in , ,

Yenidoğan Taylarda Anemi Nedir?

Yenidoğan Taylarda Anemi: Belirtileri, Türleri, Tedavileri ve Önleme Yöntemleri

İçindekiler

Tanım

Yenidoğan taylarda anemi ya da izoeritrolizi (veya NI) bir çeşit kan hastalığıdır. Bu kan hastalığı yenidoğan taylarda bulunur. Doğumdan sonraki ilk birkaç günde kendini belli eder. Yenidoğan izoeritrolizi, kısrak kanı ile tayın kanı arasındaki tutarsızlıktan dolayı ortaya çıkar. Bu tutarsızlık sonucunda kısrak, tayın kan grubuna karşı antikorlar geliştirir. Tay, bu antikorları içeren kısrak kolostrumunu (ilk süt) içtiğinde bir sorun ortaya çıkar. Tayın kendi kan grubuna karşı gelen bu maternal antikorlar bir süre sonra tayın kan hücrelerini yok ederek ciddi, hayatı tehlikeye sokan anemi ve diğer komplikasyonların oluşmasına sebep olur.

Belirtiler

  • Uyuşukluk
  • Anemi (PVC<%20)
  • Kalp ritminde hızlanma
  • Gözlerin ve mukoza zarlarında ortaya çıkan sararma (sarılık olarak da adlandırılır)
  • İdrar renginde koyuluk

Nedenler

Yenidoğan izoeritiyolizinin nedeni, kısrak ve tayın kan grubu arasındaki tutarsızlıktır. Bu durum, at taylarının yaklaşık %1-2’sinde ve katır doğumlarının ortalama %7’lik kısmında meydana gelir. Bu durumun meydana gelebilmesi için birkaç durumun olması gerekmektedir. İlk olarak, Tay babasından belirli bir kan grubunu (Aa veya Qa) miras almalıdır. İkinci durum, anne tayın kan grubuna duyarlı hale gelmesi gerekmektedir. Bu durumun genellikle önceki hamileliğin sırasında transplasental kanamadan kaynaklandığı düşünülmektedir. Ayrıca bu durum, kısrak tam kan transfüzyonu geçirmişse de ortaya çıkabilir. Bu olayların her ikisi de ortaya çıkarsa, kısrak mevcut tayının kan grubuna karşı antikorlar oluşturur. Tay daha sonra annesinin kolostrumunu (ilk süt) içtiği zaman bu antikorlar ile karşılaşır. Bu antikorlar, daha sonra tayın kendi kan hücrelerini öldürmeye başlar.

Teşhis

Yukarıda bahsedilen belirtilerin gözlemlendiği bir tay dört günden daha az bir sürede NI’nın varsayımsal bir teşhisi yapılabilir. Tayın kırmızı kan hücreleri üzerindeki maternal antikorların varlığını kanıtlamak için daha özel diğer laboratuvar testleri uygulanabilir, ancak bu testler zaman alır ve bu hastalıkta zaman çok önemli bir faktördür.

Tedavi

Bu durum, 24 saatten daha kısa bir sürede tespit edilirse, tayın annesini emzirmesi önlenmelidir. Tayın beslenmesi bir nazogastrik tüp aracılığıyla süt replasmanı şeklinde taya verilmelidir. Annenin antikorlarının çoğu 24 saat sonra sütünden kaybolur, bundan dolayı 24 saatlik süreden sonra bu durum fark edilirse, annenin artık tayı emzirmesinin engellenmesine gerek kalmaz.

Diğer tedavi yöntemi, tayın dolaşım sistemini ve böbrek fonksiyonuna destek vermeye yardımcı olması için IV sıvıları, gerektiği durumda ek oksijeni ve tayın ikincil bakteriyel enfeksiyonlardan korunmasını engellemek için sistemik antibiyotikleri içerecektir. Tayın anemisi kuvvetli ise, kan transfüzyonu gerekebilir.

Yaşam ve Yönetim

Neonatal anemi yeterince erken teşhis edilirse ve tedavinin başlangıcında tay ciddi şekilde tehlikede olmazsa, prognoz tedaviye başlamadan birkaç gün önce bu durumdan ciddi şekilde etkilenen bir taydan çok daha yararlı durumdadır. Bir süreliğine destekleyici bakım yapılması gerekmektedir, çünkü tay yavaşça kaybettiği kırmızı kan hücrelerini değiştirmek için sağlıklı kırmızı kan hücreleri üretmeye başlar.

Önlem

Yenidoğan izoeritrolizinin önlenmesi tedaviye kıyasla çok daha başarılıdır. Kısrağınızın önceden hiç kan transfüzyonu geçirip geçirmediğini veya önceden NI olan bir tayı olduğunu biliyorsanız, sonra doğacak taylarından herhangi birisinin, doğumdan sonra 24-48 saat içinde tayınızı emzirmesine engel olun. Araplar ve Safkanlar gibi bazı ırklar genetik olarak Aa ve Qa kan gruplarını taşımaya daha meyillidir. Bu ırklardan herhangi birini yetiştirmeyi düşünüyorsanız, bazen üreme programınız için bu kan gruplarına negatif olan aygırları tespit etmeniz önerilir.

Kaynak: https://www.petmd.com/bird/conditions/skin/c_bd_skin_infections

Görsel Kaynak: https://vetrehberi.com/atlarda-anemi/

Editör: Seray YETKİN

Ne düşünüyorsunuz?

6 Points
+ Oy - Oy

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir