Ceren Ayvaz
İçindekiler
Tanım
Melanom, uzak lenf düğümlerine ve organlara sıçradıysa veya kemiklere yayıldıysa (Evre IV) bu duruma İleri Evre Melanom veya Metastatik Melanom adı verilir.
İleri Evre Melanom Tedavisi, karmaşık bir süreçtir ve bu konuda uzman biri tarafından tedavi edilmeniz en iyisi olacaktır. Tedavi ekibiniz, melanomun sıçrayışına ve kalınlığına bağlı olarak sizin için en iyi tedaviyi bulacaktır.
Ameliyat Nedir?
İleri Evre Melanomu olan kişiler için bazen ameliyat önerilebilir. Bu ameliyat deride, akciğerde, lenf düğümlerinde, beyinde veya bağırsakta bulunan melanomları çıkarmak için yapılır.
Ameliyata uygun olup olmadığınız multidisipliner bir ekip tarafından konuşulacaktır. Ayrıca Sistemik Tedavi, Radyoterapi ve Bölgesel Tedavi seçenekleri de değerlendirilecektir.
İmmünoterapi Nedir?
Bu tedavide kullanılan ilaçlar, Kontrol Noktası İnhibitörleri olarak bilinir ve kanser ile savaşmak için vücudun kendi Bağışıklık Sistemi’ni kullanılır. Bu terapiyle melanom tedavisinde büyük bir ilerleme kaydedilmiştir.
İmmünoterapi ilaçları, İleri Evre Melanomu olan her kişide işe yaramamış ancak bazı kişiler için çok umut vadeden sonuçlar elde edilmiştir. Bazen birden fazla ilaç kullanılır ve bu farklı kombinasyonlar farklı kişilerde işe yarayabilmektedir.
Genellikle ayakta tedavi göreceksiniz. Çoğu zaman ilaçlar size damardan verilecektir (intravenöz olarak). İki yıl boyunca tekrarlı bir şekilde her 2-4 haftada bir tedavi olabilirsiniz fakat bu melanomun aldığınız ilaçlara nasıl tepki verdiğine ve sizde ortaya çıkacak yan etkilere bağlı olacaktır.
İmmünoterapi’nin Yan Etkileri Nelerdir?
İmmünoterapi’nin yan etkileri, önceden tahmin edilemez olabilir ve size verilen ilaçlara göre değişebilir. Tedavi vücudunuzda herhangi bir organda iltihaplanmaya yol açabilir bu yüzden yorgunluk, eklem ağrıları, kaşıntılı döküntü veya başka cilt sorunları tecrübe edebilirsiniz.
İltihaplanma bazı kişilerde daha ciddi yan etkilere neden olabilir fakat tedaviniz yakından takip edildiği için hızlı bir şekilde bu yan etkilerle baş edilecektir.
Genellikle yan etkiler tedaviye başladıktan haftalar veya aylar sonra ortaya çıkar fakat günler sonra da ortaya çıktığı olabilir. Yan etkilerle erken baş edildiğinde daha az şiddetli ve daha kısa sürmesi olasıdır.
Hedefe Yönelik Tedavi Nedir?
Yeni bir ilaç türü olan Hedefe Yönelik Tedavi’de, sağlıklı hücrelere verilen zarar minimuma indirilmeye çalışılırken kanser hücrelerindeki spesifik mutasyonlara saldırılır. Bu ilaçlar genellikle, oral olarak yani ağızdan alınır.
Bu tedavi en çok diğer organlara sıçramış İleri Evre Melanom, ameliyattan sonra nüksettiyse uygulanır. BRAF mutasyonu olan kişilerin kullanımı için birkaç farklı Hedefe Yönelik Tedavi ilaçları onaylanmıştır. NRAS ve C-KIT mutasyonları içinse ilaçlar klinik deneyler yoluyla elde edilebilir.
Kanser hücreleri zaman içinde ilaçlara dirençli hale gelebilir. Bu durumda doktorunuz, başka bir Sistemik Tedavi önerecektir.
Hedefe Yönelik Tedavi’nin Yan Etkileri Nelerdir?
Yan etkiler, size verilen ilaçlara bağlı olarak değişir. Yaygın yan etkiler arasında ateş, yorgunluk, eklem ağrısı, döküntü ve başka cilt sorunları, iştahsızlık, mide bulantısı ve ishal vardır.
Radyoterapi Nedir?
Bu İleri Evre Melanom Tedavi’sinde, kanser hücrelerini öldürmek veya onlara zarar vermek amacıyla Radyasyon kullanılır. Bu şekilde kanser hücreleri büyüyemez, çoğalamaz ve yayılamazlar. Tek başına veya başka tedavilerle birlikte uygulanabilir, örneğin;
- Kanser lenf bezlerine sıçradıysa
- Melanomun nüksetmesini engellemek için ameliyattan sonra
- Ağrı ve diğer semptomları gidererek yaşam kalitesini iyileştirmek için Palyatif Tedavi olarak.
Tedavi başlamadan önce BT veya MRI Taraması’ndan geçeceksiniz. Teknisyen her tedavi seansında aynı bölgeyi hedef almak amaçlı cildinize küçük kalıcı veya geçici işaretler yapabilir.
Tedavi sırasında vücudunuzun kanserden etkilenen kısmına radyasyon hedefleyen bir makinenin altındaki masaya yatacaksınız. İleri Evre Melanom Tedaviniz, genelde bir ila dört hafta boyunca günlük olarak verilir. Seanslarının sayısı tümörün boyutuna, konumuna ve genel sağlığınıza bağlı olacaktır. Her seans yaklaşık 20-30 dakika sürer ve ağrı çekmezsiniz.
Bazı durumlarda size, tümörü farklı açılardan hedefleyen yüksek doz Radyoterapi önerilebilir.
Radyasyon Tedavisi’nin Yan Etkileri Nelerdir?
Ortaya çıkan yan etkiler, ne kadar süreyle tedavi aldığınıza bağlı olarak değişecektir. Birçok insan, zamanla birikebilecek geçici yan etkilere sahip olacaktır.
Yaygın yan etkiler arasında, tedavi sırasında veya hemen sonrasında tedavi bölgesindeki cildin kızarması ve ağrıması vardır.
Palyatif Tedavi Nedir?
Bu tedavi, hastalığı iyileştirmeyi değil yan etkilerle baş etmeyi amaçlar. Kanserin herhangi bir evresinde, kişinin yaşam kalitesini yükseltmek amacıyla kullanılabilir. Umudunuzu yitirmeniz gerektiği anlamına gelmemelidir. Tam aksine, mümkün olan en uzun ve en iyi şekilde yaşamanızı sağlamaya çalışmakla ilgilidir.
Palyatif Tedavi, sağlık profesyonellerinden oluşan bir ekibin fiziksel, pratik, duygusal, ruhsal ve sosyal ihtiyaçlarınızı karşılamayı amaçladığı bir tedavidir.
Kaynak: https://www.cancervic.org.au/cancer-information/types-of-cancer/melanoma/advanced-melanoma.html
Görsel Kaynak: https://www.jnj.com/innovation/latest-science-behind-chemotherapy-skin-care
Editör: Elif Berfin KORGAN