Ahmet Tuna Özen
İçindekiler
Tanım
Sırt ağrısı atlar arasında çok yaygın olmamasına rağmen canlının huysuzluğunun ve akıcı hareket etmeyişinin sebeplerinden biri olabilir. Sırt yaralanmalarını teşhis etmek ve ona göre tedavi uygulamak zor olabilir çünkü sırt yaralanmalarının bir sürü nedeni ve anatomik olarak pek çok bölgesi bulunmaktadır.
Semptomlar ve Çeşitler
Sırt ağrısı iki durumdan kaynaklanır bunlar sinirsel ağrı, sinir sıkışması ve kas-iskelet yapısında meydana gelen ağrılar. Klinik olarak bu iki durum birbirine benzemektedir. Sırt ağrısı yaşayan atlar huysuzlanır, sürülmek istemezler hatta sırtlarına eğer takılmasını bile istemeyecek duruma gelebilirler. Diğer zamanlarda ise ağrı daha hafiftir ve at terbiyecisi veya binicisi bu durumu esneklik gerektiren hareketleri yaptırırken fark edebilir.
Nedenler
- Travma yaralanması
- Eyerde uygunsuzluk
- Doğuştan gelen sırt sorunu
- Omurga eklemlerinde meydana gelen rahatsızlıklar (artrit)
- Kaymış omurga diski veya sıkışmış sinirler
- Omur veya omurilik sinirinde tümörleşme
Teşhis
Gözlemlenen klinik işaretler doğrultusunda veterinerinizin sırt ağrısından şüphelenmesi ve buna bağlı olarak fiziksel ve nörolojik muayeneleri gerçekleştirmesi gerekmektedir. Yapılan fiziksel muayenelerin çoğunda sırt ağrısı anlaşılabilir hale gelebilir. Veteriner hekiminiz gerekli gördüğü durumlarda atınızı yürütmenizi, tırıs atmanızı veya üstünde bir sürücü varken yürütmenizi isteyebilir.
Ağrının kesin kaynağını bulmak bazen zorlayıcı olabilir. Kesin teşhisler için ultrason, MR filmi hatta tomografi bile çekilebilir. Röntgen atlarda sırt ağrısı teşhislerinde çok kullanılmayan bir yöntemdir. Bunun sebebi ise atların kalım kas sistemi x-ray ışınlarının vücuda girmesine izin vermediği için röntgen sonuçları düşük kaliteli radyogramlarla sonuçlanır.
Tedavi
Sırt ağrısı veya yaralanması ile ilgilenirken yapılması gereken ağrıya ya da yaralanmaya sebep olan sebebi bulmaktır. Veteriner hekiminiz hafif sırt ağrıları için fenilbutazon (Bute), fluniksin meglumin içeren anti-inflamatuar ilaçlar vererek canlının bir müddet dinlenmesine ve sonrasında yavaş yavaş işine dönmesine karar verebilir. Ağrının bölgesel etkisi olmasından dolayı ultrason kullanılarak bazı anti-inflamatuar ilaçlar veya steroidler bölgeye iğnelerle de uygulanabilir. Bazı durumlarda karyopraktik gibi alternatif tıp ürünleri de kullanılabilmektedir.
Yaşam ve Yönetim
Eğer ki ağrı gelişim göstermiyorsa ve hafifse biraz dinlenme ve anti-inflamatuar ilaçlar hastalık yönetimi için yeterlidir. Sırt ağrısının nedeni sinir sıkışması veya bölgesel dokuda meydana gelmiş tümörleşmeler gibi durumlar ise canlının tamamen iyileşip eski performansına dönmesinin imkânı pek bulunmayabilir. Doğru yaşam ve yönetim sisteminin kurulması için öncelikle sırt ağrısının kalcı olup olmamasına bakılması ve buna uygun teşhisler yapılması gerekmektedir.
Önlemler
Birçok kaza, sırt yaralanmaları yanlış eyerlemekten kaynaklandığı için eğitim, ve güvenli çalışma koşulları, düzgün eyerleme ve dikkatli sürüş yaralanmaları en aza indirmek için yapılabilecek şeyler arasındadır.
Kaynak: https://www.petmd.com/horse/conditions/musculoskeletal/c_hr_back_pain
Editör: Meryem Melisa KAR