David Bohm Kimdir?

Tanım

Amerika doğumlu olan İngiliz David Joseph Bohm teorik fizik, nöropsikoloji ve felsefe alanlarında tanınan uzman kuantum fizikçisiydi. 20. yüzyılın en büyük ve en etkileyici teorik fizikçilerinden biri olarak tanınır.

İlk Yılları ve Eğitimi

David Bohm, Pennsylvania’nın Wilkes-Barre şehrinde Yahudi bir ailede doğmuştur. Babası Samuel Bohm yerel mobilya mağazası sahibi ve annesi Frieda Popky idi. David lise zamanlarında matematik ve fizik problemlerini yaratıcı bir şekilde çözme yeteneği gösterirdi. Bohm, 1939 yılındaysa Pennsylvania Eyalet Üniversitesi’nden fizik derecesiyle mezun oldu.

Kariyeri

1940’ta Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü’ne girdikten sonra Bohm, 1941 yılının bahar döneminde Kaliforniya Üniversitesi’ne geçmiştir. Orada Robert Oppenheimer’ın gözetiminde çalışırken teorik fizik alanında doktora yaptı. Aynı zamanda solculuğa olan ilgisi arttı ve 1942 yılında Komünist Parti’nin 9 aylık üyesi oldu.

Bohm, 1947’nin haziran ayında son derece seçkin Shelter Island Konferansı’na katılması için davet edildi ve o yıldan sonra Albert Einstein ile yakından çalıştığı Princeton Üniversitesi’nde yardımcı profesör pozisyonunu garantiledi. Üniversitede çok sayıda plazma fiziği üzerine makaleler yayımladı. Ancak 1950 yılında McCarty dönemi boyunca süren Marksist görüşlerinden dolayı kongre komitelerinin çalışmalarını engellediği için tutuklandı. Sonraki seneyse yapılan duruşmada beraat edildi.

Amerika’da çalışmakta zorlanan Bohm 1951’de Brezilya’da bulunan São Paulo Üniversitesi’nde fizik profesörü pozisyonuna kabul edildi. Bohm’un ilgi alanı kuantum fiziğine dönmüş oldu ve aynı yıl “Kuantum Teorisi” isimli Ortodoks görüşüne veya Neils Bohr tarafında oluşturulan “Kopenhag Yorumuna” dayanan klasik kitabı tamamladı.

Bohm 1955 yılında İsrail’e taşındı ve 2 yıl boyunca İsrail Teknoloji Enstitüsü’nde çalıştı.

1957’de Bristol Üniversitesi’ne araştırma görevlisi olmak için Britanya’ya taşındı. “Causality and Chance in Modern Physics” isimli ikinci kitabını yayımladı. Kitap, bilim felsefesiyle ilgiliydi ve Bohm ismini özgün düşünür olarak pekiştirdi.

1959 yılında, Bohm ve Yakir Aharonov “Aharonov–Bohm etkisini” buldu. Bu, hem elektrik hem de manyetik alanların olmadığı bir uzay bölgesinde seyahat ederken bile bir parçacığın elektromanyetik alanlardan etkilendiği bir kuantum olayı olduğunu açıklamakta.

1961 yılında Birkbeck Koleji’nde teorik fizik profesörü oldu ve 1987’de de fahri profesör (emeritus) oldu. Birkbeck’de psikolojik filozof Jiddu Krishnamurti tarafından etkilenmişti. Bu etkileşim sayesinde onların dostluğu ve iş birliği 26 yıl boyunca sürdü. 1985’te yaptıkları söyleşi  “The Ending of Time” (Zamanın Sonu) isimli kitapta yayımlandı.

Hem Bilim Adamı Hem Filozof

David Bohm, bilim adamı ve filozof olarak bilim ve felsefe ruhunun nadir bir birleşimiydi. Dünyanın önde gelen teorik fizikçilerden biri olarak görülürdü ve yeni düşünürler arasında da en etkili olanıydı. Temel fizik problemlerini son derece anlayan, işinde tutkulu bir araştırmacıydı. İzafiyet teorisi üzerine çalıştı ve kuantum mekaniğinde yaygın görünen felsefi çelişkileri sonlandırmak amacıyla kuantum mekaniğine alternatif bir yorum geliştirdi. Örtülü düzen felsefesi olan metafiziği, derin ve bilgin gerçeklik görüşünü insanlığa kazandırmak amacıyla ilerletti.

Aristoteles’in büyük geleneğini takip etti yani ilk olarak fizikte kendini geliştirdi ancak sonrasında yaşamın, maddenin ve bilincin dinamik sürecini açıklamada yetersiz hissettiğinden örtülü ve açık bir düzenin metafiziğini geliştirdi. Örtülü-açık düzen yaşam boyu fizikteki araştırmaları ve derin düşüncelerinden çıkardığı felsefi sonuçlardı. Einstein gibi, ancak farklı sebeplerden, şu anki kuantum mekaniğine karşı yapılan yorumlara hiçbir zaman sıcak bakmadı ve kuantum mekaniğinin kendi tanımı gibi, görünen kaosun ve tek madde parçacıklarının sürekliliğinin olmadığından araştırma altında gizli bir düzen ileri sürdü.

Kişisel Hayatı ve Son Yılları

Bohm 1956’da Sarah Woolfson ile İsrail’de evlendi ve bu çiftin hiç çocuğu olmadı. Bohm 1987’deki emekliliğine kadar kuantum fiziği işine devam etti ve sonrasında “The Undivided Universe: An ontological interpretation of quantum theory (1993)” isimli kitabı arkadaşı Basil Hiley ortaklığında ölümünden sonra yayımlandı. Ünlü fizikçimiz ne yazık ki 74 yaşında olduğu 27 Kasım 1992 tarihinde kalp yetmezliğinden dolayı Londra, Hendon’da hayatını kaybetti.

Kaynak: https://www.famousscientists.org/david-bohm/

Görsel Kaynak: https://besharamagazine.org/wp-content/uploads/2020/01/Bohm-1-Banner-1020-980×502.jpg

Editör: Seray YETKİN