Taylarda Otoimmün Hastalık Nedir?

Tanım

Şiddetli kombine immün yetmezlik (SCID), Arap taylarına etki eden ve cinsiyet kromozomlarına bağlı olmayan yani otozomal resesif genetik bir hastalıktır. Bu hastalığa sahip taylar, sağlıklı bir bağışıklık sistemi için çok önemli olan, özel beyaz kan hücreleri olarak bilinen B ve T lenfositleri üretemezler. B ve T lenfositleri bulunmadan, bağışıklık sistemi antijenlere düzgün bir biçimde karşı koyamaz.

SCID’nin etki ettiği taylar doğumda normal görünse de yaşamlarının ilk birkaç ayından sonra çeşitli enfeksiyonlardan dolayı acı çekmeye başlarlar. Bu süre, doğumda anne sütü aracılığıyla aldıkları koruyucu maternal antikorların kaybıyla çakışmaktadır.

SCID mevcut olan taylarda enfeksiyonun en çok görülen sebeplerinden bir tanesi, ciddi bir bronkopnömoniye neden olan adenovirüsdür. Diğer enfeksiyon türleri bakteriyel, fungal ve protozoal enfeksiyonları içerebilir. SCID geni için test ticari olarak bulunmaktadır.

Belirtiler ve Türler

Semptomlar, aşağıda belirtilmiş semptomlar da dahil olmak üzere, tayın yakalandığı enfeksiyonun çeşidine göre değişecektir:

• Pnömoni: burun akıntısı, öksürük, nefes darlığı
• İshal
• Ateş
• Kilo düşüşü
• Bodur büyüme şekli
• Kan çalışmasında sürekli düşük lenfositler

Nedenler

Bu genetik rahatsızlık, enfeksiyonlarla savaşmak için ihtiyaç duyulan B ve t lenfositlerinin (bir tür beyaz kan hücresi) olgunlaşması için gereken bir enzimin üretilmesine engel olan bir genin silinmesine sebep olur.

Teşhis

Geçmişte uygulanan testler, klinik semptomları gözlemlerdi. Gözlemleme işleminden sonra uygun bir lenfosit eksikliği için tam kan sayımı sonuçları kontrol edilirdi. Koyulan teşhisin desteklenmesi için laboratuvarda sürdürülen bir radyal immünodifüzyon testi yapılırdı. Kan emmeden önce serum IgM (bir tür antikor) göstermediyse, taya SCID tanısı konulurdu.

Şimdiki zamanda, SCID rahatsızlığı için genetik bir test bulunmaktadır. Bu ticari test, tam kan veya yanak swablarının bir örneğine ihtiyaç duyar ve numunede mevcut olan tayın DNA’sını yükseltmek için polimeraz zincir reaksiyonu (PCR) tekniklerine bağlıdır. Bu ticari test aynı zamanda genin taşıyıcılarını da ortaya çıkarabilir, bu durumda at sahiplerinin iki taşıyıcının üremesini önlemesine izin verir, bu da bir SCID tayı üretme şansını yükseltir.

Tedavi

SCID için bir tedavi mevcut değildir. Enfeksiyonu bulunan bir tayı iyileştirebilirseniz, farklı sayılarda başka bakteri, virüs ve diğer bulaşıcı organizmalar, onu koruyacak antijene has bir bağışıklık sistemi bulunmadığı için tayı enfekte etmeyi sürdürebilir. SCID rahatsızlığına yakalanan taylar genellikle ortalama beş aylıkken veya beş aydan daha önce ölür. Bu rahatsızlığa sahip taylara ötenazi önerilir.

Yaşam ve Yönetim

Arap kısrağınızı yetiştirmeden veya Arap aygırınızın bir kısrağa hizmet etmesini onaylamadan önce, bir taşıyıcı olması halinde, atınızın ciddi kombine immün yetmezlik sendromu için test edildiğinden kesinlikle emin olun. SCID rahatsızlığı taylarda ölüme sebep olduğu için test yapılması çok önemli bir noktadır.

Kaynak: https://www.petmd.com/horse/conditions/systemic/c_hr_scid_severe_combined_immunodeficiency_horses

Görsel Kaynak: https://agrostory.com/info-centre/zivotnovodstvo/opredelenie-vozrasta-selskokhozyaystvennykh-zhivotnykh-loshadi/?sphrase_id=6108924

Editör: Meryem Melisa KAR