Elif Gülgarip
İçindekiler
Tanım
Tavşanlarda kilo kaybı, tavşan normal kilosunun %10’unu kaybettiğinde ve kaybettiği kilonun sadece sıvı kaybı olmadığı belirlendiğinde endişe edici bir durumdur. Eğer bu kilo kaybı klinik olarak kaşeksi denilen; tavşanda kütle kaybı, kas körelmesi ve iştah kaybı gösteren ya da tavşanın sağlığının iyi olmadığını belirten beden zayıflığıyla birleşirse tavşan için acil profesyonel yardım gerekir.
Belirtiler ve Tipler
Belirtiler, kilo kaybı ve beden zayıflığının nedenine göre değişebilir. Genel belirtiler zayıflayan beden, boyut küçülmesi ve zayıflık olarak görülür. Diğer belirtiler şunları içerebilir:
- Diş hastalıkları ya da apseler (enfeksiyonlar)
- Salya akması, kötü ağız kokusu ya da yemek yerken problem yaşama
- Mide-bağırsak hastalıklarının belirtileri, dışkı üretiminin azalması
- Distansiyon ya da karnın bağırsak bölgesinde oluşan ve mide-bağırsak hastalıklarının belirtisi olan anormal şişkinlik
- Kitleler ya da dokunarak incelendiğinde görülen yabancı cisimler
- Ağrı belirtileri; diş gıcırdatma, kambur duruş, ya da dik duramama. Ağrılar beslenmeyi etkileyebilir ya da tavşanın yediklerini işleme yeteneğini azaltabilir.
- Anormal nefes sesleri, kalp mırıltıları ya da düzensiz kalp ritimleri
Nedenler
Kilo kaybı ve beden zayıflığının ortak semptomu zayıflamak olsa da tanısal olarak farklılardır. Kilo kaybı sorunu tavşanı daha çok kaloriyle besleyerek çözülebilirken beden zayıflığındaki kilo kaybı daha çok beslenmeyle çözülemez.
Tavşanlarda kilo kaybı ve kaşeksinin birçok nedeni var. Örneğin; artan metabolizma, vücudun günlük işlevlerini yerine getirebilmek amacıyla, artan kalori ihtiyacını karşılamak için yağsız kaslardan enerji kullanımına neden olabilir. Diğer nedenler; gastrointestinal hipomotilite, anormal derecede yavaş işleyen mide-bağırsak sistemi olabilir. Kaşeksi, kas ve vücut kütlesi kaybı, iştah eksikliğiyle buna sebep olan daha ciddi ve gizli hastalıklar olabilir. Bu hastalıklar; organ kaybı gibi metabolik hastalıklar ya da kanserle bağlantılı hastalıklar olabilir.
Bazı yaygın nedenler şunlardır:
- Beslenme nedeniyle; az yemek ya da kalitesiz yiyecekle beslenmek (yetersiz beslenme)
- Nüromüsküler hastalıklar ve ağrı, dejeneratif eklem hastalığı
- Omurga çatlakları ya da kırıkları; omurga problemleri
- Eklem ya da yüz enfeksiyonları; sakatlığa ve dolayısıyla yeme problemlerine neden olabilir
- Diş hastalıkları; yemeyi zorlaştırabilir
- Merkezi sinir sistemi hastalıkarı; iştahsızlığa sebep olabilir (anoreksi)
- Vücutta protein kaybına sebep olan hastalıklar
Tanı
Tavşanınızın sağlık geçmişi hakkında ve şuanki semptomlar hakkında bilgi vermelisiniz; iştah kaybı aniden mi oldu yoksa bir süredir devam ediyor mu, kronik mi? Tanılamaya başlamak için veterineriniz, öncelikle tavşanınızın semptomlardan önce ne kadar yediğini bilmeli.
Bu hastalığa sebep olan birçok durum var bu yüzden ilk etapta veterineriniz büyük ihtimalle farklı tanılar koyacaktır. Bu süreç görünen semptomların derince incelenmesini ve doğru hastalık tanısı konulana kadar diğerlerinin elenmesini içerir. Daha sonra tedavi süreci başlar.
Bazı hastalıklar, daha açıkça belli olan hastalıklar, elenecektir; kilo kaybının yaygın sebebi olan diş hastalıkları gibi. Doktorunuz belli enfeksiyonlar ve metabolik problemler için bir gösterge arayacaktır; iltihaplanmaya sebep olan organ yetmezliği de dahil. Ultrason ya da röntgen gibi tanısal görünteleme yöntemleri, vücuttaki kitle ve kanserleri (ciddi kilo kaybına ve sindirim sorunlarının nedeni) tanımlamak için kullanılabilir. Eğer sebep protein kaybıysa; idrar tahlili sonucunda aşırı protein görülebilir ki bu proteinüri olarak bilinir.
Tedavi
Tedavi, kilo kaybının altında yatan problemlerin tanımlanması ve tedavi edilmesini içerir. Hastalık süreci incelenirken semptomları azaltmaya önem verilecektir. Tavşanınızın sağlığı stabil olana kadar kanser için ağrı kesiciler, dehidrasyon ve sıvı kaybı için elekrolit değişimi uygulanacaktır. Çoğu tavşanın, eğer tanı aksini belirtmiyorsa, en yakın zamanda beslenmesi sağlanacaktır. Tavşanınıza, bol yeşillik içeren bir diyet verilecektir ya da eğer tavşanınız yemek yiyemiyorsa ya da yemeği vücudunda tutamıyorsa başka methodla beslenecektir. Tavşanınızın sağlık durumuna ve hastalığın altında yatan duruma göre; tavşanı evinizde beslenme tüpüyle besleyebilirsiniz ya da hastanede bakım görebilir.
Yaşam ve Yönetim
Kilo kaybına neden olan hastalığın doğasına göre tavşanınızın hastalık sonucu değişim gösterir. Çoğunlukla, hastalık kaşeksi durumuna eriştiğinde ciddi bir hal almıştır ve sonuç kötüdür.
Hastalık durumunda diyetin bol sebze ve bazı durumlarda kolay sindirilen bebek sebzelerinin temin edilmesi önerilir. Hastalığın rutin kontrolü de en iyi sonuç için gereklidir.
Sürekli gözlem hastalığın doğasına ve tavşanınızın genel sağlığına göre gerekebilir ya da gerekmeyebilir.
Kaynak: https://www.petmd.com/rabbit/conditions/digestive/c_rb_weight_loss
Görsel Kaynak: https://wagwalking.com/rabbit/condition/loss-of-weight-and-muscle
Editör: Selin Su GÜNDÜZ