in

Akondroplazi (Bodurluk)

Akondroplazi; Tanım, Sıklık, Nedenleri, Kalıtım Modeli ve Diğer İsimleri…

İçindekiler

Tanım

Akondroplazi, kısa ekstremiteli (uzuvlar; kollar ve bacaklar) cüceliğin bir formudur. Akondroplazinin kelime anlamı kıkırdak oluşmamasıdır. Kıkırdak, erken gelişim sırasında iskeletin çoğunu oluşturan sert ama esnek bir dokudur. Ancak, akondroplazide sorun kıkırdak oluşmasında değil onun kemiğe dönüştürülmesidir (ossifikasyon; kemikleşme olarak adlandırılan işlem), özellikle kollar ve bacaklardaki uzun kemiklerde. Akondroplazi, hipokondroplazi olarak adlandırılan iskelet rahatsızlığı ile benzerdir ama akondroplazinin özellikleri daha şiddetli olma eğilimindedir.

Akondroplazili tüm bireyler kısa boya sahiptir. Ortalama yetişkin akondroplazili bir erkeğin boyu 131 cm (4 fit 4 inç), ve ortalama yetişkin bir bayanın boyu 124 cm (4 fit 1 inç)’dir. Akondroplazinin karakteristik özellikleri, ortalama bir boyutta gövde, özellikle kısa üst kollar ve uyluklar ile kısa kollar ve bacaklar, dirseklerde sınırlı hareket aralığı ve belirgin bir alnı olan genişlemiş bir kafa (makrosefali)’yı içerir (Şekil 1). Parmaklar genellikle kısadır ve yüzük parmağı ile orta parmak birbirinden ayrık olabilir ve ele üç çatallı bir görünüm verebilir. Akondroplazili bireyler genellikle normal zekâya sahiptir.

Akondroplazi (bodurluk)
Şekil 1: Makrosefali, Kafatasının artan boyutuna dikkat edin. Boyuttaki farklılıkları anlamak zordur, ancak bu çocukta kafa boyutunun artması, daha küçük yüzle karşılaştırıldığında dikkate değerdir.

Genellikle akondroplazi ile ilişkili sağlık problemleri, solunumun kısa süreler için yavaşladığı veya durduğu (apne; soluk alamama), obezlik ve tekrar eden kulak iltihabı bölümlerini içerir. Çocuklukta, bu duruma sahip bireyler genellikle sırtın alt kısmında (lordoz) ve eğri bacaklarda belirgin ve kalıcı bir salınım geliştirir. Bazı etkilenen bireyler omurgada önden arkaya anormal eğrilik (kifoz) ve sırt ağrısı gelişir.

Akondroplazinin potansiyel olarak ciddi bir komplikasyonu, spinal stenozdur; omuriliğin üst kısmını sıkıştırabilen omurilik kanalının daralması olan durumdur. Spinal stenoz, bacaklarda yürümede zorluğa sebep olacak ağrı, karıncalanma ve halsizlik ile ilişkilidir(Şekil 2). Akondroplazinin diğer yaygın olmayan ama ciddi komplikasyonu, etkilenen çocukların beyinlerinde artan kafa boyutu ve buna bağlı beyin anormalliklerine sebep olabilen sıvı birikimi olan hidrosefalidir (beyinde su toplanması).

Akondroplazi
Şekil 2: Spinal stenoz

Sıklık

Akondroplazi, kısa ekstremiteli cüceliğin en yaygın formudur. Bu durum 15000 ila 40000 yeni doğanda 1 görülür.

Nedenler

Akondroplaziye sebep, FGFR3 genindeki mutasyondur. FGFR3 geni, kemik ve beyin dokusunun gelişiminde ve bakımında görev alan bir protein için bilgi sağlar. FGFR3 genindeki iki belirgin mutasyon hemen hemen tüm akondroplazi vakalarından sorumludur. Araştırmacılar, bu mutasyonların FGFR3 proteinin aşırı derecede aktif olmasına neden olduğuna bu da iskelet gelişimini engellediğine ve bu rahatsızlıkla görülen kemik gelişimindeki bozukluklara neden olacağına inanıyor.

Kalıtım Modeli

Akondroplazi otozomal baskın bir modelle kalıtılır; bunun anlamı her hücredeki değişmiş genin bir kopyası rahatsızlığa neden olması için yeterlidir. Akondroplazili bireylerin yaklaşık %80’i ortalama boyutta bir ebeveyne sahiptir, bu vakalar FGFR3 genindeki yeni mutasyonlardan kaynaklanır. Geri kalan vakalarda, akondroplazili bireyler değişmiş FGFR3 genini etkilenen bir veya iki ebeveyninden miras almışlardır. Bu genin değişmiş iki kopyasını miras alan bireyler, genellikle kemiklerin çok kısa olmasına ve az gelişmiş göğüs kafesine sebep olan şiddetli akondroplazinin formuna sahiptir.  Bu kişiler genellikle ölü doğar ya da doğumdan kısa bir süre sonra solunum yetmezliğinden ölürler.

Akondroplazi
Yeni (de novo) mutasyonlu otozomal dominant kalıtım

Hastalığın Diğer İsimlendirmeleri

  • ACH
  • Akondroplastic cücelik
  • Cüce, akondroplastik

Kaynak: https://ghr.nlm.nih.gov/condition/achondroplasia

Görsel Kaynaklar:

Editör: Meryem GÖKOĞLU

Ne düşünüyorsunuz?

4 Points
+ Oy - Oy

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir