X'e Bağlı Kondrodisplazi Punktata 2

İçindekiler

Tanım

X’e bağlı kondrodisplazi punktata 2, kemik, cilt ve gözleri etkileyen bir durumdur. Bu hastalık sadece kadınlarda gözlemlenir.

Bu hastalığın belirtileri yaygın olarak değişebilir olmasına rağmen hemen hemen bütün hastalarda kondrodisplazi punktata bulunur. Bu anormallikte X-ışınları ortamında kemik dokunun uç kısmında ve kıkırdakta lekeler (noktalar) olarak gözlemlenir. X’e bağlı kondrodisplazi punktatanın bu formunda tipik olarak kol ve bacakların uzun kemiklerinde, kaburgalarda, omurga kemiklerinde (omurlar) ve nefes borusunu oluşturan kıkırdaklarda lekelenmeler tespit edilir. Bu lekelenmeler bebeklikte belirgindir fakat çocuklukta yok olur. X’e bağlı kondrodisplazi punktata 2 hastalığı bulunan bireylerde görülen diğer anormallikler, genellikle sağ ve sol taraftaki üst kol ve uyluk kemiklerinde kısalma (rizomeli) ve omurganın ilerleyici anormal eğriliği ile gözlemlenmektedir. Bu anomalilerin bir sonucu olarak bu duruma sahip bireyler kısa boylu olma eğilimindedirler.

X’e bağlı kondrodisplazi punktatalı bebekler kuru ve pullu lekeli cilt ile doğarlar. Bu bebeklerin cilt lekeleri çizgisel veya spinal (yuvarlak) bir düzlemde gözlemlenir. Pullu lekeler zamanla yok olur. Fakat anormal renkte cilt lekeleri (foliküler atrofoderma) oluşturur. Etkilenen bireylerin birçoğunun kafa derilerinde seyrek, kaba saç bulunur.

Bu hastalığa sahip çoğu bireyde doğumdan itibaren erken çocukluk döneminde göz merceği bulanıklığı (katarakt) mevcuttur. Diğer göz anomalileri olan, olağandışı küçük göz (mikroftalmi) ve küçük kornea (mikrokornea) bu hastalıkla ilişkilendirilir. Kornea gözün şeffaf ön bölümüdür. Bu göz anormallikleri görüşü olumsuz etkileyebilir.

Etkilenen kadınlarda X’e bağlı kondrodisplazi punktata 2, tipik olarak normal zeka ve yaşam süresi ile bağlantılıdır. Ancak az sayıda erkek bireylerde çok şiddetli bir formu tespit edilmiştir. Etkilenen erkekler, hasta kadınların durumlarına benzer durumlar yaşayabilir. Bunlara ek olarak zayıf kas tonusu, orta ila ileri düzeyde gecikmiş gelişme, beyin yapısındaki değişmeler, nöbetlerle beraber belirgin yüz özellikleri ve diğer doğum kusurlarını da barındırır. X’e bağlı kondrodisplazi punktata 2 ile ilişkili diğer sağlık problemleri erkek bireyler için hayatı tehdit edici durumlar oluşturabilir.

Sıklık

X’e bağlı kondrodisplazi punktata 2’nin 400.000 yeni doğanda 1’den daha azını etkilediği tahmin edilmektedir. Bununla beraber rahatsızlık tahmin edilenden daha fazla olabilir. Çünkü bu rahatsızlığın teşhis edilmesi, hafif belirti ve semptomu bulunan kadınlarda yetersiz kalabilir.

Bu hastalığın %95′ inden fazlası kadınlarda görülür. Bilimsel literatürde bu hastalığı geçiren bir düzine erkek saptanmıştır.

Nedenler

X’e bağlı kondrodisplazi punktata 2, EBP genindeki mutasyondan kaynaklanır. Bu genin translasyonu sonucu 3β-hidroksisteroid-Δ8, 3β-hidroksisteroid-Δ7 izomeraz adlı enzimlerin yapılmasını sağlar. Bu enzimler kolesterol üretimindeki son adımların birinden sorumlu enzim olarak görev yaparlar. Kolesterol vücutta üretilen ve hayvanlardan elde edilen gıdalarda bulunur. Yapısı mumsu ve yağ benzeri bir maddedir. Kolesterol kalp sağlığı için oldukça zararlı bir risk faktörüdür. Fakat bu molekül doğumdan önce ve sonra vücudun normal embriyonik gelişimi için gerekli önemleri ve görevleri de vardır. Hücre membranının yapısal bileşeni konumundadır ve bazı hormonların ve sindirim asitlerinin üretiminde aktif görev alır.

EBP genindeki mutasyonlar 3β-hidroksisteroid-Δ8, 3β-hidroksisteroid-Δ7 izomeraz enzimlerinin etkinliğini azaltır. Böylece hücrede yeterli miktarda kolesterol üretilmesinin önüne geçilmiş olunur. Bu enzimin eksikliğinde, kolesterol üretiminde oluşan toksin yan ürünlerin üretilmesine izin verilmiş olur. Düşük kolesterol seviyelerinin kombinasyonu ve diğer moleküllerin birikimi muhtemelen vücudun büyüme ve gelişmesine olumsuz tesir etmektedir. Bununla birlikte kolesterol üretimindeki bozukluğun X’e bağlı kondrodisplazi punktata 2’nin spesifik özelliklerine nasıl sebep olduğu henüz tam olarak belirlenememiştir.

Kalıtım Modeli

Bu durum X’ e bağlı baskın bir modelde kalıtılır. Bu durum ile ilişkili gen iki cinsiyet kromozomundan biri olan X kromozomu üzerinde bulunur. Bu bozukluğa sahip olmak için kadınlarda (iki X kromozomu bulunan) her hücrenin iki kopyasının birinde bu gen mutasyona uğramış olması gereklidir. Bazı hücreler sorumlu enzimi yeteri miktarda üretir. Fakat diğer hücreler üretemez. Sonuç olarak bu enzimin miktarında ortaya çıkan genel azalma X’e bağlı kondrodisplazi punktata 2’nin belirti ve semptomlarının kaynağını oluşturur.

Erkeklerde (sadece 1 X kromozomuna sahip) EBP geninde meydana gelen bir mutasyon 3β-hidroksisteroid-Δ8, 3β-hidroksisteroid-Δ7 izomeraz enzimlerinin kaybına neden olabilir. Bu enzimlerin hiç olmayışı gelişimin erken basamaklarında genellikle öldürücüdür. Bundan dolayı bu rahatsızlığa sahip az erkek dünyaya gelmiştir.