İçindekiler
Tanım
Adrenal hastalığı adrenal bezleri etkileyen bir tür bozukluktur. Birçok hayvanı etkileyen yaygın ve geniş kapsamlı sistemik bir hastalıktır; bu duruma göre yaban gelinciği bu hastalık şu şekilde ortaya çıkar. bu hastalık genel olarak bir yaba gelinciği üzerinde genetik olarak yada altta yatan bir hastalık sonucu çok fazla hormon üretilmesi sonucu ortaya çıkar.
Semptomlar
Adrenal hatalığa sahip gelincikler çeşitli belirtiler ve semptomlar gösterirler. Bu belirti ve semptomlar genellikle en yaygın kısırlaştırılmış dişi ve erkek gelinciklerde gözlemlenir. Gelincikler çoğunlukla 3 veya 4 yaşları arasında bu belirtileri göstermeye başlarken, bunun dışında 1 veya 7 yaşından sonrada bu belirtileri gösterebilirler. bu belirtilerin şiddeti değişebilir ve şunları içerirler:
- Saç dökülmesi
- Karın ağrısı
- İdarara çıkmada sıklık
- Üreme organlarında deşarj
- Üreme organlarında ve özellikle genital kanalda kis oluşumu
- Şişmiş cinsel organlar, özellikle kısırlaştırılmış dişiler arasında kan bozuklukları (örneğin, anemi, düşük kırmızı kan hücreleri veya demir)
- Şişmiş adrenal bezler
- Adrenal bez boyunca tümöreşme
Nedenler
Yaban gelinciklerinin coğunluğu stres ve kanser tümörleri de dahil olmak üzere çeşil sebeblerden dolayı bazı steroidlerin aşırı üretimi veya yetersiz üretiminden kaynaklı adrenal bezlerin hasar görmesi sonucu bu durum oluşur. Bunlar dışında kalan nedenler içinde ise adrenal tümörler ve yüksek kortizol hormonu konsantrasyonu ile karakterize bir durum olan hiperadrenokortisizm sayılabilir. Gelinciklerde, hiperadrenokortisizm, tıbbi tedavi olarak seks steroidlerinin aşırı kullanımına bağlanmıştır.
Teşhis
Adrenal hastalığı olan yaban gelinciğine teşhis koyabilmek için ilk önce veterineriniz yaban gelinciği semptomlarının lenfoma, idrar yolu enfeksiyonları, sistit ve alopesi gibi hastalıkların başka nedenlerini ekarte etmek isteyecektir. Aksi durumda yaban gelinciğinin kan şekeri düzeylerinin normal düzeyin altında olup olmadığını veya steroid hormonları östradiol ve androstenedion düzeylerinin anormal derecede yüksek olup olmadığını kontrol etmek için tanı testleri yapacaklardır; bu, adrenal hastalığın iyi göstergeleridir. Veteriner ayrıca, genital yollarındaki kistleri yada büyümüş dalak veya karaciğeri tespit etmek için gelinciğin röntgenini çekebilir.
Tedavi
Tedavi temelde gelinciğin adrenal bezlerinin çıkarılmasını içermektedir. Veteriner hekim ayrıca luteinize edici hormon (LH) ve testosteron gibi hormonları baskılama etkisi olan ilaçların verilmesini de önerebilir.
Yaşam ve Kontrol Altında Tutma
Hastalığın gelinciğiniz için zararsız düzeyde kalması için belirli aralıklar ile veteriner hekim tarafından kontrol edilmesi gerekmektedir.
Önlem
Bazı çalışmalar, yaban gelinciğinin erken kısırlaştırılmasının veya kısırlaştırılmasının genç gelinciklerde adrenal hastalığın önlenmesine yardımcı olabileceğini düşündürmektedir.
Kaynak: https://www.petmd.com/ferret/conditions/endocrine/c_ft_adrenal_disease
Görsel Kaynak: https://hayvanbilgileri.com/wp-content/uploads/2021/03/Gelincik.jpg
Editör: Meryem GÖKOĞLU