İçindekiler
Tanım
Alexander Hastalığı, sinir sisteminin nadir görülen bir hastalığıdır. Miyelinin yok edilmesini içeren, lökodistrofiler adı verilen bir grup bozukluktan biridir. Miyelin, sinir liflerini (Görsel 1) izole eden ve sinir uyarılarının hızlı iletimini destekleyen yağlı bir kılıftır. Eğer miyelin uygun şekilde korunmazsa, sinir uyarılarının iletimi bozulabilir. Alexander Hastalığı gibi lökodistrofilerde miyelin bozulduğunda, sinir sistemi fonksiyonları bozulur.
Alexander Hastalığı vakalarının çoğu 2 yaşından önce başlar ve infantil form olarak tanımlanır. İnfantil formun belirtileri ve semptomları tipik olarak genişlemiş bir beyin ve kafa büyüklüğü (megalensefali), nöbetler, kol ve/ve ya bacaklarda sertlik (spastisite), zihinsel engellilik ve gelişimsel gecikmeyi içerir. Daha nadiren, başlangıç, çocukluk çağından sonra (çocuk formu) ya da yetişkinlik döneminde meydana gelmektedir. Alexander Hastalığı’nın genç ve yetişkin formlarındaki yaygın problemler, konuşma anormallikleri, yutma güçlüğü, nöbetler ve koordinasyon zayıflığını (ataksi) içermektedir. Nadiren, Alexander Hastalığı’nın yenidoğan formu yaşamın ilk ayında meydana gelir ve şiddetli zihinsel engellilik ve gelişimsel gecikme, beyinde sıvı birikimi (hidrosefali) ve nöbetler ile ilişkilidir.
Ayrıca Alexander Hastalığı, Rosenthal lifleri olarak bilinen anormal protein birikimleri ile karakterizedir. Bu birikintiler, beyin ve omurilikteki (merkezi sinir sistemi) diğer hücreleri destekleyen ve besleyen astroglial hücreler adı verilen özel hücrelerde bulunur.
Sıklık
Alexander Hastalığı’nın yaygınlığı bilinmemektedir. 1949 yılında hastalık ilk kez tanımlandığından beri yaklaşık 500 vaka bildirilmiştir.
Nedenler
GFAP genindeki mutasyon Alexander Hastalığına sebep olmaktadır. GFAP geni, glial fibriler asidik protein adındaki bir proteinin üretim emrini verir. Bu proteinin birkaç molekülü, hücrelere destek ve güç sağlayan ara filamanlar oluşturmak için birbirine bağlanır. GFAP genindeki mutasyonlar, yapısal olarak değiştirilmiş glial fibriler asidik proteinin üretilmesine yol açar. Değiştirilmiş proteinin normal arafilament oluşumunu bozduğu düşünülmektedir. Sonuç olarak, anormal glial fibriler asidik protein muhtemelen astroglial hücrelerde birikerek hücre fonksiyonunu bozan Rosenthal liflerinin oluşumuna yol açar. Bozulmuş astroglial hücrelerin, miyelinin anormal oluşumuna veya korunmasına nasıl katkıda bulunduğu ve Alexander hastalığının belirtilerine ve semptomlarına neden olduğu iyi anlaşılmamıştır.
Kalıtım Modeli
Bu durum otozomal dominant bir modelde kalıtsaldır, yani her hücredeki değiştirilmiş genin bir kopyasının bozukluğa neden olması için yeterli olduğu anlamına gelir.
Birçok vaka, gendeki yeni mutasyonlardan (Görsel 2) kaynaklanır. Bu vakalar, ailesinde hastalık öyküsü bulunmayan kişilerde meydana gelmektedir. Nadiren, etkilenen bir birey, mutasyonu etkilenen bir ebeveynden (Görsel 3) devralır.
Bu Hastalığın Diğer İsimleri
- Alexander Hastalığı
- ALX
- AxD
- Demiyelinojenik Lökodistrofi
- Dismiyelinojenik Lökodistrofi
- Astrositlerin Fibrinoid Dejenerasyonu
- Rosental Lifleri ile Lökodistrofi
Kaynak: https://ghr.nlm.nih.gov/condition/alexander-disease
Editör: Meryem Melisa KAR
1 Yorum