in

Saldırılarımızla Baş Edecek Genetiğe Sahip Bir ”Süper Haşere”

Saldırılarımızla Baş Edecek Genetiğe Sahip Bir ”Süper Haşere” Hakkında Bilgiler

Tanım

Süper bir haşere olan Colorado patates böceği, 50’den fazla farklı türdeki böcek ilacına karşı bir direnç mekanizması geliştirdi. Bu özelliği sayesinde patateslere zarar veren dünya çapında bir ‘süper haşere’ haline geldi.

Yeni araştırmalar, böceğin bu beceriyi büyük oranda genomundaki derin bir çeşitlilik havuzuna yönelerek kazandığını ortaya koyuyor. Böceğin bu becerisi, ABD’de bulunan farklı popülasyonların, insanların yönelttiği neredeyse her şeye karşı hızla direnç geliştirmesine olanak sağlıyor.

Böceğin oldukça geniş çeşitliliği ve sahip olduğu mevcut direnç genleri, araştırmacıların geliştirdiği yeni böcek öldürücülere aldırış etmeksizin, böceğin gelecekteki kontrolünü zorlaştıracaktır. Ancak böceğin genomik kaynaklarına ilişkin yeni bakış açısının, bilim insanlarının böceği kontrol altında tutacak yönetim sistemleri tasarlamasına önayak olabileceği düşünülmektedir.

Yeni analize öncülük eden Wisconsin-Madison Üniversitesi entomoloji profesörü Sean Schoville: “Bu böcek, modern çağda kimyasallarla ilk saldırıya uğrayanlardan biriydi ve bu saldırılarla baş etmekte çok başarılı oldu.” diyor ve ekliyor: “Kontrol altına almayı umduğumuz diğer böcekler için, bu haşerenin incelenmesinden çıkarmamız gereken dersler var. Bu böceğin böcek öldürücüleri atlatmak için hangi mekanizmaları kullandığı sorusunu aydınlatmalıyız.”

Schoville, Wisconsin-Madison Üniversitesi ve diğer kurumlardaki işbirlikçileriyle birlikte, bulgularını 19 Ocak’ta Molecular Biology and Evolution dergisinde yayınladı.

Schoville ve ekibi Colorado patates böceğinin genomunu ilk kez 2018’de sekansladı. O zamandan bu yana, böceğin olabildiğince hızlı biçimde böcek öldürücülerin üstesinden nasıl geldiğini anlamaya çalıştılar. Bu amaç doğrultusunda, Amerika Birleşik Devletleri genelinde birkaç düzine böceğin genomunu sekansladılar. Bu farklı bölgelerdeki popülasyonlar, hangi pestisitlere karşı dirençli oldukları ve nereden geldikleri açısından birbirinden farklılık gösterir. Bu durum ise bize, haşerenin evrimsel geçmişiyle ilgili ipuçları verebilir.

Bilim insanları, bu farklı bölgesel grupların çok hızlı evrimleşmesinin, ebeveyn popülasyonların böcek öldürücülerin üstesinden gelmek için gerekli genetik kaynaklara zaten sahip olmasından kaynaklandığını bulguladı.

Schoville: “Evrimleşen genler, böcek direnciyle ilişkili olan malum genlerdir. Fakat ilginç olan şu ki, farklı popülasyonlar, aynı yolak üzerindeki genlerin farklı bölümlerini veya farklı genleri değişikliğe uğratıyor.” Bu benzer ancak tıpatıp aynı olmayan, farklı popülasyonlar arasında dirence sebebiyet veren yolak, tekrarlanan evrim olarak bilinmektedir.

Var olan genetik çeşitliliğin zenginliğine dayanan bu hızlı evrim, bir popülasyonda nadir mutasyonların yavaşça ortaya çıkması gerektiğini varsayan daha eski bir evrim modeliyle çelişiyor. Yeni mutasyonlar gelişerek böcek öldürücü direncine katkıda bulunabiliyor fakat patates böceğinin ülkenin farklı yerlerinde yeni kimyasallara hızlıca tepki vermesi, ancak mevcut çeşitliliği ile açıklanabilir.

Bu sonuçlar, çiftçiler ve patates böceği saldırılarını tersine çevirmeyi uman bilim insanları tarafından hoş karşılanmayacak bulgulardır. Schoville, yepyeni bir böcek ilacının bile haşereyi uzun süre kontrol altında tutmasının pek ihtimal dahilinde olmadığını ileri sürüyor.

Ancak Colorado patates böceğinin saldırılarımızla nasıl başa çıktığının bilgisine sahibiz ve gelecekte yapılacak araştırmalar bu düşmana ayak uydurmak için yaratıcı stratejiler üretmeye yardımcı olabilir.

“Daha gelişmiş modeller, farklı yönetim tekniklerinin böceğin evrimini nasıl etkilediğini öğrenmemize yardımcı olabilir. Bu, böceği yavaşlatmak için yönetim tarzımızı değiştirmemize olanak sağlayabilir.” diyor Schoville.

Kaynak: https://www.sciencedaily.com/releases/2022/02/220223104922.htm

Görsel Kaynak: https://phys.org/news/2018-01-colorado-potato-beetle-genome-insight.html?deviceType=mobile

Editör: Ecem Bolat

Ne düşünüyorsunuz?

4 Points
+ Oy - Oy

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir