Ayça Nur Demir
Tanım
Tıp biliminin dallarından biri olan adli tıbbın amacı yaşamakta olan veya ölmüş kişilerin bilimsel açıdan tıbbi bulgularının tanımlanması, analiz edilmesi, belgelenmesi ve gerekli merciler tarafından anlaşılır biçimde mahkemeye sunulmasında yardımcı olmaktadır. Ölmüş kişilerdeki ana amaç ise ölüm nedenini ortaya çıkarmak ve ölüm şeklini belirlemektir. Ayrıca kişinin bedeninde tespit edilen yaraların yaşamsal açıdan önemini belirtmek ve bunları adli bulgulara dayandırmaktır.
Adli açıdan bakıldığında elde bulunan bulguların dokümantasyonu, yüzyıllardır kullanılmakta olan aynı adli otopsi tekniklerine ve standart protokole göre oluşturulmaktadır. Otopsi tekniklerinde en sık kullanılan araçlar ise; bir tane neşter ve iki boyutlu fotoğraftır. Bunlar sonucunda bulgular subjektif olarak belgelenmektedir. Eğer ki ceset krematoryuma gönderilip yakılmışsa veya bulguların tamamı ortaya çıkarılmadan gömülmüşse o zaman geri dönüşümsüz olarak ihtiyaç duyduğumuz bulgular ortadan kaldırılmıştır.
Bu tür durumların önüne geçmek için İsviçre Bern Üniversitesi Diyagnostik Radyoloji ve Adli Tıp Enstitüleri, non-invaziv görüntüleme yöntemi ile bulguların önceden gösterilebileceği ve uzmanlara ek bilgiler verebileceği düşüncesi ile 2000 yılında virtopsi adıyla projeyi başlatmışlardır. Nöroradyoloji, Diyagnostik Radyoloji ve Adli Tıp Enstitüsü’nün bir projesi olan virtopsi, birleştirilmiş olan dokümantasyonu elde etme yöntemidir. Enstitülerin arasındaki bu işbirliği ile modern çok kesitli teknikler adli amaçlara uygun olarak kullanılmaktadır.
Virtopsi kelimesi, “kullanışlı” anlamına gelen “virtual” ile otopsi kelimelerinden türetilmiştir. Son yıllarda dijital kesitsel görüntülemede çok iyi ilerlemeler kaydedilmiştir. Virtopsi ise MRG ve ÇKBT’nin birlikte sistematik olarak kullanıldığı ilk çalışma olarak yer almaktadır.
Kısacası virtopsi projesi, kolay arşivlenebilen, bilgisayar ağına aktarılabilen, bu bilgileri kopyalayabilen ve analizleri geniş ölçüde işleyip bunları değerlendirebilen devasa sayıda dijital veri üretmektedir. Oluşturulan bu dijital format; sıkıştırılmış dijital arşivlemeyi oluşturarak; film maliyetlerini ve filmleri saklama sorunlarını ortadan kaldırmaktadır. Genel olarak otopsi sürecinde bulguları iyi bir şekilde analiz ederek ve dokümanları en iyi şekilde ortaya koyarak doktorun en ufak bir bulguyu dahi saptamasında yardımcı olmaktadır.
Kaynak: https://jag.journalagent.com/adlitip/pdfs/ADLITIP_26_2_124_133.pdf
Görsel Kaynak: https://www.researchgate.net/publication/329444591_Applying_virtual_reality_in_forensics_-_a_virtual_scene_walkthrough/figures?lo=1
Editör: Meryem Melisa KAR