Evde Kedi Beslemek

Giriş

Gelin evde kedi beslemeyi parazitolojik açıdan inceleyelim ve insan sağlığını tehdit edip etmediğine bir bakalım.

Aranızda kedi besleyen veya çevresindekilerden besleyenler olduysa Toksoplazmoz adında bir hastalık vardır belki duymuşsunuzdur. Bu hastalık, genellikle kedileri enfekte eden en yaygın parazitlerden biri olan Toxoplasma gondii parazitinin bulaşmasıyla meydana gelen bir hastalıktır.

Toxoplasma gondii’nin üç enfektif evresi vardır. Bunlar takizoitler, bradizoitler ve ookistlerdir (1). Ookistler kedi dışkısındaki formdur. Bu hayvan, Toxoplasma gondii’nin herhangi bir şekli ile (takizoit, bradizoit veya ookist) sindirim yolundan enfekte olur. Paraziti bu şekilde alır. Sonra bu parazit, hayvanın ince bağırsak epitel hücrelerine kadar ilerler. Burada önce aseksüel çoğalma meydana gelir. 10-15 tane merozoit denilen ara form meydana gelir. Bir yandan da gametositogenez meydana gelir. Döllenme olur. Zigot meydana gelir. Seksüel çoğalma ile ookistler oluşur. İnce bağırsak boşluğuna gelen ookistler, hayvanın dışkısıyla dışarı atılır. Ookistlerde iki sporoblast oluştuktan sonra bunlar dörder sporozoitli sporokistlere dönüşür. Olgun bir ookist enfektif olur. Enfekte hayvanda bulunan takizoitler ve o hayvanın dokularında bulunan bradizoit şekillerinin hepsi enfektiftir. Son konak kedi, ara konak ise insandır.

Bu hayvan, dışkı yoluyla ookistleri atıyor. Ancak hemen enfektif olmuyor. Aradan biraz zaman geçmesi gerekiyor. Ookistlerin olgunlaşabilmesi için ortam şartlarının uygun olması gerekir. Bu ancak dış ortamda mümkündür. Isı ve neme bağlı olarak ookistlerin olgunlaşması 1-5 gün sürebilir. Dış ortamda ookistlerin olgunlaşması ile bulaşma tehlikesi başlıyor.

Gebeliği sırasında enfeksiyona maruz kalan ve bu hastalığı geçiren anneden doğan çocukta da bu durum %20 oranında görülebilir (konjenital toksoplazmozis). Enfeksiyon, annede herhangi bir belirtiye sebep olmayabilir ve anne sağlıklı görünür. Toxoplasma gondii parazitine karşı annenin kanında antikorlar oluşur. Bu antikorların tespit edilebilmesi için serolojik testler yapılması gerekir.

Anneden alınan kanın plazması ayrılarak Toxoplasma gondii’ye karşı antikor olup olmadığı araştırılır. Gebe kadınlardan Toksoplazma testi istenir. Gebeliğin gidişatında önlem almak adına rutin olarak yapılması gerekir. Çünkü Toxoplasma gondii, gebe kadınlarda düşüklere, ölü doğuma veya erken doğuma sebep olabilir. Bunların hiçbiri olmazsa doğumdan sonra çocukta bazı hastalık belirtileri görülebilir. Bu belirtiler, genellikle görme kayıpları, mental yetersizlik ve nöbetler şeklindedir (3). Bu yüzden evde kedi beslemek özellikle gebe kadınlar ve çocuklar için tehlikelidir. Riskli grupta olan diğer kişiler ise şunlardır:

• HIV/AIDS’li kişiler,
• Kemoterapi tedavisi görenler,
• Steroid veya diğer savunma sistemi baskılayıcı ilaç alanlardır.

Bu kişilerin bağışıklık sistemi düşük olduğu için, paraziti kapmaları durumunda hastalık belirtileri ağır seyreder.

Gerekli önlemler alınarak kedilerin bu paraziti kapması engellenebilir:

• Kediler konserve veya kuru mamalarıyla beslenmeli,
• Asla çiğ et yemesine izin verilmemeli, ette pembe yer kalmayana dek pişirilmeli,
• Evcil kediler evde beslenmeli. Dışarıya çıkıp girmesine izin verilmemelidir (2).

Kaynaklar:

1. http://evrimagaci.org/toksoplazmoz-t-gondii-paraziti-hastaligi-5522
2. http://petvet.com.tr/tr/list/Toksoplazma-Kedi-sahipleri-icin-onemli-mesaj
3. Sibel Cevizci, Coşkun Bakar, Halk sağlığı bakışıyla Toxoplasma gondii, 2015,Turkish Journal of Public Health, 11(1):45-45 

Görsel Kaynaklar:

1. https://bit.ly/34SrsrG
2. https://www.freecodecamp.org/news/the-cat-command-in-linux-how-to-create-a-text-file-with-cat-or-touch/amp/

Editör: Berfin Sucu