DMPK Geni Nedir?

İçindekiler

DMPK Geni: DM1 Protein Kinaz

Normal Fonksiyon

DMPK geni miyotonik distrofi protein kinaz isimli bir proteinin yapımı için gerekli talimatları sağlar. Bu protein kaslarda, kalpte ve beyin hücrelerinde önemli bir rol oynamaktadır. Proteinin, hücre içi iletişimde rol oynadığı düşünülmektedir. Ayrıca, diğer proteinlerle etkileşime girerek kas hücreleri içerisindeki önemli yapıların fonksiyonunu ve üretimini düzenlemektedir. Örneğin, miyotonik distrofi kinaz, niyozin isimli bir kas proteinini inaktifleştirir (inhibisyon).

Miyosin fosfataz, kas kasılması ve gevşemesinde rol alan bir enzimdir. DMPK geninin bir alanı birçok kere tekrarlayan üçlü DNA yapıtaşı segmenti içermektedir. Bu sekans CTG diye yazılır ve triplet ya da trinükleotit olarak isimlendirilir. Birçok kişide CTG’nin tekrarlama sayısı 5 ile 34 arasında değişmektedir.

Genetik Değişikliklere Bağlı Sağlık Sorunları

Miyonik Distrofi

DMPK genindeki mutasyonlar miyonik distrofinin tip-1 diye isimlendirilen formuna neden olur. Miyonik distrofi ilerleyen kas zayıflığı ve güçsüzlüğü ile karakterize edilir. Tip-1 ile ilişkilendirilen bu kas güçsüzlüğü vücudun merkezinden başlayarak distal kasları örneğin bacağın alt kısmındakileri; elleri, boynu ve yüzü etkiler.

Bu rahatsızlığa sahip insanlar uzun süren kasılmaları (miyotoni) yaşarlar ve kasların kullanımından sonra gevşetmekte güçlük çekerler. Miyotonik distrofi tip-1’e sebep olan mutasyonlar tekrarlayan trinükleotit ekspansiyonu olarak bilinir. Bu mutasyon DMPK genindeki tekrarlayan CTG segmentlerinin büyüklüğünü arttırır. Miyotonik distrofi tip 1 rahatsızlığın sahip olan insanlarda birçok hücrede 50den 1000e kadar tekrarlayan CTG sayısına sahiptirler. Tekrarlama sayısı kas hücresi gibi belirli tipteki hücrelerde daha da fazla olabilir.

Mutasyona uğramış DMPK geni, mesajcı RNA’nın değişmiş bir versiyonunu üretir. Mesajcı RNA’lar protein üretimine rehberlik etmek için kullanılan genlerin moleküler tasarımını içermektedir. Araştırmacılar, değişen mesajcı RNA’ların proteinlerini yakalayarak hücre içinde kümeleşmesine neden olduğunu bulmuşlardır. Bu kümeler birçok proteinin üretilmesini etkiler. Bu değişikliklerin kas hücrelerini ve diğer dokuların hücrelerini düzgün çalışmaktan alıkoyarak kas zayıflığı ve miyotonik distrofi tip 1’in diğer belirtilerine sebep olur.

Trinükleotit tekrarlama ekspansiyonunun büyüklüğü birçok belirti ve semptomla ilişkilidir. Klasik miyotonik dsitrofi tip-1’e sahip olan bireyler, genelde yetişkinlikte başlayan kas zayıflığı ve güçlüğü de dahil olmak üzere hücrelerinde genellikle 100 ile 1,000 CTG tekrarı bulunmaktadır. Doğuştan bu rahatsızlığa sahip olan ve miyotonik distrofi tip 1’e sahip olan bireylerde ise 1 ile 1,000 CTG tekrarına rastlanır. Hastalığın hafif derecesine sahip olan kişilerde ise 15 ile 150 arasında tekrar vardır.

DMPK geni bir sonraki nesile aktarıldığında CTG tekrar eden genişlemesi büyümeye sebep olur. 35-49 CTG tekrarına sahip bireyler miyotonik distrofi tip 1 geliştirmez fakat çocukları büyüyecek olan CTG tekrarı büyüklüğünden etkilenir ve risk altındadırlar. 35-49 arasındaki tekrar uzunlukları premutasyon olarak adlandırılır.