Sultan SÜCÜ İçindekiler
Tanım
Egzoftalmi, oral hastalıklar yada göz arkasındaki şişlik veya büyümeden kaynaklı tavşanın göz küresinin göz yuvasından veya yörünge boşluğundan oynaması durumudur. Genel olarak, göz küresi öne ve yuvadan uzağa itilir fakat şişliğin konumuna göre nadiren göz küresi geriye doğru gidebilir.
Genç tavşanlar, cüce ırklar, lop ırkları ve orta yaşlı tavşanlar, süt dişi veya oral hastalık nedeniyle ekzoftalmustan daha kolay etkilenir.
Belirti ve Tipler
Yörünge hastalığının diğer ana formları şunları içerir;
- Yanlış Yerleştirilmiş Göz: Göz içeriğindeki hacmin değişiminden (kayıp veya kazanç) veya olağandışı ekstraoküler kas fonksiyonundan kaynaklanır.
- Enoftalmi: Göz küresinin önündeki yörünge hacminin kaybı veya yer kaplayan lezyonlardan kaynaklanır.
- Şaşılık: Göz kürelerinin olağandışı hareketi, genel olarak uygun olmayan kas tonusundan kaynaklanırlar.
Bu yörünge hastalıkları için semptomlar değişkendir fakat karakteristik olarak bir diş hastalığı öyküsü kesici dişlerin aşırı büyümesi, burun akıntısı ve üst solunum yolu enfeksiyonunu içerir. Diğer semptomlar ise şöyledir;
- Letarji
- Depresyon
- Göz kapağında çıkıntı, sarkma
- Diş gıcırdatma
- Aşırı salya
- Yiyecekleri ağızdan atmak
- Diş kökü apseli tavşanlarda yüz asimetrisi, muhtemelen görünür kitleler
- İçme veya yeme davranışlarında değişiklik (ör. yumuşak yiyecekleri tercih etme)
- Kambur duruş ve hareket etme isteksizliği
Tanı
Veterineriniz altında yatan sebebi bulmak için tavşanınız üzerinde fiziksel muayene ve detaylı bir değerlendirme yapacaktır. Kafatası ve yüzün röntgeni her zaman önerilir ve veterineriniz belki olası solunum tutulumuna bakmak için göğüs röntgenine de bakabilir. Yörünge ultrasonografisi lezyon boyutunun daha detaylı bir şekilde verebilir ve gözleri çevreleyen yapıların çok daha iyi görüntülenmesi için bilgisayarlı tomografi (BT) kullanılabilir.
Analiz için yörüngede iğneli aspirasyon ile alınan akışkan örnek ile detaylı bir ağız ve burun muayenesi yapılacaktır. Yörünge boşluğunda, kafatasında veya vücudun herhangi bir yerinde bir kitle bulunursa kanser riskine bakmak için hücre biyopsisi yapılabilir.
Tedavi
Tedavi altta yatan sebebe ve son tanıya bağlı olarak değişecektir. Örnek olarak eğer gözlerin arkasında yağ yastıkçıkları varsa kilo vermesi önerilir. Bu arada, bakteriyel enfeksiyonlar için antibiyotik kullanılacaktır. Ve eğer enfeksiyon apse oluşumuna neden olduysa, cerrahi müdahale gereklidir bu da ağrı kesiciler (genellikle analjezikler şeklinde) ve dokunun kurumasını önlemek için göz bölgesi için kayganlaştırıcı jeller gerektirir. Yörünge hastalıklarında tavşanlarda kanserde gözlemlenebilir. Bu durumlarda, veterineriniz bir onkolog ile görüşmenizi tavsiye edecektir.
Yaşam ve Yönetim
Tavşanınızın tedavi süresince ve sonrasında yemeye devam etmesi zorunludur. Tavşanınız daha sert yiyecekleri çiğneyebilecek güce ulaşana kadar daha rahat çiğneyebileceği yumuşak yiyecekler önerilir. Bu arada, yemeye teşvik amaçlı her zaman ki peletlenmiş diyetini vermeye devam edebilirsiniz.
Yüzün etrafındaki kürkü temiz ve kuru tutmaya dikkat edin ve ameliyat sonrasında tavşanınızın sessiz bir yerde dinlenmesi için zaman tanıyın. Eğer tavşanınız bu durum içerisinde zayıflamış veya anorektik ise sıvı tedavisi ve yardımlı beslenme sağlamanız gerekecektir. Genel olarak, beslenme şırıngası yardımıyla yulaf ezmesi ile beslenmesi yeterlidir. Ayrıca, veterineriniz tavsiye etmedikçe tavşanınızı yüksek karbonhidratlı besinler veya yüksek yağlı besin takviyeleri ile beslemeyin.
Yeniden değerlendirme, ameliyat sonrasında doktorunuz tarafından 7 -10 gün içerisinde planlanır, sonra 1 ila 3 ayda bir şeklinde planlanacaktır. Bazı durumlarda, göz çukuru göze zarar verebilir ve göz kaybına neden olabilir. Ağrı eğer zayıflatıcı veya kronik ise veterineriniz ötenazi önerebilir. Aksi takdirde, altta yatan diş hastalığının ömür boyu tedavisi karakteristiktir ve aşırı büyümüş dişler nedeniyle daha fazla komplikasyondan kaçınmak için düzenli diş kırpma endikedir.
Kaynak: https://www.petmd.com/rabbit/conditions/eyes/c_rb_exophthalmos_orbital_disease
Görsel Kaynak: https://www.petmd.com/rabbit/conditions/eyes/c_rb_exophthalmos_orbital_disease
Editör: Selin Su GÜNDÜZ
