APOA1 Geni ve Fonksiyonları

İçindekiler

APOA1 Geni: Apolipiprotein A1

Normal Fonksiyonu

APOA1 geni, apolipoprotein A-I (apoA-I) adı verilen proteinin yapımı için talimatlar sağlar. ApoA-I, yüksek yoğunluklu lipoproteinin (HDL) bir bileşenidir. HDL, kolestrol ve vücudun dokularından karaciğere kan akışı sayesinde fosfolipid denilen belirli yağları taşıyan bir moleküldür. Karaciğerde kolestrol ve fosfolipidler bir kez diğer dokulara dağıtılır veya vücuttan atılır. ApoA-I hücre zarlarına bağlanır ve hücre içinden dış yüzeyine fosfolipid ve kolestrol hareketini destekler. Bu maddelerin bir kez hücre dışına çıkmasıyla HDL oluşturmak için apoA-I ile birleşirler.

Ayrıca apoA-I kan akışı boyunca taşınabilen ve HDL içine tamamen entegre olabilen bir kolestrol forma dönüştüren kolestrol esterifikasyonu olarak adlandırılan bir reaksiyonu başlatır. HDL genellikle “iyi kolestrol” olarak adlandırılır çünkü bu maddenin yüksek seviyeleri kalp ve kan damarı (kardiyovasküler) hastalıklarının gelişme ihtimalini azaltır. Hücrelerden fazla kolestrolü çıkarma işlemi kardiyovasküler sağlığı korumak ve kolestrol seviyelerini dengelemek için son derece önemlidir.

Genetik Değişikliklerle İlgili Sağlık Koşulları

Ailesel HDL Eksikliği

APOA1 genindeki mutasyonlar ailesel HDL eksikliğine sebep olur. Kalıtsal bir durumda kandaki HDL seviyelerinin düşük olmasıyla tanımlanır ve çoğu kez 50 yaşından önce ortaya çıkan kardiyovasküler hastalıkların erken başlangıcı için yüksek bir risktir. Bu mutasyonlar değiştirilmiş bir apoA-I proteine yol açmaktadır.

Bazı değiştirilmiş protein modelleri, hücrelerden kolestrol ve fosfolipidin uzaklaştırılmasını daha az destekler. Bu da HDL oluşumu için mevcut olan bu maddelerin miktarını azaltır. Değiştirilmiş proteinin diğer modelleri, kolestrol esterleştirmeyi daha az destekler ve bu da kolestrolün HDL parçacıklarına entegre edilemeyeceği anlamını taşır. Her iki mutasyon türü düşük HDL seviyeleri ile sonuçlanır. HDL’nin eksikliğinin (yetersizliği), kardiyovasküler hastalıkların riskini arttırdığına inanılmaktadır.

Diğer Hastalıklar

APOA1 genindeki mutasyonlar ayrıca iç organların (viscera) anormal proteinlerin (amiloidoz) birikimiyle karakterize edilen ailesel viseral amiloidoz denilen bir duruma sebep olabilir. Bu duruma sebep olan mutastonlar apoA-I proteini değiştirir. Anormal apoA-I proteinleri, etkilenmiş organların fonksiyonunu bozabilen amiloid birikimi oluşturmak için birbirlerine yapışırlar. Karaciğer, böbrekler ve kalp genellikle amiloidozdan etkilenirler. İlgili organlara bağlı olarak, durumun semptomları ve belirtileri değişir.

Etkilenen bireylerde karaciğer büyümesi (hepatomegali), kronik böbrek hastalığı veya kardiyomiyopati denilen kalp hastalığı oluşabilir. Bununla birlikte, bazı insanlarda durum çok hafiftir ve anlaşılır belirtiler veya semptomlar göstermez.

Kromozomal Konum

Sitogenetik Konum: 11q23.3, 23.3’üncü pozisyonunda 11. Kromozomun uzun (q) koludur.
Moleküler Konum: kromozom 11 üzerinde baz çiftleri 116,835,751 ve 116,837,950