in

ÇalışkanÇalışkan EntellektüelEntellektüel HavalıHavalı Sevgi DoluSevgi Dolu ÇılgıncaÇılgınca ŞaşkınŞaşkın AğlamaklıAğlamaklı

Adli Bilimler ve Kriminalistik Nedir?

Adli Bilimler ve Kriminalistik Tanım ve Çeşitleri

İçindekiler

Tanım

Adli bilimler işlenen suçun aydınlatılması için; olay yeri, mağdur ve fail üzerinde incelemelerin yapılmasıdır. Mahkemede delil olarak kabul edilebilecek, olayla ilgili olan bütün bulguların titizlikle toplanmasını kapsayan, suçun aydınlatılmasına katkı sağlayabilecek fen ve sosyal bilim dalı gibi birçok disiplini içeren alandır.

 Görsel 1: Edmond Locard 1877-1966        

Adli Bilimlerin temeli, kurucularından olan Edmond Locard’ın ‘Her temas, iz bırakır’ olarak ifade ettiği ‘Değişim Prensibi’ olay yerinin hareketli yapısını ve her olaydaki fail (mağdur) olay yeri arasındaki bağlantıyı ifade eder. Olay yeri inceleme, olay meydana geldikten sonra yapılan;

  • Olay yeri koruma işlemleri,
  • Olay yerinin sistematik incelenmesi,
  • Olay yeri tespiti (görüntüleme, kroki, rapor),
  • Maddi delillerin toplanması,
  • Delillerin muhafazası, paketlenmesi,
  • Laboratuvara gönderilmesi işlemlerini kapsar.
Görsel 2: Olay yeri inceleme

Kriminalistik; Olay yerinden elde edilen bulguların laboratuvar yöntemleriyle delil haline getirilmesidir. Kriminoloji; Suçun nedenini ayrıntılı olarak inceleyen bilimdir.

Adli biyoloji, suçun aydınlatılması süresi içerisinde laboratuvar incelemelerini kapsar. Olay yerinden elde edilebilecek her türlü biyolojik bulgu(kan, meni, ter, doku parçası, saç kılı vb.) ve üzerinde biyolojik ajan bulundurabilecek madde(sigara izmariti, bardak, şişe, diş fırçası, jilet vb.) içerisinde barındırabileceği DNA verisi nedenleriyle, suçun aydınlatılmasına ve failin tespit edilmesine büyük ölçüde katkı sağlar.

Görsel 3: DNA zinciri

Yalnızca tek yumurta ikizlerinde DNA dizilimi aynıdır diğer bütün insanlarda birbirinden farklıdır. Olay yerinden elde edilebilecek DNA örneği, doğru analiz edildiğinde tek başına bile failin tespit edilmesini sağlar.

Luminol Boyası + Hidrojen Peroksit

Kan lekesi model analizi başta olay yeri incelemesi olmak üzere kan dökülen olaylarda soruşturma sürecine oldukça faydalı bilgiler verebilir. Olay yerindeki kan lekeleri ile ölenlerin ya da yaralananların vücutlarındaki yaraların uyumlu olup olmadıkları,

  • Olayın orijini ve oluş şekli,
  • Olay anında ve sonrasında ölenin/yaralananın ve failin hareketleri,
  • Olay anında ölen/yaralanan ve failin birbirine göre ve olay yerindeki diğer nesnelere göre konumları,
  • Ne tür darbe/ler uygulandığı, darbe sayısı ve darbe yönü,
  • Kuvvet uygulayan nesnenin (kullanılan aletin, aracın) özellikleri,
  • Olay yerinin olay sonrasında değiştirilip değiştirilmediği,
  • Bazı durumlarda ateşli silah ile meydana gelen ölümlerde ya da yaralamalarda yaklaşık atış mesafesi,
  • Soruşturma aşamasında tanık, sanık ya da mağdurun ifadelerinin desteklenmesi/reddedilmesi.

Gerçekleşen olayın geriye yönelik olarak yeniden yapılandırılmasında önemli katkılar sağlayacak bilgiler verebilmektedir.

Adli Kimya Nedir?

Doğada yer alan her türlü maddenin kendisini diğer tür maddelerden ayıracak kimyasal özellikleri vardır. Adli Kimya, maddelerin kimyasal özelliklerinden yararlanarak eşleştirme, ayırma ve mukayese işlemlerini uygular. Olay yerinden elde edilen delilin daha sonra şüphelinin kullandığı bir araç üzerinden alınan örneklerin laboratuvar ortamında incelenmesi  sonucu önemli ipuçları elde edilebilir.

Adli Toksikoloji Nedir?

Toksikoloji denildiğinde insan aklına çoğunlukla ‘zehir’ içeren maddeler gelmektedir. Aslında toksikoloji, canlı organizma tarafından vücuda alınan gıda maddesi dışındaki bütün maddeler ile ilgilenir. Adli toksikolojinin konusu  canlı organizmada zararlı etki  yapabilecek her türlü maddenin tespit edilmesidir.

Görsel 4: Kuru kafa 

Şüpheli bir ölüm olduğunda, adli otopsi esnasında adli toksikoloji uzmanına kritik görevler düşer. Adli toksikoloji uzmanları; adli tıp, adli patoloji ve adli kimya uzmanlarıyla yakın çalışırlar. Herhangi bir olayda mağdur/kurbanın kanı içerisinde anormal düzeyde bulunabilecek herhangi bir madde, olayın aydınlatılmasına büyük katkı sağlar.

Adli Balistik Nedir?

Ateşli silahın ateşlenmesi sonucu, olay yerinde birçok iz olur. Olay yerinden bulunabilecek; boş kovan, ateşli silah veya mağdur vücudundan çıkartılabilecek bir mermi çekirdeği failin bulunmasını sağlar. Her ateşli silah, ateşleme esnasında boş kovan tablasında, üzerinde ve mermi çekirdeği üzerinde benzersiz mikroskobik izler bırakır. Bu izler, o silahın kimliğidir.

Görsel 5: Adli balistik inceleme 

Adli Balistik Uzmanları, olay yerinden elde edilen bulgular üzerinde oldukça titiz çalışmalar yaparak, olayda kullanılan silahı, daha önce işlenen suçlardaki bir silahla eşleştirebilir yada olay yerinden elde edilen boş kovandaki iğne izinin şüpheli şahsın üzerinde bulunan silahın bırakacağı iğne izi ile eşleşme sağlaması suçun aydınlatılmasını sağlayabilir.

Adli Entomoloji Nedir?

Entomoloji (Böcek Bilim), doğada yer alan binlerce tür böceğin karakteristik yapısı, yaşadığı ekosistem ile ilgili araştırmalar yapar. Herhangi bir ortamda kalan ceset, bir süre sonra doğadaki böceklerin hedefi haline gelir. Ceset üzerinde bulunan böceklerin uzmanlarca incelenmesi, en erken ölüm zamanının tahmini ve cesedin başka bir yerden taşınıp, taşınmadığının ortaya çıkarılmasını sağlayabilir.

Görsel 6: Metamorfoz evreleri

Ceset üzerindeki en uzun boylu kanatsız pupanın, boyunun ölçülerek, gelişim evresindeki boy değişimini ile kıyaslanması sonucunda, yakın bir olasılıkla en erken ölüm zamanı tayini yapılabilir.

Adli Bilişim Nedir?

 Adli bilişim, elektromanyetik ve elektro optik ortamlarda muhafaza edilen veya bu ortamlarca iletilen ses, görüntü, veri, bilgi veya bunların birleşiminden oluşan her türlü bilişim nesnesinin, mahkemede sayısal delil niteliği taşıyacak şekilde tanımlanması, elde edilmesi, saklanması, incelenmesi ve mahkemeye sunulması çalışmalarının bütününü kapsar.

Adli Antropoloji Nedir?

