Alkol Kullanım Tarama Testleri Nedir?

Alkol Kullanım Tarama Testleri Nedir?

Alkol kullanım tarama testleri, esasen kişilerin alkol kullanım bozukluğu (AUD) olup olmadığına bakmaktadır. AUD, bireylerin işinde, ilişkilerinde ve sağlığında ciddi sorunlara neden olabilecek aşırı içme durumudur. AUD durumu hafif, orta ve şiddetli düzeylere sahip olabilmektedir. Şiddetli formu alkol bağımlılığı ya da alkolizm olarak da nitelendirilmektedir.

Alkol kullanan çoğu bireyde AUD yoktur ancak AUD olan bireylerde şunlar gözlemlenebilmektedir:

• İçtiği alkol miktarını kontrol etmede zorluklar,
• İçmek için çok zaman harcamak,
• Etkisini hissetmek için daha fazla alkol tüketmek.

AUD’nin tedavisi mümkündür. AUD olan bireyler için alkol kullanım testi yaptırmak yararlarına olacaktır.

Diğer isimler: Alkol Kullanım Bozukluklarını Tanımlama Testi (AUDIT), AUDIT-C, Sinirlenmeyi Durdurmak, Suçlu, Göz açıcı araç, Tolerans, Sinirlenmeme, Kısa Müdahale (SBI) Aracı ile Tarama.

Ne İçin Kullanılmaktadır?

Genellikle AUD durumunu teşhis ve tespit etmek için kullanılmaktadır. Ayrıca hastalığın hafif, orta ve şiddetli düzeylerini de tespit etmektedir.

Alkol Tarama Testine Neden İhtiyaç Duyulmaktadır?

AUD bozukluğu olan bireyler bu teste maruz kalmaktadır ve bu durum şunlarla ilişkilidir:

• Uzun zamandır içmek,
• Bırakmaya çalışıp başaramamak,
• Başkalarının içki içtiğine dair kanıt görmemesi için likör şişelerini ve bardaklarını saklamak,
• Alkolü özlemek,
• Sosyal hayatta ciddi problemlere yol açsa da yine de içmeye devam etmek,
• Alkole karşı toleranslı olmak bu da daha fazla alkole ihtiyaç duyduğu anlamına gelmektedir.

AUD sahibi bireyler, etrafındaki sorunların varlığından bir haber olurlar ya da o problemleri kabul etmek istemezler. Bireylerin sosyal çevrelerindekiler eğer alkolik bireylerin alkolü bırakmaları konusunda telkinde bulunuyorlar ise birey alkol kullanım tarama testine başvurabilir.

Alkol Kullanım Tarama Testi Sırasında Ne Olmaktadır?

Alkol kullanımı taraması, birincil sağlık hizmeti sağlayan kimseler veya akıl sağlığına bakan biri tarafından gerçekleştirilmektedir. Akıl sağlığı sağlayıcısı, akıl sağlığı sorunlarının teşhis ve tedavisinde uzmanlaşmış bir sağlık uzmanıdır. Bazı akıl sağlığı sağlayıcıları, AUD ve benzeri bozuklukların tedavisinde uzmanlaşmıştır.

Alkol kullanım tarama testi, birkaç türden oluşabilmektedir yani kendi bünyesinde çeşitlidir. Ancak her biri, içme alışkanlıkları ve yaşamı nasıl etkiledikleri hakkında sorular içermektedir. En sık kullanılan alkol tarama testleri şunlardır:

Alkol Kullanım Bozukluklarını Tanımlama Testi (AUDIT)

Bu test çoktan seçmeli 10 adet soru barındırmaktadır. Bunlar daha çok ne kadar ve ne sıklık ile alkol içildiğine, alkol ile ilgili herhangi bir problemin olup olmadığına dair ve alkole karşı nasıl bir tepki verildiğine dair sorular içermektedir. Her bir cevap bir puandır. Bireyler 8 puan ve üstünde ise AUD teşhisi konmaktadır.

AUDIT-C

Alkol Kullanım Bozukluklarını Tanımlama Testinin (AUDIT) kısaltılmış versiyonudur. Üç çoktan seçmeli soru içerir. Her cevap 0 ile 4 puan arasında değerlendirilir. Skor ne kadar yüksekse, AUD sahibi olma olasılığı o kadar yüksek olmaktadır.

Rahatsız, Suçlu, Göz Açıcı (CAGE)

Evet ya da hayır şeklinde oluşmuş anket sorularıdır:

• Hiç içkinin azaltılmasına dair düşünceler oldu mu?
• İnsanlar tükettiğiniz içkiye eleştiri mi yaptı?
• İçki içtiğiniz için kendinizi hiç suçlu ya da rahatsız hissettiniz mi?
• Göz açıcı: Sabahları uyanıldığı vakit alkol tüketimi yapılıyor mu?

İki ya da daha fazlasına evet denirse sonuç AUD’dur.

Tolerans, Rahatsız Etme, Göz Açıcı T-ACE. Bu test CAGE’ye benzer ve hamile kadınlara yöneliktir. Aşağıdaki evet veya hayır sorularını içermektedir:

• Tolerans: Kendinizi daha mutlu ve iyi hissedebilmek için ne kadar içki içmeniz gerekmektedir?
• Çevrenizdeki insanlar sizin içki içmenize herhangi bir eleştiride bulunup sizi kızdırdı mı?
• Hiç içkiyi bırakmayı veya azaltmayı düşündünüz mü?
• Göz açıcı: Sabahları aklınıza gelen ilk şey içki midir?

İki veya daha fazla evet cevabı AUD’ye işaret edebilir.

Kısa Müdahale (SBI) Araçları ile Tarama

Bu test kısa müdahaleleri hedeflemektedir. Bir dizi evet ya da hayır cevabı içerecek sorulardan oluşmaktadır. Esasında kısa müdahaleler insanların içki içerken sergiledikleri davranışları ve buradan edindikleri alışkanlıkları değiştirebilmek için tasarlanmış kısa süreli oturumlardan oluşan bir terapötik stratejidir. Eğer test sonucunda ciddi bir alkol probleminin olduğunu işaret ediyorsa veya bireyin risk altında olduğunu gösteriyorsa o zaman kısa müdahalelerden oluşmuş terapötik strateji yerine uzun vadeli bir tedavi seçeneği uygulanabilir.

Alkol Kullanım Tarama Testi İçin Herhangi Bir Hazırlık Yapılır Mı?

Bu test için özel bir hazırlığa gerek yoktur.

Testin Herhangi Bir Riski Var Mı?

Teste ait spesifik bir risk yoktur.

Sonuçlar Ne Anlama Gelmektedir?

Yapılan bazı testler bireyin AUD olup olmadığını göstermektedir. Diğer testler AUD’nin hafif, orta veya şiddetli seviyelerini de göstermektedir. Bu testler için sonuçlar şu şekilde de kategorize edilebilmektedir:

Hafif: İçme ile ilgili bir ya da iki semptom var ise gelecekte daha riskli semptomlar geliştirme potansiyelinin olacağına işaret etmektedir. İlgili uzman içme alışkanlığı ile ilgili iyileşmeler ve değişimler için adımlar atacaktır.

Orta ya da Tehlikeli: Bu kategoride hastanın test sonucuna göre dört ya da beş semptomu olduğu anlaşılmaktadır. İlgili uzman kısa bir müdahale veya başka tedaviler tavsiye edebilir.

Şiddetli ya da Alkol Bağımlılığı (Alkolizm): Test sonucuna göre alkol bağımlısı kişilere daha yoğun bir terapötik stratejiler uygulanmaktadır. Bu strateji içerisinde bir uzman, ilaç, destek grupları veya bağımlılık iyileştirme programlarını içerebilmektedir.

Alkol Kullanım Tarama Testi Hakkında Bilinmesi Gereken Başka Bir Şey Var Mı?

AUD sahibi bireyler içmeyi azaltmak için bazı davranışlarından vazgeçebilirler. Var olan bozukluğun tedavisi için ilgili uzman aşağıdaki tedavilerden bir veya daha fazlasını tavsiye edebilir:

Kısa ya da uzun vadeli danışmanlık. AUD tedavisinde oldukça profesyonel ve uzman bir akıl sağlığı sağlayacısından bu tedavi verilmektedir.

Destek grupları. Alkolik bireyler için destek gruplarına yönelik çeşitlilik söz konusudur. Birçok farklı grup ve format vardır. Bireylerin doğru grup ve format için uzmanlarından yardım almaları faydalı olacaktır.

İlaç Destekli Tedavi. Bazı ilaçlar alkolü bırakma da özellikle çok faydalıdır ve bu ilaçlar alkolü bıraktırmaya yöneliktir. Bu tedavi yöntemi alkolü tamamen bırakanlar ve bırakmaya çalışanlar içindir.

Kaynak: https://medlineplus.gov/lab-tests/alcohol-use-screening-tests/

Görsel Kaynak: https://www.verywellmind.com/alcohol-screening-tests-ideal-for-healthcare-settings-69503

Editör: Züleyha Demirci