Ahmet Tuna Özen
İçindekiler
Tanım
Aflatoksinler atlara toksik olduğu kanıtlanmış bir sürü çeşidi bulunan kimyasal maddelerdir. Aflatoksinler aspergillus flavus isimli mantar türü tarafından üretilmektedir. Aflatoksinler at sahiplerini bile şaşırtacak kadar besinlerde bulunmaktadırlar.
Aspergillus küfü kendi uygun ortamında (nemli koşullarda) samanda, ortamdaki bitki örtüsünde, toprakta ve tahıllarda doğal olarak oluşan bir küf mantarıdır. Aflatoksinler ilk olarak karaciğeri etkileyerek yağ sindirimiyle, protein senteziyle ve kanın pıhtılaşması ile ilgili sıkıntılar çıkarırlar.
Semtpomlar ve Çeşitler
Akut Aflatoksin Zehirlenmesi
- Yoğun depresyon
- Anoreksiya
- Soğuk algınlığı
- Kas ağrıları (Kolik)
- Mukoza zarında sarılık olması (Sarılık)
- Kanlı dışkı
- Burun kanaması
- Koordinasyon kaybı (Ataksi)
- Sürekli bir nesneye yaslanma
- Kas spazmları
- Vücutta istemsiz kasılma (konvülsiyon)
- Ölüm
Kronik Aflatoksin Zehirlenmesi
- Kilo kaybı
- Anemi
- Yele kıllarının sertleşmesi
- Sarılık
- İshal
- Deri altında gerçekleşen kanamalar
Nedenler
Aflatoksin bulunduran ürünlerin yenmesi sebebiyet vermektedir. Tahıllarda ve yemlerde aflatoksin açığa çıktığı bilinmektedir.
Tanı
Aflatoksin zehirlenmesinin kesin tanısının konuşması oldukça zordur çünkü hastalığa özgün bir belirti bulunmamakla birlikte hastalığın gösterdiği belirtiler de daha zararlı hastalıkların belirtilerine benzerdir. Kan tahlili hangi karaciğer enziminin yükselmiş olduğunu ve kesin tanı sağlamayan diğer belirtilerin varlığını ortaya koyar. Ne yazık ki yaşayan attan aflatoksin yediğini kanıtlayacak parça alımları gerçekleştirilememektedir. Kullanılan yem ürününün incelenmesi izlenebilecek en iyi yoldur.
Tedavi
Maalesef aflatoksin zehirlenmesi için özel olarak hazırlamış bir tedavi yöntemi bulunmamaktadır. En etkili ve güvenilir olduğu kanıtlanmış tedavi yöntemlerinden bir tanesi canlıya oral yolla aktif kömür verilmesidir. Aktif karbonun toksinlerin vücut daha özümsemeden özümsediği kanıtlanmıştır. Uygulanabilecek diğer tedaviler ise sadece destek amaçlıdır. Atın kolayca sindirebileceği az yağ diyeti ve ekstradan vitamin takviyesi uygulanması önerilmektedir. En iyi sonuç veren tedavi aflatoksinin bulunduğu maddenin canlı daha fazla yemeden tanımlanması ve ortadan kaldırılmasıdır.
Yaşam ve Yönetim
Ortamda bulunan ve canlının yiyebileceği ürünlerde küf oluşumunun araştırılması aflatoksin zehirlenmesinin önüne geçilmesi için atılabilecek en iyi önlemlerden bir tanesidir. Sonuç olarak at sahiplerini yemleri ve samanları küf oluşumu gözlemlenmeyecek yerlerde saklaması gerekmektedir.
Kaynak: https://www.petmd.com/horse/conditions/digestive/c_hr_aflatoxin_poisoning
Görsel Kaynak: https://www.rahatla.at/storage/2020/08/990.jpg
Editör: Meryem Melisa KAR