in

ERCC8 Geni Nedir?

ERCC8 Geni; Normal Fonksiyonu, Sağlık Durumları, Kromozom Yeri ve Diğer İsimleri…

İçindekiler

ERCC8 Geni: ERCC Kesip Çıkarma Tamiri 8, CSA Ubikuitin Ligası Kompleks Alt Birimi

Normal Fonksiyonu

ERCC8 geni, Cockayne sendromu A (CSA) adı verilen ve DNA hasar tamirine katılan bir proteinin üretimi için emirler verir. DNA, güneşten gelen ultraviyole ışınlarla ve toksik elementlerle, radyasyonla ve kararsız yapıdaki serbest radikallerle hasar görebilir. Protein üretimi için gerekli ilk adım olan gen transkripsiyonu gibi hayati hücresel aktiviteler, bu etkenler ile oluşan hasarlar sonucu engellenmektedir. Düzeltilmeden bırakılan DNA hasarı ise birikerek hücrelerin arızalanmasına ve hücre ölümüne yol açabilmektedir.

DNA hasarı sık sık görülmesine rağmen, hücreler genellikle bu hasarı problem oluşumdan önce düzeltebilmektedirler. Hücreler, DNA hasarını düzeltmek için çeşitli mekanizmalara sahipler ve bu mekanizmalardan birine CSA proteini de dahil olmaktadır. Bu protein aktif genlerdeki (bu genler gen transkripsiyonuna girmektedir) DNA hasarı tamirlerinde spesifikleşmektedir.  Ancak bu süreçteki spesifik rolü net değildir. CSA proteini diğer proteinlerle etkileşerek muhtemelen DNA hasarlarını tanımlamaktadır.

Genetik Değişikliklerle İlgili Sağlık Durumları

Cockayne Sendromu

Araştırmacılar, Cockayne sendromu ile sonuçlanan 30’dan fazla ERCC8 gen mutasyonu tanımladılar. Bu nadir durum anormal kafa büyüklüğü (mikrosefali), çok yavaş büyüme ile sonuçlanan kısa boy, gelişimde gecikme, güneş ışığına duyulan hassasiyet (fotosensitivite) gibi çeşitli özelliklere sahiptir.

Bazı ERCC8 gen mutasyonları düzgün işleyemeyen anormal boyuttaki kısa CSA protein versiyonuyla sonuçlanmaktadır. Diğer mutasyonlar, CSA proteinin yapımında kullanılan yapı taşlarından (amino asitlerinden) birini değiştirerek proteinin arızalanmasıyla sonuçlanmaktadır.

Cockayne sendromuna sebep olan ERCC8 gen mutasyonlarının mekanizması tam olarak anlaşılmamıştır. CSA proteinindeki değişim muhtemelen DNA hasarını bozmaktadır. Sonuç olarak, gen transkripsiyonu bozulur ve proteinin normal oluşumu engellenir, hasar tamir edilemez. Bu anormallikler hücre fonksiyonu zayıflatır ve sonunda organlardaki ve dokulardaki hücrelerin ölümü gerçekleşir. Arızalı DNA tamiri etkilenen bireyler fotosensitivite temellidir ve araştırmacılar Cockayne sendromunun başka özelliklerine de sebep olabileceğinden şüphelenmektedir. ERCC8 gen mutasyonlarının bu durumda çeşitli özelliklere nasıl sebep olabileceği kesin değildir.

UV’ye duyarlı sendromu

Güneşten gelen UV ışınlarına beklenmedik hassasiyetle karakterize olmuş UV’ye duyarlı sendromu ERCC8 genindeki en az bir mutasyon sonucu olmaktadır. Bu rahatsızlığa sahip bireyler kolayca bronzlaşır ve cilt renklerinde (pigmentasyon) değişim olur.

Bilinen mutasyon, amino asit triptofanı, CSA proteininde (Trp361Cys veya W361C olarak yazılmakta) 361. pozisyondaki amino asit sistein ile değiştirir. Bu değişikliğin proteinin işlevi üzerindeki etkisi bilinmemekle beraber, hücrelerin UV ışınlarının neden olduğu DNA hasarını onarmasını bir şekilde engellemekte ve hasarlı genlerin transkripsiyonu engellenmektedir. Anormal bir CSA proteininin UV’ye duyarlı sendromun belirti ve semptomlarına tam olarak nasıl neden olduğu tam olarak bilinmemektedir. Ek olarak, “Trp361Cys” mutasyonunun Cockayne sendromunun diğer özellikleri (yukarıda açıklanmıştır) olmadan neden ışığa duyarlılığa neden olduğu da bilinmemektedir.

Kromozomal Konum

  • Sitogenetik Konum: 5q12.1, 5.Kromozomun uzun kolunun(q) 12.1. pozisyonunda
  • Moleküler Konum: Kromozom 5 üzerinde 60,866,454-60,945,078 baz çiftleri arasında
ERCC8 geninin 5.Kromozom üzerindeki konumu.
ERCC8 geninin 5.Kromozom üzerindeki konumu ( Kaynak: Genom Dekorasyon Sayfası / NCBI ).

Genin Diğer İsimlendirmeleri

  • CKN1
  • Cockayne sendromu 1 (klasik)
  • Cockayne sendromu 1 protein
  • Cockayne sendromu, tip A
  • CSA
  • ERCC8_İNSAN
  • Kesip çıkarma tamiri çapraz- tamamlayıcı grup 8
  • Kesip çıkarma tamiri çapraz- tamamlayıcı kemirgen tamiri tanımlayıcı, tamamlayıcı grup 8

Kaynak: https://ghr.nlm.nih.gov/gene/ERCC8

Görsel Kaynak: https://www.rcsb.org/3d-view/6fcv 

Editör: Meryem GÖKOĞLU

Ne düşünüyorsunuz?

2 Points
+ Oy - Oy

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir