FMO3 Geni Nedir?

FMO3 Geni: Monooksijenaz 3 İçeren Flavin

Normal Fonksiyon

FMO3 geni, daha büyük bir enzim ailesi olan flavin içeren “monooksijenazlar (FMOs)” şeklinde isimlendirilmiş ailenin bir parçası olan enzimi oluşturmaya yönelik direktifler verir. Bu enzimler içeriğinde fosfor, kükürt, ya da azot bulunduran bileşikleri parçalamada görev alırlar.

En çok karaciğerde üretimi gerçekleşen FMO3 geni, diyet aracılığıyla elde edilen azot içerikli bileşiklerin parçalanmasıyla yükümlüdür. Balıklara balık kokusu veren trimetilamin bileşiğini bu bileşiklere örnek olarak verebiliriz. Trimetilamin bileşiğinin, soya fasulyesi ve bezelye gibi baklagiller, yumurta, karaciğer, belli başlı balık türleri ve de daha çeşitli gıdalardan elde edilen birtakım proteinlerin sindirimine yardımcı bağırsaklarda bakteriler şeklinde üretimi gerçekleşir. Genellikle FMO3 enzimi, balık gibi kokan trimetilamin bileşiğini herhangi bir kokusu olmayan daha farklı bir bileşik olan trimetilamin-N-oksit bileşiğine dönüştürür. Sonrasında trimetilamin-N-oksit bileşiği vücuttan idrar yoluyla uzaklaştırılır.

Araştırmacılar, FMO3 enziminin ayrıca birtakım ilaç çeşitlerinin işlenmesinde de rolü olduğunu düşünüyor. Örnek verecek olursak FMO3 enzimine, büyük ihtimalle kansere karşı bir ilaç olan tamoksifeni, ağrı kesici ilacı olan kodeini, mantar ilacı ketokonazolü ve depresyon tedavisi için kullanılan çeşitli ilaçları parçalamada gereksinim duyulur. Bununla birlikte FMO3 enzimi, tütünün içinde bulunan, bağımlılık oluşturan nikotin kimyasalının işlenmesine de dahil olabilir.

FMO3 geninde olağan şekilde gerçekleşen polimorfizmler olarak adlandırılmış varyasyonların enzimin bu maddeleri parçalama kabiliyetine etkisi olabilir.

Araştırmacılar, insanların niçin belli ilaçlara farklı şekilde karşılık verdiğini açıklama sürecinde FMO3 polimorfizmlerinin faydasının dokunup dokunmayacağını görebilmek adına çalışmalar yürütüyor.

Genetik Değişiklikler ile İlgili Sağlık Durumları

Trimetilaminüri

Trimetilaminüri rahatsızlığına sahip bireylerde FMO3 geni üzerinde gelişen 25 ten fazla mutasyon olduğu saptanmıştır. Gelişen mutasyonların çoğu, küçük ve fonksiyonel olmayan FMO3 enzimi versiyonları üretilmesine sebebiyet verir. Bunların dışındaki mutasyonlar, formunda değişiklik yaratan ve fonksiyonunu sekteye uğratan enzimi oluşturmak adına kullanılan aminoasitlerde değişikliğe yol açar.

Vücutta yeterli miktarda işlevsel FMO3 enzimi olmadığı taktirde trimetilaminin trimetilamin-N-oksite etkin bir şekilde dönüşümü gerçekleştirilemez. Bu durum sonucunda trimetilamin bileşiğinin vücutta birikimi gözlenir ve etkilenen bireylerin teri, idrarı, ve nefesi aracılığıyla salınımı yapılır. Trimetilaminin atılımı, trimetilaminüri rahatsızlığının bir özelliği olan kuvvetli vücut kokusundan yükümlüdür. Yapılan çalışmalar, balık benzeri kokunun yoğunluğunu saptamada stres ve diyetin de payı olduğunu ortaya koyuyor.

Bu Genin Diğer İsimleri

• Dimetilanilin monooksijenaz(N-oksit oluşturan) 3
• Dimetilanilin oksidaz 3
• FMO3_İNSAN
• FMOII

Kaynak: https://medlineplus.gov/genetics/gene/fmo3/

Görsel Kaynak: https://www.rcsb.org/3d-view/2vq7

Editör: Meryem GÖKOĞLU