Jel Elektroforezi Nedir?

Tanım

Jel elektroforezi, saflaştırılmış olan nükleik asit ve proteinlerin molekül ağırlığı, miktarı ve alt tiplerinin saptanmasında kullanılan bir yöntemdir.

Elektroforetik analiz, elektriksel bir alanda, ortamda çözünmüş moleküllerin elektrik yüklerine göre göç etmeleri prensibine dayanır. Göç hızı, molekülün büyüklüğüne, yapısına, ortamın yoğunluğuna, iyonik kuvvete ve uygulanan akıma bağlı olarak değişmektedir.

Kullanılan molekülün jel üzerindeki yerini belirlemek için ortamda UV ışığı altında floresan etki gösteren “Etidyum Bromür (EB)” veya benzeri bir ışıyıcı madde kullanılır.

Avantajları Nelerdir?

• Basit ve oldukça hızlıdır.
• Yeterli düzeyde ayrılamayan nükleik asit ve parçacıkların ayrılmasını sağlar.

Jel Elektroforezi Çeşitleri Nelerdir?

Agaroz Jel Elektroforezi

Genellikle nükleik asitler için kullanılır.

Agaroz, deniz yosununda ekstrakte edilmiş şeker molekül ziniciridir. Toksik bir madde değildir. Madde içindeki agaroz konsantrasyonu arttıkça çözünürlükte artar. Agaroz jeller, geniş bir seperasyon oranına sahiptir, fakat göreceli olarak düşük bir ayırt edici güce sahiptir.

Agaroz jel elektroforezinde kimyasal olarak genellikle “Tris-asetat-EDTA (TAE)” veya “Tris-borat-EDTA (TBE)” kullanılır.

Poliakrilamid Jel Elektroforezi

Genellikle proteinler için kullanılır. Akrilamid jeller oldukça toksik maddelerdir. Poliakrilamid ise, çarpraz bağlı bir akrilamid polimeridir.

SDS Poliakrilamid Jel Elektroforezi (SDS-PAGE)

Hemen hemen tüm protein tiplerinin analizinde uygulanabilen bir yöntemdir. Yüklü molekülleri elektrik alan varlığında moleküler kütlelerine göre ayırır. “Sodyum Dodesil Sülfat (SDS)” moleküller, proteinlerin izolasyon ve tanımlanmasında yardımcı olur.

Yatay Jel Elektroforezi

Küçük miktardaki nükleik asitlerin agaroz jellerindeki hızlı elektroforezi için tasarlanmıştır.

Kaynaklar:

1. https://dergipark.org.tr/en/pub/harranziraat/issue/18431/194158
2. Ashton, G.C., and A.W.H. Braden., 1961. Serum β-Globulin Polymorphism in Mice. Austral. J. Biol. Sci. 14: 248-254.
3. Zhang, Y.P., Uyemoto, J.K., Kirkpatrick, B.C, 1998. Analysis of Double-Stranded RNAS From Cherry Trees with Stem Pitting in California. Plant Disease, 82: 871-874.3
4. https://app.trdizin.gov.tr/publication/paper/detail/TWpRM016WTVPUT09
5. https://dergipark.org.tr/en/pub/baunfbed/issue/24287/257420

Görsel Kaynak: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:DNA_Agarose_gel_electrophoresis.jpg

Editör: Meryem GÖKOĞLU