Jagadish Chandra Bose Kimdir?

Tanım

Sir Jagadish Chandra Bose, hayvan ve bitkilerin çok fazla ortak noktası olduğunu deney yoluyla kanıtlayan meşhur Hintli bilim adamlarından biridir. Aynı zamanda bitkilerin ısıya, soğuğa, ışığa, gürültüye ve diğer dış uyarılara karşı da çok hassas olduğunu göstermiştir. Bose, bitkilerin dış uyarıcılara verdiği dakikalık geri dönüşleri gözlemleyen ve kaydeden kreskograf isimli gelişmiş bir cihaz tasarladı. Bu cihaz, bitki dokularının hareketini normal boyutunun 10 000 katı kadar büyütmeyi başarıyordu. Böylece, bitkiler ve diğer yaşayan organizmalar arasında benzerlikler buldu.

Hayatının İlk Yılları ve Kariyer Yolu

Jagadish Chandra Bose, 30 Kasım 1858 tarihinde şu anda Bangladeş’te bulunan Mymensingh şehrinde dünyaya gelmiştir. Tamamen Hint gelenek ve kültürüne kendini adamış bir evde büyütüldü. İlköğretimini yerli bir okuldan aldı çünkü babası İngilizce gibi yabancı bir dili çalışmadan önce kendi ana dili olan Bengalceyi öğrenmesi gerektiğini düşünüyordu.

Daha sonra, Kalküta’da bulunan St. Xavier okuluna gitti ve Kalküta Üniversitesi için giriş sınavını başarıyla geçti.

Kalküta Üniversitesi’nden fizik derecesiyle mezun olduktan sonra doğa bilimlerini çalışarak Cambridge Üniversitesi’ni kazandı. Orada fen fakültesi diplomasını aldıktan sonra 1884’te Hindistan’a geri döndü ve Presidency Üniversitesi’ne fizik profesörü olarak atandı.

1917 yılında Bose, profesörlüğü bıraktı ve ilk başlarda kendini bitki çalışmalarına adayan Bose Enstitüsü’nü Kalküta’da kurdu. Orada ölümüne kadar olan 20 yıllık bir sürede yöneticilik yaptı.

Ünlü Deney

10 Mayıs 1901 tarihinde Londra’da bulunan Kraliyet Cemiyeti’nin merkez salonu ünlü bilim adamlarıyla doluydu. Bitkilerin nasıl diğer yaşayan canlılar ve insanlar gibi duyguları olduğunu gösteren Bose’un deneyini görmek için herkes meraklı görünüyordu. Bose, zehir olarak bilinen bromür çözeltisini tutan bir kapta kökünden dikkatlice çıkarılmış bir bitki seçti. Cihazı bitkiye taktı ve bitkinin hareketlerini gösteren ışıklı bir ekranı gözlemledi. Bitkinin nabzı attıkça ışık sarkaç gibi ileri geri hareket etmeye başladı. Dakikalar içerisinde ışık noktası kuvvetli bir şekilde titredi ve sonrasında ani bir şekilde durdu. Tüm bu süreç zehre karşı ölümle savaşan bir fare gibiydi. Çünkü bitki zehirli bromür çözeltisi yüzünden ölmüştü.

Bu deney büyük bir takdir ve alkışla kutlandı ancak bazı fizyologlar memnun olmadı ve Bose’u saldırgan biri olarak gördüler. Deneyi acımasızca eleştirdiler ama Bose onlara kulak asmadı çünkü kendine ve bulgularına güveniyordu.

Kreskograf kullanarak bitkilerin suni gübre, ışık ışını ve telsiz dalgalara verdiği tepkileri de araştırdı. Cihaz geniş çapta bir övgü aldı, özellikle 1900 yılındaki Path Congress of Science’ı etkiledi. Sonraki yıllarda, daha gelişmiş cihazlar kullanan birçok fizyolog Bose’un bulgularını destekledi.

Hayatının Son Yılları ve Ölümü

Bose iki kitaba yazarlık yaptı: ‘Response in the Living and Non-living’ (1902) ve ‘The Nervous Mechanism of Plants’ (1926). Ayrıca radyo dalgalarının davranışı üzerine de büyük çapta araştırmalar yaptı. Çoğunlukla bitki fizyoloji uzmanı olarak bilinse de aslında fizikçidir. Radyo dalgalarını tespit eden Bağlayıcı (the chorer) isimli bir cihaz üzerine de gelişmelerde bulundu.

1917’de şövalye unvanını aldı ve büyük katkı ve başarılarından dolayı 1920’de Kraliyet Cemiyeti Üyesi seçildi. 78 yaşında olduğu 23 Kasım 1937 yılında Giridih, Hindistan’da hayata gözlerini yumdu.

Kaynak: https://www.famousscientists.org/jagadish-chandra-bose/

Görsel Kaynak: https://www.hindipanda.com/wp-content/uploads/2018/07/dc.jpg

Editör: Seray YETKİN