Franz Boas Kimdir?

Tanım

Görsel: Franz Boas 1858-1942.

Çoğunlukla antropologların en etkileyicisi ve mükemmeli olarak düşünülen Franz Boas, Modern Antropoloji’nin babası olarak da bilinen Alman-Amerikan bir bilim insanıdır.

İnsan kültürleri ve toplumları çalışmasına bilimsel yöntemi uygulayan ilk kişidir.

Erken Yaşam ve Eğitim

Franz Boas, 9 Temmuz 1858’de Minden, Westphalia’ da doğmuştur. Erken yaşlarında doğa ve doğal bilimleri konuları ile ilgilenmiştir. Heidelberg, Bonn ve Kiel Üniversitelerinde öğrenim almıştır ve 1881’ de Kiel Üniversitesi’ nden fizik ve coğrafya doktora derecesini almıştır. Doktora tezini suyun optik özellikleri üzerine yapmıştır.

Kariyer Yolu

Boas, fizik alanında ilerlemeyi tercih etti, coğrafyaya olan ilgisini de sürdürmüştür. 1883-1884 yılları arasında Kanada’nın Baffinland kentinde yerli Inuit göçlerini inceleyerek yaptığı araştırmalarla coğrafyadaki ‘’privatdozent’’ (öğretmenlik yeterliliğini) kazanmıştır. 1888’ de yaptığı araştırmaya dayanarak ‘’The Central Eskimo’’ adlı kitabını yayınlamıştır.

1885’ de Berlin’de bir müzede çalışmış ve orada Pasifik Kuzeybatı’nın Yerli Amerikalıları ilgi odağı olmuştur. 1886’ da British Columbia’nın yerli kabileleri hakkında üç aylık bir çalışma başlatmıştır. Bu, bu bölgeye yapılan altı geziden ilki olacaktı.

Dönüşünde, 1887 yılında, New York’ ta ‘’Science’’ dergisinin editör yardımcısı olarak göreve başladı. Aynı yıl, New York’ta Marie Krackowizer ile evlendi ve 6 çocukları oldu.

Boas, 1889’ da Massachusetts’deki Clark Üniversitesi’nde ilk öğretmenlik görevine başladı. 1892’de, Chicago’daki Columbian Exposition’da antropoloji baş asistan olmuş ve daha sonra 1894’e dek Chicago’daki Field Museum’ da çalışmıştır.

Boas, 1896’da, New York Columbia Üniversitesi’nde fiziksel antropoloji alanında öğretim üyesi olmuş ve 1899’da antropoloji profesörlüğüne terfi edilmiştir. Boas, kariyerinin geri kalanını Columbia Üniversitesi’ nde geçirmiştir.

Boas, 1896’dan 1905’e kadar, New York Amerikan Doğa Tarihi Müzesi’nde antropoloji sorumlusu olmuştur.

Katkıları ve Başarıları

Franz Boas, 20. yüzyıl Kuzey Amerika antropolojisinde en önemli kişi idi. Kültürel antropoloji, fiziksel antropoloji, dilbilim ve arkeoloji çevresinde antropolojinin dört alanlı yapısını ortaya koymuştur. Bu dört araştırma alanının hepsinin antropolojik araştırmanın tam bir resmini sağlamak için birleştirilmesi gerektiğini öne sürmüştür.

1911’ de yayınladığı ‘’The Mind of Primitive Man’’ (İlkel İnsanın Zihni), ırk ve kültür ile ilgili bir dizi derse dayanıyordu. Öjenik (insan neslinin ıslahı ilmi) argümanlarının altını çizmede etkili olmuş ve antropometrik ırk ölçümlerinin önemini azaltmıştır.

Boas, kitabında şu sözleri öne sürmüştür:

‘’Umuyorum ki, bu sayfalarda özetlenen tartışmalar, antropoloji verilerinin bize, bizden farklı medeniyet biçimlerine, daha fazla tolerans gösterdiğini, yabancı ırklara daha büyük bir sempati ve tüm ırklar gibi bir inançla bakmayı öğrenmemiz gerektiğini göstermiştir. Geçmişte tüm ırklar, bir şekilde kültürel ilerlemeye katkıda bulundukları için, onlara sadece adil bir fırsat vermek istiyorsak, bu insanlığın çıkarlarını ilerletmek olacaktır.’’

Fiziksel antropolojiye yaptığı en önemli katkılardan biri, New York’taki göçmen çocuklar arasında vücut formu değişiklikleri hakkında araştırması idi. 1912’de ‘’Changes in Bodily Form of Descendants of Immigrants’’ı yayınladı. Boas, çevrenin zaman içinde değişerek gösterilen fiziksel özellikler üzerinde bir etkisi olduğunu öne sürmüştür.

Dilbilim alanında, 1889 yılında ‘’Alternatif Sesler Üzerine’’ ve 1911 yılında ise ‘’Amerikan Kızılderili Dilleri El Kitabı’’ dahil olmak üzere Yerli Amerikan dilleri üzerine çalışmalar yayınladı.

Diğer yayınları arasında, 1927 yılında ‘’İlkel Sanat’’, 1928 yılında ‘’Antropoloji ve Modern Yaşam’’ ve 1940 yılında ise ‘’Irk, Dil ve Kültür’’ yer almaktadır.

Ayrıca, birçok profesyonel antropolog yetiştirmiştir, birçoğu da başka üniversitelerde antropoloji kursları açmaya devam etmiştir.

Franz Boas’ın arkeolojik eserleri neredeyse yüzeyseldi. Kültür alanında çalışmalarını sürdürürken, teorik katkıları evrim eleştirisini ele almıştır. İnsan doğasının akılcı teorilerini yok etmiştir. Tarihsel tikelciliği, katı etnografik yöntem konusundaki ısrarı ve ‘’yerel bakış açısı’’ üzerindeki vurgusu, modern antropolojinin gelişimde çok önemli idi.

Sonraki Hayat ve Ölüm

Franz Boas, Columbia Antropoloji Bölümü’ nü kırk yıldan fazla bir süredir yönetiyordu. 1936 yılında üniversiteden emekli olmuştur ve emeritus unvanını aldı. Boas, felç geçirdikten sonra 21 Aralık 1942’ de 84 yaşında iken öldü.

Kaynak: https://www.famousscientists.org/franz-boas/

Görsel Kaynak: https://www.thoughtco.com/franz-boas-4582034

Editör: Hazal Kalsın DEMİR