IDUA Geni Nedir?

İçindekiler

IDUA Geni: Alfa-L-İduronidaz

Normal Fonksiyon

IDUA geni, Glikozaminoglikanlar (GAGs) olarak bilinen büyük yapıdaki şeker moleküllerinin yıkımı için lazım olan Alfa-L-İduronidaz ismi verilmiş bir çeşit enzimin üretilmesinden sorumludur. Alfa-L-İduronidaz, hidroliz olarak adlandırılmış bir süreç boyunca dermatan sülfat ve heparan sülfat olarak bilinen iki çeşit GAG’ın içerdiği sülfatsız Alfa-L-İduronik asit isimli bir molekülü yıkabilmek için su moleküllerini kullanır. Alfa-L-İduronidaz enzimi, çeşitli molekülleri sindirmekle ve geri dönüştürmekle yükümlü organel olan lizozomlar içerisinde bulunur.

Genetik Değişiklikler ile İlişkili Sağlık Koşulları

Mukopolisakkaridoz Tip 1

IDUA geni üzerindeki 100’den fazla gen mutasyonunun Mukopolisakkaridoz Tip 1 Rahatsızlığı ile sonuçlandığı saptanmıştır. En sık görülen mutasyonlar, DNA’nın bir nükleotidinde farklılaşmaya sebep olanlardır.

Bu rahatsızlığa yol açan mutasyonlar, IDUA geninin fonksiyonelliğini azaltabileceği gibi tamamiyle fonksiyonsuz bir gen haline de getirebilir. IDUA geninde görülen belli bir mutasyonun, şiddetli ya da azaltılmış Mukopolisakkaridoz Tip 1 Rahatsızlığı ile sonuçlanıp sonuçlanmayacağı çoğunlukla kesin olarak saptanamaz. Bununla beraber, Alfa-L-İduronidaz üretimi görülmeyen bir bireyde bu rahatsızlığın çok şiddetli bir türü görülebilir.

Alfa-L-İduronidaz enziminin işleyişinin azalması doğrultusunda, lizozom organeli içerisinde dermatan sülfat ve heparan sülfat birikimi meydana gelir. Bu iki GAG’ın lizozom içerisinde birikmesi, lizozom organelinin büyüyüp genişlemesine yol açar bununla bağlantılı olarak da Mukopolisakkaridoz Tip 1 Rahatsızlığı olan bireylerin doku ve organlarında büyümeler görülür. Yapılan araştırmalar, lizozom içerisindeki bu birikimin, lizozomlardaki başka proteinlerin de işleyişini etkileyebileceğini ve hücrede bulunan moleküllerin hareketlerini kısıtlayabileceğini öne sürüyor.