in ,

ÇılgıncaÇılgınca EntellektüelEntellektüel HavalıHavalı Sevgi DoluSevgi Dolu AğlamaklıAğlamaklı ÇalışkanÇalışkan ŞaşkınŞaşkın

Sitokin Fırtınası

Sitokin Fırtınası: Tanım, Merkez ve Yükselme

İçindekiler

Sitokin Fırtınası Nedir?

Covid-19 vakaları hastaneleri doldururken, hastalık derecesi ve ölme olasılığı en yüksek olan kişiler, bu duruma en fazla tepki veren kişilerdir. Böyle bir durumda, kişiler bağışıklık hücreleri taşmakta ve aslında bu hücreler korumaları gereken akciğerlere saldırmaktadır. Kan damarları patlar ve kanın kendisi pıhtılaşmaya başlar. En sonunda kan basıncı düşer ve organlar bozulmaya başlar.

Doktorlar ve bilim insanları, bu tür vakaların bağışıklık sisteminin aşırıya kaçmış olmasından kaynaklandığına, yani organlara yardım etmek yerine zarar verdiğine inanıyor.

Normalde, insan vücudu bir mikropla karşılaştığında bağışıklık sistemi istilacıya saldırır ve sonra geri çekilir. Ancak bazen, moleküler silah kullanan bu düzenli hücre ordusu kontrolden çıkarak itaatkar askerlerden asi, meşale ve dirgen taşıyan bir kalabalığa dönüşür. Bu ayaklanmanın tanımlanmasına ve bastırılmasına yardımcı olabilecek testler ve tedaviler olsa da Covid-19 nedeniyle Sitokin Fırtınası yaşayanlar için en iyi tedavi yönteminden emin olmak için henüz çok erken.

Bu hiperaktif bağışıklık reaksiyonunun varyantları, vücudun kendi dokularının istilacı olduğunu düşündüğü enfeksiyon, hatalı genler veya otoimmün bozukluklarla tetiklenen bir dizi durumda ortaya çıkar. Tümü, sitokin adı verilen maddelerin kan dolaşımına karışması nedeniyle adlandırılan “Sitokin Fırtınası” terimine girer. Bu küçük proteinler, bağışıklık ordusunun habercileridir ve çeşitli etkilerle hücreler arasında geçiş yaparlar: Bazıları daha fazla bağışıklık aktivitesi ister; bazıları daha az talep eder.

Sitokin Fırtınası Merkezi

Bir Sitokin Fırtınası çeşitli koşullarda meydana gelir:

  • Makrofaj Aktivasyon Sendromu (MAS), genellikle lupus, juvenil artrit veya Still hastalığı gibi bir otoimmün bozukluğu olan kişilerde görülür.
  • Hemofagositik Lenfohistiyositoz (HLH), çok fazla aktif bağışıklık hücresinin yapılmasına neden olan genetik bir durumdur. Bebeklerde ölümcül olsa da hatalı bağışıklık sistemini işlevsel olanla değiştiren bir kemik iliği nakli ile tedavi edilebilir.
  • Viral enfeksiyonlar, örneğin; Epstein-Barr virüsü, sitomegalovirüs ve diğer herpes virüsleri gibi bazen reaktif HLH veya MAS olarak adlandırılan bir Sitokin Fırtınasını tetikleyebilir.
  • Kan enfeksiyonu olan sepsis de tetikleyici olabilir.
  • Lösemi ve Lenfoma, bazen bir Sitokin Fırtınası oluşturan kan kanserleridir.
  • Sitokin Salınım Sendromu, aşılanmış antikorlar veya bağışıklık hücreleri gibi immünoterapi alan bazı lösemili kişilerde gelişir.
  • Graft-Versus-Host Hastalığı, nakledilen kemik iliği, alıcının dokularına saldıran bağışıklık hücreleri ürettiğinde ortaya çıkar. Bilim insanları, bu durumun altında bir Sitokin Fırtınasının yattığından şüpheleniyorlar.

İşte bilim insanlarının, Sitokin Fırtınası ve Covid-19’da oynadığı rol hakkında bildikleri şeyler:

Sitokin Fırtınası’nın Yükselmesi

Bağışıklık aktivitesini artıran sitokinler çok fazla olduğunda, bağışıklık sistemi kendini durduramayabilir. Bağışıklık hücreleri, enfekte olmuş vücut kısımlarının ötesine yayılır ve sağlıklı dokulara saldırmaya başlayarak kırmızı ve beyaz kan hücrelerini yutar ve karaciğere zarar verir. Kan damarı duvarları, bağışıklık hücrelerinin çevredeki dokulara girmesine izin vermek için açılır ancak damarlar o kadar sızdırır ki, akciğerler sıvıyla dolabilir ve kan basıncı düşer. Kan vücutta pıhtılaşır ve kan akışını daha da boğar. Organlar yeterince kan almadığında, kişi şoka girerek kalıcı organ hasarı veya ölüm riski ile karşı karşıya kalabilir.

Kaynaklar:

  1. https://www.webmd.com/lung/news/20200417/cytokine-storms-may-be-fueling-some-covid-deaths
  2. https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMra2026131#:~:text=Cytokine%20storm%20and%20cytokine%20release,autoimmune%20conditions%2C%20and%20monogenic%20disorders.
  3. https://www.cancer.gov/publications/dictionaries/cancer-terms/def/cytokine-storm
  4. https://www.news-medical.net/health/What-is-Cytokine-Storm.aspx

Görsel Kaynak: https://www.milatgazetesi.com/haber/sitokin-firtinasi-nedir-3642/

Editör: Elif Berfin KORGAN

Ne düşünüyorsunuz?

17 Points
+ Oy - Oy

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir