DNMT1 Geni Nedir?

DNMT1 Geni: DNA Metiltransferaz 1

Normal Fonksiyon

DNMT1 geni, DNA metiltransferaz 1 enziminin üretilmesi için emir verir. Bu enzim, DNA moleküllerine bir karbon atomu ve üç hidrojen atomundan oluşan metil gruplarının eklenmesi olan, DNA metilasyonunda rol oynar. Özellikle enzim, sitozin adı verilen DNA yapı taşlarına metil gruplarının eklenmesine yardımcı olur. DNA metilasyonu birçok hücresel fonksiyonda önemlidir. Bunlar, belirli bir DNA bölgesindeki talimatların yürütülüp yürütülmediğinin belirlenmesini, proteinler ve yağları içeren reaksiyonların düzenlenmesini ve sinir sistemindeki sinyalleri ileten kimyasalların işlenmesini kontrol eder. DNA metiltransferaz 1, yetişkin sinir sisteminde aktiftir. Net işlevi tam anlaşılmasa da, enzim sinir hücresi olgunlaşmasını ve farklılaşmasını, nöronların birbirlerini hareket ettirme ve birbirleri ile bağlantı kurma yeteneklerini, ve nöronun hayatta kalmasını düzenlemeye yardımcı oluyor olabilir.

Genetik Değişiklikler ile İlişkin Sağlık Koşulları

Otozomal Baskın Beyincik Ataksisi , Sağırlık Ve Narkolepsi

Otozomal baskın serebellar ataksi, sağırlık ve narkolepsi (ADCADN) adı verilen sinir sistemi bozukluğu olan kişilerde en az dört DNMT1 geni mutasyonu tespit edilmiştir. Bu bozukluğun özellikleri arasında hareketleri koordine etme zorluğu (ataksi), iç kulağın anormalliklerinden kaynaklanan işitme kaybı (sensörinöral sağırlık) ve gündüz aşırı uykululuk (narkolepsi) bulunur.  Hastalık ilerledikçe bilişsel düşüş ortaya çıkar. Kollarda ve bacaklarda uyuşma, karıncalanma veya ağrı da ortaya çıkabilir. Etkilenen bireyler genellikle kırklı veya ellili yaşlarına kadar yaşarlar.

Bu bozuklukla ilişkili DNMT1 geni mutasyonları, metilasyon sürecinin DNA’nın doğru bölümlerine yönlendirilmesine yardımcı olan, hedefleme dizisi olarak bilinen DNA metiltransferaz 1 enziminin bir bölgesini etkiler. Bu mutasyonların bir sonucu olarak, çoklu genlerin ifade edilişini etkileyen metilasyon anormaldir. Sinir sistemini oluşturan nöronların bakımı bozulur, bu da ADCADN belirti ve semptomlarına yol açar.

Kalıtsal Duyusal Ve Otonom Nöropati Tip IE

Kalıtsal duyusal ve otonomik nöropati tip IE (HSAN IE) olarak adlandırılan başka bir sinir sistemi bozukluğu olan kişilerde en az 10 DNMT1 gen mutasyonu tanımlanmıştır. ADCADN’de olduğu gibi (yukarıda tarif edilmiştir), HSAN IE’si olan kişilerde sensörinöral sağırlık, duyusal nöropati, bilişsel düşüş ve kısaltılmış yaşam süresi vardır. Bununla birlikte, tipik olarak ADCADN’de ortaya çıkan ataksi veya narkolepsi yoktur ve duyusal nöropati HSAN IE’si olan kişilerde yaşamın erken evrelerinde başlar. Bu bozuklukta nöbetler de ortaya çıkabilir.

ADCADN’ye neden olanlar gibi, HSAN IE’ye neden olan DNMT1 gen mutasyonları da DNA metiltransferaz 1 enziminin hedefleme dizisini etkiler. Bununla birlikte, HSAN IE’ye neden olan mutasyonların çoğu, ekzon 20 adı verilen genin bir kısmında meydana gelir ve enzimin hedef diziliminin bir ucunu etkilerken, ADCADN’ye neden olan mutasyonlar çoğunlukla ekzon 21 adı verilen genin (enzimin hedef diziliminin diğer ucu) ve etkileşimin yakınında bulunur.

DNMT1 geni mutasyonlarının bir sonucu olarak, metilasyon anormaldir ve sinir sistemini oluşturan nöronların bakımı bozulur. Bununla birlikte, mutasyonların HSAN IE’nin özel belirti ve semptomlarına nasıl neden olduğu veya DNA metiltransferaz 1 enziminin hedefleme dizilimini etkileyen mutasyonların HSAN IE veya ADCADN’ye nasıl neden olabileceği bilinmemektedir.

Charcot-Marie-Tooth Hastalığı

Kanserler

DNMT1 geni dahilindeki birkaç normal mutasyon, meme ve mide kanserleri de dahil olmak üzere artan kanser riski ile ilişkilendirilmiştir. Vücuttaki hücrelerde bulunan ve ebeveynden çocuğa geçebilen bu mutasyonlar, DNA metiltransferaz 1 enziminin aktivitesini ve gen susturmadaki rolünü etkileyebilir. Belirli genlerin susturulmasındaki değişiklikler, anormal hücre büyümesine ve bölünmesine yol açabilir ve kanser riskini arttırabilir.

Belirli genlerin susturulmasındaki değişiklikler, anormal hücre büyümesine ve bölünmesine yol açabilir ve kanser riskini artırabilir. Bu aşırı ifade edilmede yer alan genetik değişiklikler somatiktir, yani sadece tümör hücrelerinde meydana gelir ve kalıtsal değildir. Araştırmacılar, DNMT1 geninin aşırı ifade edilmesinin, tümör baskılayıcılar olarak adlandırılan genlerin metilasyonuna ve susturulmasına neden olabileceğini ileri sürmektedir. Tümör baskılayıcı genler susturulduğunda, hücreler kontrol edilmeden büyüyüp, bölünerek kansere yol açabilir.

Bu Genin Diğer İsimleri

• AIM
• CXXC parmak protein 9
• CXXC- tipi çinko parmak protein 9
• CXXC9
• DNA(sitozin-5-) – metiltransferaz 1
• DNA (sitozin-5) – metiltransferaz 1
• DNA metiltransferaz Hsal
• DNA MTaz Hsal
• DNMT1_ HUMAN
• HSN1E
• M.Hsal
• MCMT

Kaynak: https://ghr.nlm.nih.gov/gene/DNMT1#

Editör: Sibel Öncel