Tolerans Teorisi

Vücudunuz neyin benlik, neyin benlik dışı olduğunu nasıl bilir? Bu soru Burnet’i büyüledi. Vücudumuzun bağışıklık tepkisi kendi hücrelerimiz ile istilacı hücreler arasındaki farkı nasıl söyleyebilir?

Burnet, vücudumuzun kendi hücrelerine karşı antikor üretmediğini keşvetti. 1949’da Profesör Frank Fenner ile yaptığı bir makalede, yabancı hücreler bir embriyoya sokulursa, embriyo bağımsız bir bireye dönüştüğünde, embriyo olarak karşılaştığı tipteki yabancı hücrelere karşı bağışıklık tepkisi olmayacağını önerdi: embriyo yabancı hücrelere karşı toleranslı hale getirilecekti. Başka bir deyişle, bir bireyin bağışıklık sistemi normalde reddedeceği ve saldıracağı hücreleri tolere etmek için yapılabilir.

1956’da Londra Üniversitesi Koleji’nden Peter Medawar liderliğindeki bir ekip, Burnet’in teorisini fareler üzerinde yapılan deneylerle doğruladı.

Normalde, bir fareden diğerine deri greftleri başarısız olurdu, çünkü farenin bağışıklık sistemi cildin bağışıklık sistemi yeni cildi reddetmek için aşılandı. Bununla birlikte, embriyo aşamasındaki bir fare başka bir fareden hücrelere maruz kalırsa, o zaman bir yetişkin olarak, o fareden bir deri nakli kabul eder. Başka bir deyişle, yabancı hücrelerin ‘benlik’ olarak ele alınması mümkündü.

Yabancı hücrelerin toleransının bir vücut tarafından elde edilebilmesi, organ nakline karşı insan bağışıklık tepkisini azaltmada ilerlemelere yol açarak organ naklinin, nakledilen organın reddedilmesinden önce yapılmasına izin verdi.

Burnet ve Medawar, keşifleri için 1960 Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü’nü paylaştılar.

Klonal Seçim Teorisi

Lenfositler, antijen adı verilen istilacı hücrelere yanıt veren bir beyaz kan hücresi türüdür. Bunu antijen reseptörleri kullanarak yaparlar – her lenfosit hücresinin yüzeyinde yaklaşık 100.000 reseptör vardır.

Burnet, doğru bir şekilde, lenfositler üzerindeki antijen reseptörlerinin lenfositlere özgü olduğunu önerdi. Bir lenfosit antijenle karşılaşırsa, reseptörleri savaşmaya programlanır, o zaman bu lenfosit klonları kendi başına yapmak için tetiklenir ve belirli istilacı hücreye büyük ölçekli bir bağışıklık tepkisi üretir.

Burnet, bir hastalığa maruz kaldıktan sonra, iki tür lenfosit olduğu için hastalığın immünolojik bir hafızası olduğunu açıkladı:

• Bir tip enfeksiyonla hemen savaşır
• Diğeri uzun süre devam eder ve bu da bağışıklıkla sonuçlanır

Burnet, bazı reseptörlerin antijenlerle çok kesin bir eşleşme olduğunu, diğerlerinin ise hemen hemen her istilacı patojene karşı bir tür bağışıklık tepkisi sağlamaya çalışmak için daha az hassas olduğunu öne sürtünmektedir.

Burnet’in klonal seleksiyon teorisi moleküler immünoloji biliminin temelidir.

Teorisi, monoklonal antikorlara dayanarak bugün mevcut olan en önemli ilaç tedavilerinden bazılarının geliştirilmesine yol açtı – bunlar, hepsi aynı olan ve hepsi tek bir ebeveyn hücresinin klonları olan bağışıklık hücreleri tarafından yapıldı. Bugün monoklonal antikorlar özellikle hemen hemen her maddeye bağlanabilen yapılabilir.

Burnet’inki düşünceli, neredeyse yalnız ve bir tür dahiydi. Makalelerinin çoğu, basit, zarif teknikler kullanan, sık sık kendi tasarladığı ve bir Pasteur pipeti, bir test tüpü, verimli bir tavuk yumurtası ve bir mikroskoptan biraz daha fazlasını gerektiren tek yazarlı eserlerdi.

GUSTAV BURUN SALLAMA

Sör Frank Macfarlane Burnet’e övgü, 1985