Gizem Yatkın İçindekiler
Tanım
Erken pankreas kanseri tedavi yöntemleri, kanser teşhisinin daha ileri aşamalarda konulmasından dolayı sadece hastaların %15-20’sine uygun olacaktır.
Bu etkili tedavilerin arasında; kemoterapi, radyasyon tedavisi ve cerrahi yöntemle kanseri çıkarmak vardır. Tedavi yöntemine karar verirken tümörün hangi evrede olduğuna, nerede bulunduğuna, boyutuna ve yayılma derecesine dikkat edilir.
Ameliyat Öncesi veya Sonrası Tedaviler Nelerdir?
Tümörü küçültmek için ameliyat öncesi veya sonrasında kalan kanser hücrelerini yok etmek için ameliyat sonrası tedaviler mümkündür. Bu tedaviler “neoadjuvan (öncesi)” ve “adjuvan (sonrası)” tedavileri olarak adlandırılır ve şunlardır:
- Kemoterapi: Kanser hücrelerinin büyümesini yavaşlatmak veya kanser hücrelerini öldürmek için ilaç kullanımı.
- Kemoradyasyon: Kemoterapi tedavisine ek radyasyon tedavisi uygulanır.
Erken Pankreas Kanseri Ameliyatı Nedir?
Erken evre hastaları için en iyi tedavi yöntemi tümörün ameliyat ile çıkarılmasıdır (rezeksiyon). Ameliyat öncesi tümör küçültmek için kemoterapi tedavisi uygulanabilir.
Bu ameliyatın amacı, pankreastaki tümörün yanı sıra çevresindeki dokuyu da çıkartmaktır. Ameliyat şekli tümörün boyutuna ve yerine bağlı değişir.
Erken pankreas kanseri ameliyatları şunları içerir:
Whipple Prosedürü Nedir?
Pankreas başındaki tümörleri tedavi eder. “Pankreatikoduodenektomi” olarak da adlandırılır. Pankreas kanseri için en yaygın ameliyat türüdür.
Distal Pankreatektomi Nedir?
Pankreas kuyruğundaki veya gövdesindeki tümörleri yok eder. Genellikle dalak da çıkarılır.
Toplam Pankreatektomi Nedir?
Tüm pankreas ve dalak çıkarılır. Kanser büyükse ve pankreasın birçok bölgesinde ise bu tedavi uygulanır.
Whipple Prosedüründen Önce ve Sonra Süreç Nasıldır?
Bu yöntemde pankreasın baş kısmı, ince bağırsağın ilk kısmı (duodenum), midenin bir kısmı, safra kesesinin ve safra kanalının bir parçası çıkarılır.
Daha sonra sindirim sisteminin çalışır durumda olması için pankreasın, safra kanalının ve on iki parmak bağırsağının kalan kısımlarını ince bağırsağın kalan kısımlarına bağlar. Böylece yiyecekler, pankreas suları ve safra sindirim için ince bağırsağa akmaya devam edecekler.
Bu ameliyat 5-8 saat kadar sürebilmektedir. Kapsamlı bir ameliyattır. 1-2 hafta hastanede kaldıktan sonra tam iyileşme 8-12 hafta kadar sürebilmektedir.
Distal Pankreatektomi Nedir?
Pankreasın yalnızca kuyruk kısmı veya gövde kısmının bir parçası çıkarılır. Genellikle dalak da çıkarılır. Dalak çıkarılması ile bakteriyel enfeksiyon riski artabilir. Çünkü dalak vücudun bakterilerle savaşmasını sağlar. Ameliyat öncesi veya sonrası aşı önerilebilir.
Toplam Pankreatektomi Nedir?
Tümör boyutu büyükse veya birden fazla tümör bulunuyorsa uygulanır. Pankreasın tümü ile birlikte; safra kesesi, ana safra kanalı, mide ve ince bağırsağın bir kısmı, yakındaki lenf düğümleri ile birlikte dalağın tamamı çıkarılır.
Pankreas olmadan yaşanabilmektedir. Fakat vücut artık insülin üretemeyeceğinden dolayı tip 1 diyabet oluşacaktır. Bu nedenle de düzenli insülin enjeksiyonu olunması gerekecektir. Bunun yanında belli yiyeceklerin sindirimi için de pankreas enzimi takviyeleri verilecektir.
Semptomları Hafifletmek İçin Ameliyat Nasıldır?
Tümörü çıkartmak için yapılan ameliyat sırasında cerrah kanserin ana kan damarına yayıldığını (metastaz yaptığını) görebilir. Böyle bir durumda tümör çıkarılmaz fakat kanserin neden olduğu bazı semptomları hafifletecek prosedürleri (çift bypass gibi) uygulayabilir.
Cerrahi Teknikler Nelerdir?
Erken pankreas kanseri cerrahisi farklı teknikler kullanılarak yapılabilir. Açık cerrahi, karında daha büyük bir kesime neden olur. Laparoskopik cerrahi, karında birkaç küçük kesik ile gerçekleşir. Cerrah, aletleri bu kesilerden sokar ve işlemi gerçekleştirmek için bir ekrandan izler. Robotik yardımlı cerrahi, cerrahın laparoskopik cerrahi gerçekleştirmesine yardımcı olmak için robotik bir cihaz kullanır.
Ameliyattan Sonra Ne Beklenir?
Acı Kontrolü
Tüm büyük operasyonlarda olduğu gibi ağrı kesici verilir. Eve dönüldüğünde ağrı varsa, ağrı kesici ilaç kullanılabilir.
Damlalar ve Tüpler
Hastanedeyken vücut sıvılarını değiştirmek için bir damla (intravenöz infüzyon) alınır. İlk başta ağızdan hiçbir şey yenilemez. Daha sonra yavaş yavaş normal beslenmeye geçmeden önce sıvı besinler tüketilir. Ameliyat sırasında ince bağırsağa geçici beslenme tüpü yerleştirilebilir. Bu tüp normal bir şekilde yiyip içene kadar ekstra beslenme sağlar.
Enzim ve İnsülin Replasmanları
Bazı kişilerin ameliyattan sonra pankreas enzimleri olarak bilinen takviyeleri almaları gerekir. Bunlar, yağ ve proteinin sindirilmesine yardımcı olmak için her öğünde alınmalıdır.
İnsülin Tedavisi
Pankreas insülin ürettiği için, tamamı veya bir kısmı alınan kişilerde ameliyattan sonra sıklıkla diyabet gelişir. Bu yüzden düzenli insülin enjeksiyonlarına ihtiyaç duyarlar.
Ya Kanser Geri Dönerse?
Ameliyat ile başarılı bir şekilde tümör alındıktan sonra tekrar oluşmadığını anlamak için düzenli kontroller yapılmalı.
Ne yazık ki pankreas kanserinin tedavisi zordur ve genellikle tedaviden sonra geri gelir. Çoğu zaman, nüks varsa, kanseri tamamen ortadan kaldırmak için ameliyat bir seçenek değildir. Bu durumda semptomları azaltmak ve yaşam kalitesini iyileştirmek amacıyla başka tedavi türleri uygulanabilir.
Görsel Kaynak: https://www.mskcc.org/news/why-pancreatic-cancer-so-hard-treat
Editör: Selin Su GÜNDÜZ
