Costeff Sendromu

İçindekiler

Tanım

Costeff Sendromu, görme bozukluğu, gelişimde gecikme ve hareket problemleri gibi belirtilerle karakterize edilen genetik bir rahatsızlıktır. Görme bozukluğu, gözlerden beyine bilgi aktaran optik sinirlerin işlevini kaybetmesiyle (atrofi) ortaya çıkar. Bu optik sinirlerin atrofisi, bebeklikte veya çocuklukta ortaya çıkar ve zamanla daha da kötüleşen görme bozukluklarıyla sonuçlanır. Hastalardan bazıları, hızlı ve istemsiz göz hareketlerine (nistagmus) veya gözlerin aynı yöne bakamaması (şaşılık) gibi belirtilere sahiptir.

Yürüme gibi motor becerilerden bazıları, Costeff Sendromu olan hastalarda gecikmiştir. Ayrıca bazı hastalarda konuşma güçlüğü (disartri) de görülebilir. Costeff Sendrom’lu bazı insanlarda hafif ila orta derecede zihinsel engellilik görülse de çoğu normal zeka seviyesine sahiptir.

Hareket problemleri ise genellikle geç çocukluk döneminde ortaya çıkar ve kas sertliği, kas koordinasyonunun bozulması ve istemsiz ani spazmodik hareketlerin ortaya çıkması gibi belirtileri içerir. Bu hareket güçlüklerinin sonucunda, hastalar tekerlekli sandalye desteğine ihtiyaç duyabilir.

Costeff Sendromu, idrardaki 3-metilglutakonik asit (3-metilglutakonik asidürü) adı verilen maddenin seviyesinin yükselmesiyle ilişkilidir. Bu maddenin miktarı, hastalığın belirtilerini etkilemiyormuş gibi görünse de Costeff Sendromu, 3-metilglutakonik asitin varlığı ile teşhis edilebilen bir grup metabolitik bozukluktan biridir.

Sıklık

Costeff Sendromu, Irak-Yahudi nüfusunda en az 40 vakanın tespit edildiği 10,000 kişiden sadece 1’ini etkilemektedir. Bu topluluğun dışında kalanlardan ise çok az vaka bildirilmiştir.

Nedenler

OPA3 genindeki mutasyonlar, Costeff Sendromu’na neden olur. Bu gen, işlevi tam olarak bilinemeyen bir proteinin üretiminden sorumludur. OPA3 proteini, hücrenin enerji üreten merkezi olarak bilinen mitokondride bulunur. Mitokondrinin şekli ve yapısının, hücrenin düzenlenmesinde ve kontrollü hücre ölümünde (apoptozis) rol oynadığı düşünülmektedir.

OPA3 genindeki mutasyonlar, OPA3 proteininin işlevini bozar ve bunun sonucunda hücrenin mitokondrisi anormal bir şekil alır. Bu hücreler de enerji üretimini düşürerek erken ölürler ve vücudun dokularındaki enerji kullanılabilirliğini azaltırlar. Gözlerdeki ve beyindeki hücrelerin yüksek enerji talepleri vardır, işlevsiz mitokondri bu ihtiyacı karşılayamadığı için gözler ve beyindeki hücreler özellikle savunmasızlardır.

Kalıtım Modeli

Costeff Sendromu, otozomal çekinik modelde kalıtılır yani hastalığın ortaya çıkması için her hücredeki genin iki kopyasının da mutasyona sahip olması gerekir. Otozomal çekinik modelde kalıtılan bir hastalığı olan bireyin, ebeveynlerinden ikisi de mutasyona uğramış genin bir kopyasını taşır fakat genellikle hastalığın belirtilerini göstermezler.