DOCK8 Bağışıklık Yetersizliği Sendromu

İçindekiler

Tanım

DOCK8 bağışıklık yetersizliği sendromu, bağışıklık sisteminin bir bozukluğu olarak tanımlanır. Bu bozukluk, şiddetli ve yaşamı tehdit eden, tekrarlayan enfeksiyonlar ile teşhis edilir. Enfeksiyonlar, bakteriler, virüsler veya mantarlar aracılığı ile meydana gelebilir. Deri enfeksiyonları kızarıklıklara, kabarcıklara, irin birikimlerine (apse), açık yaralara ve pullanmaya sebep olur. Tüm bunların yanı sıra DOCK8 bağışıklık yetersizliği olan kişiler, sık sık zatürre nöbetlerine ve diğer solumun yolu enfeksiyonlarına maruz kalır. DOCK8 bağışıklık yetersizliği olan kişilerde gözüken diğer bağışıklık sistemi sorunları arasında egzama olarak adlandırılan iltihaplı cilt bozukluğu, gıda veya çevresel alerjiler ve astım gibi sorunlar yer alır.

DOCK8 bağışıklık yetersizliği sendromuna, immünoglobulin E (IgE) adı verilen bağışıklık sistemi proteininin anormal derecede yüksek seviyelerde görülmesi ile ortaya çıkar ve bilinmeyen bir nedenden ötürü, protein seviyesi normalden 10 kat daha yüksek olabilir. IgE normal şartlarda vücuttaki yabancı istilacılara, özellikle parazit solucanlara, karşı bağışıklık tepkisini tetikler ve alerjilerde önemli rol oynar. Maalesef, DOKC8 bağışıklık yetersizliği sendromuna sahip olan bireylerin neden bu kadar yüksek protein seviyelerine sahip olduğu henüz bilinmemektedir. Ayrıca DOCK8 bağışıklık yetersizliği sendromuna sahip kişilerde, eozinofiller olarak adlandırılan beyaz kan hücrelerinden yüksek sayıda (hipereozinofil) bulunur. Eozinofiller, bağışıklık tepkisine yardımcı olmakla birlikte, alerjik tepkilerde de rol alır.

DOCK8 bağışıklık yetersizliğine sahip olan bazı kişilerde, yüz veya vücudun bir tarafını etkileyen felç (hemipleji) gibi bazı nörolojik problemler görülmektedir. Bunlara ek olarak, DOCK8 bağışıklık yetersizliği sendromu görülen kişilerde, her ikisi de felç ile sonuçlanabilecek, beyinde kan akışı tıkanması veya beynin anormal derecede kanaması meydana gelebilir.

Sendromlu kişiler, özellikle kan ve cilt kanseri olmak üzere, ortalamanın üstünde kanser olma riskine sahiptir.

DOCK8 bağışıklık yetersizliği sendromu aynı zamanda otozomal çekinik hiper-IgE sendromu olarak da adlandırılır. Fakat, araştırmacılar yüksek IgE seviyelerine sahip ve otozomal çekinik bir kalıtım modelini takip eden birkaç koşul tespit ettiler. Bu koşulların her biri kendine özgü ek belirti ve işaretlere sahip olmakla birlikte, kendilerine özgü farklı bir genetik nedene sahiptirler. Bu sebeple bazı doktorlar bu koşulları hiper-IgE sendromunun çeşitleri olarak düşünürken, diğerleri bağımsız bozukluklar olarak kabul eder.

Sıklık

DOCK8 bağışıklık yetersizliği sendromu, sıklığı tam olarak bilinmeyen, nadir bir hastalıktır.

Nedenler

DOCK8 bağışıklık yetersizliği sendromu, DOCK8 genindeki mutasyonlar nedeni ile ortaya çıkar. Bu gen tarafından üretilen protein, çeşitli bağışıklık sistemi hücrelerinin hayatta kalmasında ve işlevinde önemli bir role sahiptir. DOCK8 proteinin işlevlerinden biri, T ve NK hücreleri olarak adlandırılan, yabancı istilacıları tanıyan ve onlara saldıran, özellikle vücuttaki enfeksiyon belgelerine giderken, bu hücrelerin yapısını ve bütünlüğünü korumaya yardımcı olmaktır. Ek olarak, DOCK8 proteini, yabancı parçacıklara ve mikroplara bağlanan ve imhaları etmek için işaretleyen özel proteinler olan antikorları olgunlaştırmak ve üretmek için görevli B hücresi olarak adlandırılan diğer bağışıklık hücrelerini uyaran kimyasal sinyal yollarında önemli rol oynar.

DOCK8 mutasyonları, işlevsel DOCK8 proteinin çok az ya da hiç üretilmemesine sebep olmaktadır. Bu proteinin eksikliği, normal bağışıklık hücresi gelişiminin ve işlevinin bozulması ile sonuçlanır. DOCK8 proteininden yoksun T ve NK hücrelerinin normal olmadığı ve özellikle deri katmanlarına doğru hareket ederken çok kolay öldüğü düşünülmektedir. Bu bağışıklık hücrelerinin eksikliği, DOCK8 bağışıklık yetersizliğinde sıklıkla görülen ciddi cilt enfeksiyonlarına yol açarak, yabancı istilacılara karşı gösterilen bağışıklık tepkisini bozar. DOCK8 proteini eksikliği aynı zamanda B hücrelerinin olgunlaşmasını ve antikor üretimini de olumsuz etkiler. Bağışıklık yanıtının bozulması, sendromlu kişilerin tekrarlayan solunum yolu enfeksiyonları ile karşı karşıya kalmasına neden olur. DOCK8 gen mutasyonlarının, DOCK8 bağışıklık yetersizliği sendromunda görülen yüksek IgE seviyeleri ve nörolojik problemler gibi diğer problemlerde nasıl yer aldığı açık değildir.

Kalıtım Modeli

Bu sendrom, otomozal çekinik olarak kalıtılır ki bu, her hücredeki genin her iki kopyasının da mutasyona sahip olduğu anlamına gelmektedir. Otozomal çekinik rahatsızlığı olan bir bireyin ebeveynlerinden her biri, mutasyona uğramış genin bir kopyasını taşımaktadır, fakat bu durumun belirti ve işaretlerini göstermemektedir.