Tavşanlarda Burun Kanaması Nedir?

Tanım

Burun kanaması ya da diğer adıyla epistaksisin açığa çıkmamasının ardında iç farklı anomali bulunabilmektedir. Bunlar, organ rahatsızlıkları, kanda gözlemlenebilecek pıhtılaşma sorunları ve tümörlerdir. Tavşanlarda burun kanamasının sebepleri oldukça karmaşıktır. Hapşırma gibi basit bir olaydan tutun da solunum, dolaşım sistemi bozukluklarına ve kan kaybı kaynaklı anemi gibi hayati riskleri fazla olan hastalıklara kadar uzanabilir. Eğer canlı bu kanamalar sırasında çok fazla kan yutması durumunda sinir sistemi rahatsızlıkları da ortaya çıkabilir.

Semptomlar ve Çeşitler

• Burun kanaması
• Hapşırma
• Burun akıntısı
• Patilerin kanlı olmaması
• Salya salgısının artması
• Tat kaybı yaşanması
• Eğer travma sonrası herhangi bir kanama gözlenmişse idrarda, dışkıda ve vücudun başka bölgelerinde kan gözlemlenmesi
• Siyah renkli dışkılar (Sindirim sisteminde bulunan kandan dolayı)

Nedenler

Yaşam şartlarının altında sterilizasyon seviyesinde bulunan ve bağışıklığı düşük olan tavşanlarda epistaksis yaşanma olasılığı daha yüksektir. Aşağıda epistaksise sebebiyet verdiği gözlemlenen en yaygın sebepler verilmiştir:

• Bakteri veya mantar sebepli enfeksiyonlar.
• Diş köklerinde gözlemlenen apseler.
• Vücut içerisindeki yabancı cisimler. Burnun içerisine girmiş besin maddeleri (ot, tohum vb.)
• Dişte yaralanma. Çoğunlukla elektrik yüklü kablo kemirmekten dolayı ortaya çıkar.
• Burun boşluğunda büyüyen tümör.
• Kanda gözlemlenen pıhtılaşma bozuklukları – antikoagülan içeren kimyasal maddelerin vücutta reaksiyona girmesi ile oluşur.

Teşhis

Veteriner hekiminiz tavşanınızı muayene ederken geçmişte gözlemlenmiş semptomları ve bu duruma sebebiyet verebilecek potansiyel kazaları öğrenmek isteyecektir. Bu duruma sebebiyet verecek birden fazla durum olabilir. Bu durumda veteriner hekiminizin daha başka bir teşhis yolu izlemesi gerekecektir.

Bu yol belirlenmiş dış semptomların tek tek detaylıca incelenerek doğru hastalık teşhis edilene kadar bu semptomlar uygun biçimde tedavi edilerek ilerlenir. Tam kan tahlilleri yapılır. Bu tahlilin içerisine kimyasal kan analizi ve kan sayımı dâhildir. Kan analizi düş kan miktarını göstererek aneminin teşhisinde kullanılabilir.  Kan pıhtılaşma ölçümü ise kanda bulunan pıhtılaşma maddelerinin kontrolünü sağlama amacıyla yapılmaktadır. Kandaki pıhtılaşma materyalinin az olması durumu kanama durumlarının (aşırı kanama ve normal düzeyde kanama) en büyük sebeplerinden biri sayılabilir.

Kafatasında ve elmacık kemiklerinde herhangi bir yaralanma, tümör ve büyüme bulunup bulunmadığını anlamak amacıyla yüz röntgeni; eğer kanserden şüpheleniliyorsa ve solunum sisteminin kontrolünü sağlanması amacıyla ise göğüs röntgeni çekilebilmektedir. Bulgular doğrultusunda hayvanınıza bilgisayarlı tomografi (BT) ve MR yapılabilir. Herhangi bir büyüme veya tümörleşme tespit edilirse doktorunuz biyopsi ile örnek alımı gerçekleştirerek tümörün huyuna karar verebilir. Alınan kan ve sıvı tahlilleri ise mantar veya bakteri teşhisinde kullanılmaktadır.

Tedavi

Veteriner hekiminizin semptomları tedavi ederek ana tedaviye adım atması gerekmektedir. Bu da şu demektir; canlının hayatı daha fazla riske girmeden kanamanın durdurulması gerekmektedir. Pıhtılaşma süresini hızlandıracak ve kanamayı kontrol altına alacak ilaçlar kullanılabilir. Eğer vücutta herhangi bir iltihaplanma gözlemlenmişse acil bir şekilde reçeteyle antibiyotik takviyesine başlanması gerekmektedir. En sonunda ise asıl tedaviye kesin tanı ile başlanmaktadır.

Yaşam ve Yönetim

Tedavi sonrasında tavşanınız için gerçekleştirilecek hastalık nüks etmesinin önüne geçilebilmesi açısından kan pıhtılaşma süresi ve diğer tahlillerin tekrarı gerçekleştirilir. Canlının yaşam alanında ise canlının hareketlerini ve davranışlarını dikkatlice incelemeniz gerekmektedir. Yaşam alanının olabildiğince koruma altına almalı yaşanabilecek her kaza için tedbirlerinizi hazır etmelisiniz. Eğer ki tavşanınıza pıhtılaşma bozukluğu çıkarsa tüm tedbirleri daha yoğun ve daha özenli almanız gerekecektir.

Vaka sayısı az olsa da tedavisi gerçekleşmeyen epistaksis hastalığından dolayı anemi ve sistem çökmesi yaşayan canlılar gözlemlenmiştir.

Kaynak: https://www.petmd.com/rabbit/conditions/nose/c_rb_epistaxis

Görsel Kaynak: https://eskipaper.com/images/cute-rabbit-8.jpg

Editör: Meryem Melisa KAR