AVPR2 Geni Nedir?

İçindekiler

AVPR2 Geni: Arginin Vazopressin Rseptörü 2

Normal Fonksiyon

Vazopressin V2 reseptör proteininin üretim talimatı AVPR2 geni tarafından verilir. Vazopressin V2 reseptörü böbreklerde antidiüretik hormon (ADH) veya vazopressin hormonu ile beraber çalışır. Vücuttaki suyu böbreklerden kan dolaşımına geri emen küçük tüplere toplama kanalları denir. Vazopressin V2 reseptörü de bu toplama kanalların yapılarında bulunur.

Vazopressin V2 reseptörü ve ADH arasındaki etkileşim, vücuttaki su dengesini kontrol edilmesinde etkili olan kimyasal reaksiyonları tetikler. Kişi çok fazla sıvı kaybettiğinde (örneğin terleme yoluyla) veya sıvı alımı düşük olduğunda, vücut daha fazla ADH üretir. ADH hormunu vazopressin V2 reseptörüne bağlanır ve atık suyun bir kısmını kan dolaşımına geri göndererek böbreklerdeki idrar konsantrasyonunu yönetir. Vücuda yeterli miktarda sıvı alındığında, daha az ADH hormonu vazopressin V2 reseptörü ile etkileşime girmek için hazırdır. Bu durumda da kan dolaşımından az miktarda su emilir ve idrar daha seyrek olur.

Genetik Değişiklikler ile İlgili Sağlık Koşulları

Nefrojenik Şekersiz Diyabet (Nefrojenik Diabetes İnsipidus)

Nefrojenik diyabet insipidus görülen kişilerin AVPR2 geninde 200’den fazla mutasyon tanımlanmıştır. Oluşan mutasyonların birçoğu, vazopressin V2 reseptör proteininin yanlış katlanmasına sebep olur. Yanlış katlanan protein hücre yüzeyine ulaşamayacağı için ADH ile etkileşime giremez. AVPR2 geninde daha az görülen mutasyonlar, proteinin hücre yüzeyine ulaşan ancak ADH ile aynı olamayan bir modeline sebep olur veya vazopressin V2 reseptör proteininin üretimini engeller.

İşlevli bir vazopressin V2 reseptörü olmadan, böbrekler ADH’den gelen sinyallere cevap veremez. Sonuç olarak, toplama kanalları suyu tekrardan ememez ve vücutta aşırı miktarda idrar üretir. Su dengesi ile ilgili bu problemler nefrojenik diabetes insipidus’un karakteristik özellikleridir.

Diğer Hastalıklar

Nefrojenik uygunsuz antidiürez sendromu (NSIAD) bir başka böbrek bozukluğudur ve AVPR2 geninde meydana gelen en az iki mutasyondan kaynaklanmaktadır. Görülen bu sendrom kandaki düşük tuz seviyeleri (hiponatremi) ile karakterize olup beyin şişmesine ve ciddi komplikasyonlara yol açar. Bunun dışında kanın anormal şekilde sulandırılmasına (serum hipo-ozmolalitesi) sebep olur.

NSIAD oluşumuna neden olan bu iki AVPR2 gen mutasyonu, vazopressin V2 reseptör proteinin 137. pozisyonda bulunan amino asidi değiştirir. Mutasyonun sebep olduğu ilk durum arjinin amino asidini sistein ile değiştirir (bilimsel olarak yazılışı; Arg137Cys veya R137C); diğer mutasyon ise, arjinin amino asidini lösin ile değiştirir (bilimsel olarak yazılışı; Arg137Leu veya R137L). Bu mutasyonlar, ADH olmadığında bile sürekli bir şekilde işlevsel olarak aktive olan bir reseptör proteinine sebep olur. Bunun sonucunda, vücuda su alınmadan dahi büyük miktarda su geri emilerek kan dolaşımına katılır ve idrar oldukça yoğun bir hal alır. Görülen bu anormallikler ise vücudun su dengesini bozarak serum hipo-ozmolalitesine ve hiponatremiye yol açar.