Adli Antropoloji, elde edilen insan iskeleti kemik kalıntılarının analiz edilerek mağdurun belirlenmesinde (yaş, boy, ırk, cinsiyet) ve ölüm esnasındaki olayın tekrar canlandırılmasına katkı sağlar. İnsan iskeleti (206) kemikten meydana gelir. İyi bir antropolog, elde ettiği küçük bir kemik parçasının vücudun hangi kısmına ait olduğu hakkında  bilgi verir.

Adli Psikiyatri Nedir?

Adli Psikiyatri, suç işleyen kişinin, akıl sağlığının yerinde olup olmadığını, herhangi bir hukuki işlemin(miras, satış vb.) taraflardan en az birinin benliğinin yerinde olarak gerçekleşip gerçekleşmediğini ve haksız fiilden mağdur olan kişinin post-tramvatik stres bozuklukları gibi insan ruhuna ve akıl sağlığına ilişkin konuları inceleyen bilimdir.

Adli Astronomi Nedir?

Olay yerindeki, olay tarih ve saatine ait astronomik ve kısmen de meteorolojik veriler, olay yeri incelemesindeki diğer deliller gibi bozulma veya kaybolma tehlikesine maruz değildir. Çünkü, astronomik veriler ilgili verilerden meteorolojik veriler de bölgesel meteoroloji istasyonlarınca tutulan raporlardan elde edilebilmektedir. Meteorolojik bulguların adalet alanına uygulanmasıyla davaların çözümlenmesine yardımcı olan bir bilim dalıdır.

Kaynaklar:

  1. https://www.google.com/search?q=adli+bilimler+ve+kriminalistik&oq=adli+bilimler+ve+kriminalistik&aqs=chrome..69i57.6586j0j7&sourceid=chrome&ie=UTF-8
  2. https://www.bilgiustam.com/adli-bilimler-ana-bilim-dali-alanlari/
  3. https://app.trdizin.gov.tr/makale/TVRNNU5UUTNOdz09/adli-bilimlerde-el-yazisinin-kisiye-aidiyetinin-tespiti

Görsel Kaynaklar:

  1. https://www.google.com/search?q=edmond+locard&sxsrf=ALeKk02fiOQYVB iYW-Vlac-WdPimYQYPtA:1627412546540&source=ln ms&tbm=isch&sa=X& ved=2ahUKEwiQ9PSV-IPyAhXGCuwKHWh pBPwQ_AUoA XoECAE QA w &bi w=1517&bih=730#imgrc=Fr9051WWjJG6XM
  2. https://www.google.com/search?q=olay+yeri+inceleme+foto%C4%9Fraflar% C4%B1&tbm=isch&ved=2ahUKEwif49nqu4DyAhXE5KQKHZD7CjQQ2-cCe gQIABAA&oq=olay+yeri+&gs_lcp=CgNpbWcQARgCMgIIADICCAAyA ggAMgIIADICCAAyAggAMgIIADICCAAyAggAMgIIADoFCAAQsQM6BAgAEANQ9mpAljU9KkCYPeYqgJoAHAAeACAAf0EiAH4EJIBCzAuMi4xLjMu MC4xmAEAoAEBqgELZ3dzLXdpei1pbWfAAQE&sclient=img&ei=Vob-YJ_gIsTJkwWQ96ugAw&bih=667&biw=1499&hl=tr
  3. https://teknoloji.news/2021/05/13/dna-sparkle-nedir-dna-glow-ile-10-yil-daha-genc-olmak-mumkun-mu/
  4. https://www.technopa.com.tr/urun/kuru-kafa-18-folyo-sticker
  5. https://kriminalanaliz.com/case_study/balistik-incelemeler/
  6. https://orguelisivehobi.wordpress.com/2014/03/08/sinegin-baskalasim-evreleri-nelerdir/
  7. https://zazan.hwa-tn.org/forensic-scientist-job-descriptions/

Editör: Meryem Melisa KAR

Ne düşünüyorsunuz?

15 Points
+ Oy - Oy

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir